Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.1267

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q84752

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch. et papier (f. 3-106 en général senions dont le premier et le dernier feuillet sont en parch., f. 117 en parch.; filigranes f. 4-176 Briquet 12414: Udine. Florence, 1448-1450; f. 177-187: indéterminé, bois de cerf ?), XVe s., sauf f. 1-2: XIVe s. (fragment d’un commentaire de la Bible?) et f. 188-189, vers 1100 (fragment de graduel tropé et neumé écrit en Italie selon Bannister, ouvr. cit. infra) qui sont remployés comme feuillets de garde; 189 ff. (traces d’anc. foliotation partant de 1 = f. 3 actuel; la nouvelle foliotation au composteur, qui ne tenait pas compte des f. 174-176 blancs, a été corrigée au crayon à partir du f. 177 = 174 au composteur jusqu’à 189 = 186 au composteur; f. 32 v°, 125-127 v°, 139 v°, 173v°-176 v° blancs), 285 x 185 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. 3-32: Ps. Aristoteles, Rhetorica ad Alexandrum (transl. lat. Francisci Philelphi).

    ~ f. 33-37 v°: Isocrates, Paraeneseos ad Demonicum (transl. lat.).

    ~ f. 37 v°-43 v°: Isocrates, Oratio de regno ad Nicoclem (transl. lat. Bernardi Iustiniani).

    ~ f. 44-46: Lvcianvs, De praestantia ducum seu Scipio (transl. lat. Iohannis Aurispae).

    ~ f. 46-62: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, De laudibus Florentinae urbis.

    ~ f. 62 v°-65: ‹Lombardvs a Serico, Epistula ad Franciscum Petrarcam de bono solitudinis›.

    ~ f. 65-66: Franciscvs Petrarca, Epistula ad Nicolaum Estensem (Epist. seniles, XIII, 3).

    ~ f. 66-72 v°: Basilivs Magnvs, ‹Epistula de utilitate studii in libros gentilium› (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 73-78: Lvcianvs, Charon (transl. lat.).

    inc.: «Quid rides o Caron uel cur relicta cimba...».

    ~ f. 78-79 v°: Lvcianvs, Dialogus mortuorum (transl. lat. Rinucii Aretini).

    f. 79 v°-96: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, Vita Ciceronis seu Cicero nouus.

    titre: «Leonardi Aretini prephatio in Ciceronis uita quem ad Nicolaum suum scripsit».

    f. 96-100 v°: «Antiquitates Vrbis Romae».

    inc.: «Sepulcrum Romuli. INAmachia est sepulcrum Romuli et uocatum...» contient à la fin, f. 99 v°-100, un texte remanié des Regiones Vrbis Romae: «Regiones Vrbis Romae. Prima regio porta Capena et ibi erat domus honestatis...».

    ~ f. 101-112: Plvtarchvs, Vita Pauli Aemilii (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 112-124 v°: Plvtarchvs, Vita Themistoclis (transl. lat. Guarini Veronensis).

    ~ f. 128-131 v°: Lysias, Oratio de Eratosthene (transl. lat. Francisci Philelphi).

    ~ f. 132-139: Lysias, Oratio funebris pro Atheniensibus (transl. lat. Francisci Philelphi).

    ~ f. 140-148: Xenophon, Tyrannus (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 148-156: Plvtarchvs, Vita Demosthenis (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 156 v°-162 v°: Basilivs Magnvs, Epistula de utilitate studii in libros gentilium (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 163-172 v°: Plvtarchvs, Vita Tiberii et Caii Grachorum (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).

    ~ f. 173: ‹J›e interpretatione somniorum ?› (fragment).

    f. 177-183: Cicero, Epistulae ad Quintum fratrem (extrait).

    pas de titre.

    inc.: «‹M›ARCVS Quinto fratri suo dilectissimo. Etsi non dubitabam...».

    expl.: «... diligentissime seruias. Vale» (I, 1).

    ~ f. 183 v°-185: Bernardvs de Lombardis, Oratio habita in capella tabellionum in laudibus Augustini de ciuitate Dei.

    ~ f. 185 v°-187 v°: Gvarinvs Veronensis, Oratio super rhetorica seu Oratio in lectione artis oratoriae.

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écritures humanistiques plus ou moins régulières f. 3-124 v°: belle écriture régulière arrondie; f. 128-172 v°: écriture très irrégulière; f. 177-187 v°: écriture assez arrondie puis cursive.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Collège des Jésuites de Rome, ex-libris au f. 3: «Coll. Rom. Societ. Iesu» (XVIIe s.); Giovanni Angelo duc d’Altemps (ex-libris au f. 187 v°); le cardinal P. Ottoboni (cote de Bianchini: V. 6. 15).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • M. Vattasso, I Codici petrarcheschi della Biblioteca Vaticana, Rome, 1908, p. 112, n° 122
    • E. M. Bannister, Monumenti Vaticani di paleografia musicale latina, Leipzig, 1913, p. 134, n° 386, pl. 80
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 429
    • P. Hemeryck, Les traductions latines du «Charon» de Lucien au quinzième siècle (Mél. arch. hist. Éc. fr. de Rome, Moyen Age-Temps modernes, 84, 1972, p. 149-150), brève description.

Vie du livre

Source des données