Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q96559
Manifeste IIIF
Numérisation :
Parch., XVe s., II + 164 ff. (foliotation ancienne; f. I, IIv°, 4v° et 163v°-164v° blancs), 255 x 165 mm. Assez nombreuses gloses marginales et interlinéaires de la main du copiste des f. 1-4 qui souligne en rouge les citations du texte; les noms des interlocuteurs sont rubriqués dans le texte.
Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI
f. 2:// Eunucus comedia
f. Iv° (add.): Ovidivs, Tristia (extrait).
pas de titre.
texte: «Cum fueris foelix multos numerabis amicos
Tempora si fuerint nubila solus eris» (I, 9, 5-6, var. - éd. conforme à ce texte: H. Walther, Proverbia..., 1, 1963, n° 4165).
— Catvllvs, Carmina (extrait).
texte: «Nulli dicit mulier mea se nubere malle
Quam mihi non si Iuppiter ipse petebat» (70, 1-2).
suivi de: «Tempora cum causis La» (inachevé -Ovidivs, Fasti, I, 1).
~ f. II (add. autre main): Cisioianus ‹seu Computus manualis›.
inc.: «Cisioianus epi sibi uendicat...» (24 v. - cf. H. Walther, Initia carminum..., n° 2808).
f. 1-1v°: Praefatio Monacensis ad Terentium.
inc.: «TERENTIVS Afer genere Extitit ciuis Cartaginensis. Reuertente autem Scipione Africano...».
expl.: «... Carino sodali ipsius Pamphili» (éd. Y.-F. Riou, Essai..., p. 106-112).
f. 1v°-4: Commentum Brunsianum in Terentium: Argumenta (ms. Vat. de Riou).
f. 1v°-2v°: Argumentum ad Eunuchum.
titre inséré au milieu f. 2: «Argumentum ad Eunuchus?».
inc.: «qvo tempore aut in quo loco hec fabula acta sit...».
expl.: «... magis licebit uti personis» (cf. Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 83).
f. 2v°: Argumentum ad Heautontimorumenon.
inc.: «acta est id est recitata est ludis Megalensibus...».
expl.: «... maledictis emulorum respondens» (cf. Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 84).
f. 3: Argumentum ad Adelphos.
inc.: «acta est ista fabula Adelphe quam Terentius Latine...».
expl.: «... cetera plenius Legendo uidebuntur» (cf. Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 84).
f. 3-4: Argumentum ad Hecyram.
inc.: «HECHIRA dicta a loco non logne [sic pour «longe») distante...».
expl.: «... quem ex eo peperit Philomena» (cf. Y.-F. Riou, op. cit. infra., p. 85).
f. 4: Argumentum ad Phormionem.
inc.: «ARGVMENTVM istius fabule istud est...».
expl.: «... et patruo Cremete sequentia plenissime manifestabunt» (cf. Y.-F. Riou, op. cit. infra, p. 86).
f. 4: Distichon in sex Terentii Comoedias.
texte: «Andria uel Eunuchus hablant [sic] Adelphus Hechira
Phormio succedens fabula sexta datur» (éd. Y.F. Riou, Notes..., 1971, p. 224; éd. G. Billanovich, op. cit. infra, p. 40).
f. 5: Epitaphium Terentii (Anthol. lot. 487c).
titre: cf. texte suivant.
f. 5-163: Terentivs, Comoediae.
f. 5-30v°: Andria.
titres (avant l'Epitaphium): «ANDRIA» (en titre courant).
puis: «TERENTII AFRI COMICI LIBER INCIPIT».
après l'Epitaphium: «ARGVMENTVM FABVLE ANDRIE».
(gloses) inc. marge infér.: «Hec prima comedia in quinque actus partitur quorum. primus est simulatio nuptiarum ad correptionem Pamphili... -... Tertius a secundo. Quartus a tertio, quintus ab omnibus» (7 lignes).
f. 30v°-59v°: Eunuchus.
titre et didascalie: «Terentii Affri comici Eunucus Incipit secunda comedia. acta ludis Megalensibus. .. » .
avec aussi, f. 31, l'argument: «MEretrix adoloscentem [sic]...» (cf. supra, Vat. lat. 1634, f. 30v°).
(gloses) inc. f. 31v° en marge: «Si quisquam etc. Sicut in precedenti prologo quatuor actauit [sic] ita hic facit prius enim commendat poetam (?) deinde improbat...».
f. 59v°-87: Heautontimorumenos.
titre et didascalie: «INCIPIT HEANTONTIMERVMENOS [sic]. acta ludis Megarensibus [sic]...».
(gloses) inc. en marge: «Eadem expositio est in hoc titulo que (?) in superiori secundum (?) nomina edilium consulum mutantur ut patet. Heantontumerumenon interpretatur se ipsum excrucians...».
f. 87v°-112v°: Adelphoe.
titre et didascalie: «Terentii Affri comici comedia Adelphe incipit. acta ludis funebribus...».
(glose) inc. en marge: «Quarta comedia dicitur Adelphe cui etiam premittitur titulus qui talis est. Incipit Adelphe. Vocatur autem ista comedia uocabulo greco Adelphe...».
f. 113-135v°: Hecyra.
titre et didascalie: «Terrentii Affri comici Incipit Hechira. acta ludis romanis...».
(glose) inc. f. 112v° marge infér.: «Quinta comedia que dicitur Hechira cuius titulus est talis. Incipit hechira et interpretatur socrus Et immo huius nominis est quia cum in comediis tractentur negotia...».
f. 135v°-163: Phormio.
titre et didascalie: «INCIPIT PHORMIO COMEDIA. acta ludis romanis...».
(glose) inc. en marge: «Acta ludis etc. ultima dicitur phormio cuius titulus talis est. Incipit phormio. Iste Phormio fuit leno...».
(texte) à la fin: «TERRENTII COMICI COMEDIA VLTIMA EXPLICIT, DEO GRATIAS».
Origine: italienne, écriture humanistique ronde assez grosse sauf les f. 1-4 d'une petite écriture assez ronde soignée, de la main du glossateur.
Possesseurs: Faustino Buttorini de Vérone (XVe s.), dont les ex-libris se trouvent en haut du f. 1 et au bas du f. 163: «L‹iber› est Faustini Buturini Veronen‹sis›»; le manuscrit a été acquis par la Bibliothèque Vaticane entre 1550 et 1566, car il est décrit dans une liste complémentaire établie vers 1564-1566 par les Ranaldi.
Source des données : Biblissima
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF