Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 59

Contents

Data Source: Jonas

  • Anonyme | Statuts d'Angleterre
    Incipit référence de l'oeuvre : Variable

Data Source: Parker on the Web

  • Résumé : CCCC MS 59, dating from the early fourteenth century, is a collection of texts probably designed to appeal to a monastic audience's hunger for knowledge of the world beyond its walls. Among the manuscript's profusion of texts and documents are the spurious Letters of Prester John and of Alexander the Great to Aristotle, statutes, charters and papal bulls. There is a much interest in chronological material, with short chronicles being accompanied by lists of popes, emperors, kings and archbishops of Canterbury. The precise provenance of this manuscript is unknown, though a continuation of one of the most substantial texts in the codex, Chronica pontificum et imperatorum by Martin of Troppau OP (d. 1278), records the martyrdom of Thomas de la Hale of Dover, suggesting a link to the south coast of England, possibly the Premonstratensian abbey of the Virgin and St Thomas the Martyr at West Langdon, Kent.


    Contenu :


    Langue(s) des textes : latin, français, anglais


    Intervenants :

    Honorius Augustodunensis - author

    4r-27v - Honorius Augustodunensis, Imago mundi (books 1-2) || Anselmi Cantuariensis imago mundi, libri ii

    Note : Hic libellus in alio codice hujus bibliothecae, viz. LXVI. 1. adscribitur Henrico canonico: caeterum omnino consonant haec duo exemplaria, si excipias prologos, qui sunt diversi, et chronologiam, quae ulterius deducitur in cod. LXVI

    rubric : (4r) Incipit prologus cuiusdam doctoris clarissimi Anselmi super liber qui dicitur ymago mundi

    incipit : (4r) Ad instructionem multorum

    Note : Capitulum I

    incipit : (4r) Mundus dicitur quasi undique motus

    Note : (P. L. CLXXII 115)

    Note : (16r) Liber II

    Note : ends unfinished in Etas quinta

    explicit : (27v) Sibilla septima cumana claruit et ezechiel


    Intervenants :

    Iohannes presbyter ('Prester John') - author

    28r-31v - Iohannes presbyter ('Prester John'), Epistola Manueli Comneno imperatori Graecorum || Epistola presbiteri Ioannis de India ad Emanuelem imperatorem Constantinopol

    rubric : (28r) Hanc epistolam misit presbiter Iohannes de india ad emanuelem imperatorem constantantinopol

    incipit : (28r) Presbiter Johannes potencia et uirtute dei

    explicit : (31v) benedictus in secula

    Note : Collated by H. Bradshaw for Dr Zarncke


    Intervenants :

    Alexandri - author

    31v-42v - Epistola Alexandri ad Aristotelem de situ Indie || Epistola Alexandri regis magni Macedonis ad magistrum suum Aristotelem de situ Indiae

    rubric : (31v) Incipit epistola Alexandri regis magni Macedonie ad magistrum suum Aristotelem de situ indie

    incipit : (31v) Semper memor

    explicit : (41v) optimi aristotelis indicium

    Note : f. 39r-39v blank


    Intervenants :

    Martin of Troppau OP - author

    43r-79v - Martin of Troppau OP, Chronica pontificum || Chronica Romanorum pontificum a tempore Jesu Christi et Octaviani imperatoris [usque ad Nicolaum III anno 1277, et recentiori manu ad Clementem VI, autore Martino Polono] || Chronica Martini Poloni

    Note : In hoc codice nulla fit mentio Johannae papissae

    rubric : (43r) Cronica romanorum pontificum a tempore iesu Christi et Ottouiani imperatoris

    incipit : (43r) Anno xlii. Ottouiani Augusti

    Note : (P. L. XCIV, 1163)

    Note : Ends Nicholas III

    explicit : (78r) vito Kalendas Decembris sedit

    Note : (78r) Continued by other hands to Clement VI

    explicit : (78r) Clemens successor eiusdem sedit annis

    Note : f. 75v-76v blank

    Note : See MGH. SS. XXII


    80r-85r - Ecclesiastical lists (cardinals, archbishops etc.) || Commemoratio stationum urbis Romae; - episcopi qui sunt immediate subjecti papae: - ecclesiae quinque parochiales in Roma: - ecclesiae in Roma quibus assignati sunt presbiteri vel diaconi cardinales: - archiepiscopi cum suis suffraganeis in Sicilia, Calabria, Apulia, Terra-laboris, Tuscia, Flaminia, Lumbardia, Dalmatia supra mare, Istria supra mare, Sclavonia, Hungaria, Polonia, Allemannia, Provincia, Burgundia, Francia, Normannia, Aquitania, Vasconia, Tocia (or Gocia), Catalonia, Hispania, Anglia, Dacia, Norwagia, Suescia, Scotia, Hybernia, Sardinia, ultra mare seu in parte infidelium; imperatores Romani et reges Christiani

    Note : (80r) Provinciale. Triple columns


    85v-88r - Catalogue of Roman pontiffs from St Peter to Nicholas III || Catalogus pontificum Romanorum a beato Petro ad Nicolaum III

    Note : Ends

    explicit : (88r) Nicholaus natione romanus sedit


    88r-89r - On schismatics in the Roman Church || De schismatibus in sede Romana || De scismatibus in ecclesia Romana

    incipit : (88r) Eleutherius papa misit fuganum

    Note : To Alexander III

    explicit : (89r) Guido de crema Jo et hannes sunt anathemaNon puto peccaui nec falso grammaticaui.Scismatici praui. si nomen scismaticaui


    89v-89v - Catalogue of Archbishops of Canterbury from St Augustine to Simon Meopham || Catalogus archiepiscoporum Cantuar. a S. Augustino ad Simonem Mepeham

    Note : (89v) First hand goes to John Peckham. It is not the hand of the rest of the volume


    90r-96v - Catalogue of Roman pontiffs and emperors to Innocent III || Catalogus omnium pontificum Romanorum et omnium imperatorum ad Innocentium III

    rubric : (90r) Catalogus omnium pontificum romanorum et omnium imperatorum et primum de Ihesu Christo

    incipit : (90r) Dominus Ihesus Christus primus et summus pontifex

    Note : To Innocent III

    explicit : (96v) consecratus in festo cathedre Sancti Petri


    97r-98v - List of Synods || De synodis nonnullis

    Note : (98r) (The last synod is cccx episcoporum temp. Alex. III)

    Note : f. 95r is a slip, verso (98v) blank


    99r-140v - Martin of Troppau OP, Chronica imperatorum || Chronica imperatorum Romanorum ad annum 1308, autore Martino Polono || Chronica Martini Poloni

    incipit : (99r) Post natiuitatem domini nostri Iesu Christi

    Note : (MGH. SS. xxii p. 443)

    Note : This portion ends

    explicit : (138r) et plerique puluere cuiusdam montis pro farina uterentur

    Note : MGH. p. 472

    Note : This is the end of the text edited by Fabricius (Codex A*)

    Note : There follows in the hand of the Continuator of the Papal Chronicle (no. 4) above

    incipit : (138r) Ipsius etiam tempore in Burgundia imperiali per terram

    explicit : (139v) in Siciliam veniens est defunctus

    Note : (an extract from Martinus)

    Note : (139v) Then a South English continuation in the same hand

    incipit : (139v) Anno 1290 capta est achon

    Note : In 1295 the martyrdom of St Thomas (de la Hale) of Dover

    Note : (139v) ad cuius tumulum fiunt miracula

    Note : Ending in 1308

    explicit : (140r) omnibus templaribus et incarcerati sunt

    Note : 133v blank


    Intervenants :

    pseudo-Methodius - author

    141r-146v - pseudo-Methodius, De initio et fine saeculi || Liber Methodii [Paterensis] martyris de principio seculi et de regnis gentium et fine seculorum

    rubric : (141r) Incipit prologus in liber Methodii martiris

    incipit : (141r) In nomine domini nostri Iesu Christi incipit liber methodii

    explicit : (141r) plurimum collaudauit

    rubric : (141r) Explicit prologus

    rubric : (141r) Incipit liber de primo miliario seculi

    incipit : (141r) Sciendum namque est nobis fratres karissimi

    explicit : (146v) unde nos dominus eripere dignetur. Qui cum patre etc.

    Note : Printed in Orthodoxographa etc.


    147r-149v - De situ, commendatio et mirabilibus Britanniae || Beda de situ Britanniae, - commendatio ejusdem - et de mirabilibus ejus


    149v-158r - Annales de gestis Britonum, Saxonum, Danorum et Normannorum (to 1216) || Annales de gestis Britonum, Saxonum, Danorum et Normannorum, desinunt in anno 1216

    rubric : (149v) Incipiunt Annales de gestis Britonum. de gestis saxonum. de gestis danorum. de gestis normannorum. Prologus incipit

    incipit : (149v) Ad expediendas regni necessitates militiam

    explicit : (150r) subiugata fuisse non dubites

    rubric : (150r) De gestis Britonum

    incipit : (150r) Brutus genere Troianus filius Siluii

    Note : The original hand goes to the death of John. Another continues to the Coronation of Edward II

    Note : Hardy III 46, 291: to 1216 it resembles Faustina A. VIII 15. Up to the accession of Richard I it is identical with Tib. A. IX 6 attributed to T. Wykes


    158v-180r - Merton Annals (from the arrival of the Normans to the year 1242) || Alia chronica brevissima a tempore adventus Normannorum in Angliam ad annum 1242

    Note : Haec chronica ascribuntur Thomae Wickes canonico de Osneye a quodam neoterico, minime tamen concordant cum eis a Cl. Gale sub nomine hujus autoris editis, et potius ex frequenti mentione coenobii Mertonensis in agro Surriensi, cuidam ejus loci monacho ascribenda videntur

    rubric : (158v) Incipiunt alia cronica breuissima a tempore aduentus Normannorum in Angliam. de fortuitis in hiis diebus contingentibus

    rubric : (158v) Anno Incarnationis domini mlxv. Ciclus annorum magnus D. xxxii bis a natiuitatis Christi decursus tertio incepit. Anno domini mlxvi Obiit Sancti eadwardus rex etc.

    Note : (166r) On the year 1183 is a marginal note, Hoc anno Will. de Auberuilla fundauit Abbaciam de Langeden (West Langdon in Kent)

    Note : Ends

    explicit : (180r) Eodem anno post festum Sancti Michaelis obiit Jocelinus episcopus Bathoniensis

    rubric : (180r) [finis sexterni]

    Note : Hardy III 10: rather fuller than Faust. A. VIII 36. By a Canon of Merton Priory

    Note : Liebermann, l. c. p. 36, says that it is neither by Wykes nor yet from Merton: the end = Annals of Waverly sub anno 1242 (ed. Luard, to whom this copy was not known). The text appears to be better than his in one place


    180v-180v - Services owed by the Barons of the cinque ports to the crown || Les services qe les barouns des Cynk-portes deivent au roi de an en an par meer si mester est

    Note : Added on 173v


    180v-181v - Wardens of Dover Castle || De wardis castri Dover

    Note : Added on 173v

    Note : 174v blank


    182r-186v - Magna carta (confirmation of 1225) || Confirmatio magnae chartae a rege Henrico III sub initio ejus regni facta

    Note : (182r) Original hand


    186v-188v - Carta de forestis (confirmation of 1225) || Carta de forestis ejusdem regis

    Note : Original hand


    188v-189r - Decree of the church for the peace of the realm and the liberty of the church, 1253 || Sententia prelatorum pro pace regni et libertate ecclesiae, anno 1253

    Note : Original hand


    Intervenants :

    Innocent IV - author

    189v-190v - Letter of Innocent IV to the English bishops in answer to their letters concerning the Magna carta and Carta de forestis || Epistola Innocentii papae (IV) ad archiepiscopos et episcopos Angliae pro confirmatione literarum ab illis editarum de cartis precedentibus

    Note : Original hand

    Note : Potthast 15534


    Intervenants :

    Alexander IV - author

    190v-192r - Two bulls of Alexander IV confirming the Magna carta and Carta de forestis || Duae Bullae Alexandri papae pro confirmatione earundem cartarum

    Note : Memorandum quod tres predictae literae bullatae in custodia venerabilis patris Laurentii Roffensis episcopi, qui eas impetravit, remanserunt.


    192r-192v - Bull of Innocent IV to the clergy of the province of Canterbury concerning the taking of procurations by the archbishop || Bulla Innocentii papae IV pro clericis Cantuariensis provinciae ne solvant procurationes archiepiscopo ratione visitationis

    Note : Potthast 14628


    192v-193r - Bull of Innocent IV that no archbishop or suffragan shall prevent appeals to Rome || Bulla ejusdem papae ne archiepiscopus suffraganeorum suorum jurisdictionem impediat in appellationibus ad sedem apostolicam vel metropolitanam


    Intervenants :

    Edward I - author

    193r-193v - Charter of liberties granted to the county of Surrey by Edward I || Carta libertatum Surriae concessa per Edwardum I

    Note : Later hand


    193v-195r - The Law of Oléron (The judgements of the sea) || Oleroun de jugemens de la meer

    Note : Later hand, closely written


    195r-196v - Evidence of the liberty and immunity of the church of St Martin, Dover || Testimonium libertatum et immunitatum ecclesiae Sancti Martini infra Dover a rege Withredo fundatae

    Note : Later still (xiv late?)

    Note : 189v blank


    197r-200v - The Statute of Marlborough || Statuta quae dicuntur provisiones de Marleberge

    Note : Original hand


    200v-211v - The Statute of Westminster I || Les establisemens del roi Edward fiz del roi Henri fist a Westminster a son premier general parlement


    211v-216v - The Statute of Gloucester || Provisiones Glocestriae, partim Latine partim Gallice


    216v-217r - The Statute 'de religionis' || Statutum de religiosis 7 Edw. I


    217v-219r - The Statute of Merton || Provisiones de Mertone 29 Hen. III

    Note : Possibly the original hand, but probably not


    219v-225v - The Statute of Westminster II || Statuta facta apud Westmonasterium 13 Edw. I

    Note : Later hand: still double columns


    Intervenants :

    King Æthelred - author

    226r-227r - King Æthelred to Ealdred, bishop of Cornwall, grant of privileges, 994 || Carta Adelridi regis de libertate ecclesiae

    Note : S 880

    Note : Like the original hand. The preamble identical with the next


    Intervenants :

    King Cnut - author

    227r-227v - King Cnut to St Mary's Exeter, confirmation of privileges, 1019 || Carta Cnuthonis regis de immunitatibus monasterii de Exencestre

    Note : S 954

    Note : See Kemble, Cod. Diplom. no. 729


    227v-229r - King Edward joins the two dioceses of Devon and Cornwall and transfers the see to Exeter, 1050 || Carta de translatione sedis cathedralis de Crideton in Exonie anno 1050

    Note : Ib. no. 791

    Note : S 1021

    Note : 221r blank


    229v-230r - Petitions at the Carlisle parliament, Hilary 1307 || Petitiones oblatae in parliamento apud Karleol

    Note : Later: double columns


    230r-231v - The Statute of Carlisle || Edw. I contra gravamina et extortiones papae, et ordinationes ibidem factae in hac causa

    Note : Later: double columns

    Note : 223v blank


    232r-232r - Bull of Pope John against the errors of master John de Senliac || Bulla Iohannis papae contra quosdam errores magistri Iohannis de Senliaco S. T. D.

    Note : Another hand


    232v-232v - Genealogical tables demonstrating the right of the English king in France || Tabula genealogica ostendens jus quod habet rex Angliae in regnum Franciae


    232v-232v - Writ or Assize of iuris utrum || Breve regis Waltero de Gloucest. escaetori suo citra Trentam directum, ut per sacrum proborum et legalium hominum inquirat, utrum quaedam tenementa in Leystona Knoteshale Theberton fuerunt abbatis et conventus Leystonae ante publicationem statuti de terris et tenementis ad mortuam manum non ponendis


    233r-233v - Verses 'on the times' || Versus de tempore Iohannis Straw

    Note : (xiv late. 2 columns)

    incipit : (233r) Proh dolor accreuit nuper confusio rerum

    explicit : Ut populi cernant ne cupiant vetita

    Note : Wright, Political Poems (Rolls) I 227 from this and another MS


    234r-236v - Letter of the barons to Clement VI (1244) || Lettre des barons au pape Clement VI

    Note : (234r) an English translation of this letter written on paper in the 16th century is inserted immediately before it

    Note : Preceded by four leaves of paper of cent. xvi


    236v-237r - The manner of Richard II's abdication and Henry IV's election || La manere de la renonciation del roy Richard de sa corone et de la election del roy Henri le quarte puis le conqueste


    237v-241r - Proceedings of the visitation of Bayham abbey by William, abbot of Langdon || Processus visitationis monasterii de Begeham per Willelmum abbatem de Langedone; in qua visitatione Laurentius abbas officium resignavit, et Lucas de Coldone electus est in locum ejus, anno 1315

    Note : Double columns (earlier than 39-44)

    Note : A quarter of f. 232r-232v is cut away

    Note : Art. 45 is mentioned by Tanner in the Notitia


    241r-242r - Proceedings of the papal nuncio against King John || Processus nuntii papae contra regem Ioannem

    Note : Hardy III 46


    242r-243r - Charter of King John ceding England to the pope as a vassal || Carta regis Iohannis facta papae et ecclesiae Romanae, qua se regnumque suum sedi apostolicae subjecit, et ad tributum annuum mille marcarum solvendum obligavit

    Note : Hardy III 46


    Intervenants :

    Innocent III - author

    243r-243r - Bull of Innocent III confirming King John's charter concerning ecclesiastical elections || Bulla papalis confirmans chartam regis Iohannis de liberis electionibus ecclesiae Anglicanae, manu neoterica

    Note : Added in cent. xvi, Hardy III 46


    Intervenants :

    Edward III - author

    243v-244v - Statute of Edward III || Statutum Edwardi III, anno regni Angliae 200 Franciae 70

    Note : quaedam folia excisa

    Note : Double columns


    245r-245r - Bull on the residence of priests (incomplete) || Conclusio bullae papalis pro residentia prelatorum

    Note : A larger hand, double columns

    Note : Dated

    explicit : (245r) Apud Sanctum Petrum IIIIto kalendas Aprilis Pontificatus anno secundo


    245v-254v - Tract on priestly office || Tractatus theologicus de officio sacerdotali, et cetera

    incipit : (245v) Paulus prelatis ait. Quamdiu sum gencium apostolus

    Note : Ends

    explicit : (254v) De secundis. Gaudens gaudebo in domino

    rubric : (254v) Hoc opus impletur propter quod scriptor ametur


    255r-256r - Summons to a provincial chapter, incorporating the copy of a bull of Benedict XII, 1337 || Citatio primi capituli provincialis, in qua inseritur copia et tenor bullae directae executoribus per Benedictum papam xii anno 1337

    Note : Another hand, single lines

    Note : Copy attested by Joh. de Aldefeld notary of York diocese


    256v-257r - Decree of the Holy Roman Emperor that his election does not require papal confirmation, 1338? || Decretum principum Romani imperii, quod imperator electus non debeat a papa confirmari, factum anno 1327

    Note : alia quaedam excisa

    Note : (257r) This is followed by a page in 2 columns containing the end of a tract De Sapientia Divina(?) ending

    explicit : (257r) que amicos dei et prophetas constituit. Capitulum 7. et hec ad presens de hiis sufficiant

    Note : (257r) and a paragraph in defence of Thomas of Canterbury

    incipit : (257r) Circa beatum virum dextere excelsi mutacionem


    257v-258v - Constitutions of Clarendon, 1164 || Constitutiones de Clarendon factae per Henric. II anno 1164

    Note : Fraterculus, qui eas transcripsit, titulum apposuit, funesti cyrographi gloriosi neomartyris Thomae primo exilii et postea martyrii causae

    Note : Not in the same hand as 251r. Apparently an extract from Herbert de Bosham's Liber Melorum (ed. Giles)


    Intervenants :

    Archbishop of Canterbury - author

    258v-259r - Letter of the Archbishop of Canterbury to the Cistercians concerning tithes || Epistola Domini Cantuariensis archiepiscopi ad Cicestercienses (sic pro Cistercienses) de cupiditate in decimis exigendis reprimenda


    Intervenants :

    King Edgar - author

    259r-259v - King Edgar's instructions to bishops and abbots || Monitio regis Edgari praelatis et abbatibus, fine mutilata

    Note : In a good hand

    Note : Preceded by a note in the same hand on lower margin of 253r

    Note : (259r) Rex edgarus in ecclesiis construendis etc., the end of which is cut off

    Note : The Monitio ends imperfectly

    explicit : (259v) et non deerit tibi potestas regia. et sic factum est

    Note : [Note (xvi): finis epistole deest sed habetur in libro de potestate regia et ecclesiastica]

Participants

Provenance

Data Source: Parker on the Web

  • At top (xvi): hic liber scriptus ut apparet in cenobio martyn. The writer meant Merton Priory but was misunderstood by Nasmith:in coenobio D. Martini. The book may be from West Langdon; cf. Articles 15 and 45.

Notes

Data Source: Jonas

  • Contient divers statuts et chartes, dont aux ff. 180v-181r, 193v-195r des notes de droit maritime bilingues (français-latin); aux ff. 200v-211v, les Statuts d'Edouard I ; au f. 232v, un tableau généalogique des rois de France et d'Angleterre ; aux ff. 236r-236v, une lettre des barons au pape Clément VI (1344)

Data Source: Parker on the Web

  • Additions: On 1v a later table of contents (17 items), headed: Hec sunt contenta istius libri que secuntur.
  • Research: Dr Liebermann in Neues Archiv IV 19, 35 gives some particulars of this MS.
  • Additions: On f. 1r in two columns, Original list of contents headed: Subscripta continentur sub hoc volumine. At the bottom are notes (a line each) of two miracles of the Virgin.
  • Additions: Flyleaves (ff. 1r-2v) from a service-book containing lessons from I Regum (xiii-xiv). At the top of ir is (xvi): Yf ther be any nayme of the bysschope of Rome or ells any other matter apertayning to his usurpide powre in this bowke contayned I doe vtterly renownce them.

Bibliography

  • Wilkins, Nigel. Catalogue Des Manuscrits Français de La Bibliothèque Parker (Parker Library). Corpus Christi College Cambridge. Cambridge: Parker Library Publications, 1993.

Data sources