Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.119

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q89934

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., XIIe s. (fin), 136 ff. (aux f. 1-40 marge latérale: ancienne foliotation en chiffres romains de I à XL), 2 col., 330 x 235 mm.

    Recueil de deux parties: 1) f. 1-90 ; 2) f. 91-135 (cahiers numérotés I-V).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 ~ f. 1-1 v°: Hvgo de Folieto, Epistula ad H.

    ~ f. 1 v°-86: Hvgo de Folieto, De claustro animae.

    ~ f. 86: (Nota de cura pauperum›.

    inc.: «Vniuersitatis creator et rector Ihesus...» (11 lignes).

    f. 86: Hieronymvs presbyter, Vita Senecae.

    titre: «Incipit prologus sancti Iheronimi presbiteri in epistulis Paulo a Seneca transmissis» (éd. C. W. Barlow, op. cit. infra, p. 122).

    f. 86-88: Ps. Seneca, Epistulae ad Paulum (ms. H de Barlow).

    titre: «Incipiunt epistule ad sanctum Paulum a Seneca transmisse» (éd. C. W. Barlow, op. cit. infra, p. 123-138).

    f. 88: Epitaphium Senecae (Anthol. lat. 667).

    titre: «Epitaphium Senece».

    f. 88-89: Pvblilivs Syrvs, Sententiae (extraits, Epitome ε de Giancotti).

    titre: «Incipiunt sententie Senece».

    inc.: «Auxilia humilia firma consensus facit...» (Sent. 4).

    expl.: «... Zelari autem hominibus uiciosum est» (mêmes extraits dans les mss. Paris Bibl. nat. lat. 1919, 6085, etc. - cf. F. Giancotti, op. cit. infra, p. 103).

    ~ f. 89: ‹Nota de gradibus sapientiae›.

    ~ — Hieronymvs presbyter, Commentaria in Abacuc (extrait).

    f. 89-90: (Florilegium) .

    titre: «Morales diuersorum philosophorum sententie».

    extraits de divers auteurs parmi lesquels:

    f. 89-89 v°: Seneca, Epistulae ad Lucilium (extraits).

    inc.: «Turpissima est iactura que per negligentiam fit...» (1, 1).

    extraits des ep. 1, 3, 19, 3, 6, 7, 9.

    expl.: «... cui sua non uidentur amplisima [sic] et si tocius mundi dominus sit miser est» (9, 20).

    f. 89 v°: Pvblilivs Syrvs, Sententiae (extraits).

    inc.: «Consilio melius uinces quam iracundia...» (Sent. 95).

    expl.: «... Recta ingenia debilitat uerecundia praua confirmat. Cato» (Prou. 91).

    — Ps. Seneca, Liber de moribus (extraits).

    inc.: «Qui propter amorem pecunie moritur ostendit se nunquam sui causa uixisse...» (Sent. 119)

    suivie des Sent. 114, 40, 144 et autres non identifiées.

    expl.: «... sedicio a ciuitate a domo discordia».

    — «Grauior est inimicus qui latet in pectore» (Pvblilivs Syrvs, Sententiae, 200).

    — «Optimum iudicem existimo qui cito intelligit tarde iudicat» (non identifié).

    — Seneca, Epistulae ad Lucilium (extraits).

    inc.: «Socrates cum uidisset adolescentem in secreto ambulantem...» (10, 1).

    extraits des ep. 10, 7, 9, 4 et 5.

    expl.: «... Qui domum intrauerit nos pocius miretur quam supellectilem nostram» (5, 6).

    — Cicero, De oratore (extrait).

    titre: «Cicero».

    texte: «Volo esse in alolescentia unde aliquid amputem. Non enim potest... maturitatem est consecutus» (II, 21, 88).

    — «Impudice mulieri plus laudator quam accusator nocet» (non identifié).

    — Seneca rhetor, Excerpta controuersiarum (extrait).

    texte: «Ferat matrona oculos iacentes in terra... poaius quam uerecunda sit» (II, excerpta controu. 7 - éd. Kiessling, Teubner, 1935, p. 239, l. 10-12). «Malo crucem pati quam mereri» (III, exc. controu. 9 - éd. cit. p. 255, l. 23-24).

    — «Loqui aliquando me penituit tacere nunquam» (non identifié).

    — «Sepius utere auribus quam lingua» (cf. Ps. Seneca, Liber de moribus, 104).

    f. 90: suite de sentences non identifiées, quelques-unes attribuées à Salomon, Gregorius, Augustinus.

Ancien possesseur

Anciennement dans

Origine

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: au f. 136, parmi les essais de plume du XIIIe s. l’un est daté de 1244: «anno ab incarnacione domini m°cc°xL°iiii° intra. fr‹ater› G. Proba», un autre donne le début d’une lettre d’un moine G. «R.mo suo et amico Hu. clerico frater G. monachus salutem in uero salutari»; Reine Christine de Suède, f. 1 notes du bibliothécaire d’Anvers, en haut: «Numero 50 N. Petau 1656», en bas: «Volumen L non Petauianum» (cote 58 au f. 1).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 33 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliographie

    • C. W. Barlow, Epistolae Senece ad Paulum et Pauli ad Senecam..., Rome, 1938, p. 13
    • F. Giancotti, Ricerche sulla tradizione manoscritta delle Sentenze di Publilio Siro, Messine-Florence, 1963, p. 103 et 129 n.
    • M. De Marco, Codici Vaticani del «De claustro animae» di Ugo di Fouilloi (Sacris erudiri, 15, 1964, p. 224-225).

Vie du livre

Source des données