Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.1576

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q96501

Codicological aspects

  • Parch., XIVe s., 206 ff. (+ f. 170bis), 218 x 153 mm. Initiales de couleur (rouge et rose vineux aux f. 1,2, 49 et 57v°) sur fond or avec feuilles d’acanthe descendant dans la marge et grosses pastilles d’or. Quelques corrections en marge et sur grattages dans le texte (XVe-XVIe s. ?).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2://Titire tu patule.

    f. 1: Anthol. lat. 720a.

    pas de titre.

    f. 1-1 v°: Ps. Ovidivs, Argumenta Aeneidos (praefatio).

    titre: «X uersus Ouidii Nasonis de Virgilio».

    inc.: «VIRgilius magno quantum...».

    f. 1v°: Ps. Ovidivs, Argumenta Bucolicon et Georgicon (Anthol. lat. 2).

    titre: «Carmen tetrasticon».

    inc.: «Qvalis buccolicis...».

    — Anthol. lat. 256.

    titre: «Versus Virgilii ad ‹A›ugustum».

    — Anthol. lat. 257.

    pas de titre, suit sans séparation le texte précédent (3 v.).

    — Ps. Vergilivs, Culex (extrait).

    titre: «Versus cylice [sic]».

    texte: «PArue culex pecudum custos tibi tale merenti

    Funeris officium uite pro munere reddo» (v. 413-414).

    — Anthol. lat. 261.

    titre: «Versus de latrone».

    f. 1v°-48: Vergilivs, Opera.

    f. 1v°-17: Eclogae seu Bucolica.

    titres: «Publii Virgilii poetae prima gloga [sic] Incipit dragmaticon uel miticon. Moelibeus Turrus (ou «Tyrrus » ?) [sic] Tytirus».

    et f. 2, en marge de l'incipit (add. du XVe s.): «P. Virgilii Maronis buccolicorum aegloga prima».

    f. 10, en marge des v. VI, 30-31, glose ou vers supplémentaire: «Quantum omnis gaudet cantante Sileno».

    à la fin (après une ligne grattée): «Explicit bucolicorum liber P.V. Maronis. P. Virgilii Maronis carmen bucolicum in quo et heocritum [sic] uicit».

    f. 17-48: Georgica (cum argumentis Ps. Ovidii I, III-IV).

    titre: «Prefatio libri primi georgicorum orditur».

    f. 20v°: «... Inuentusque cauis bufo et quae plurima terrae//» (I, 184), réclame:

    «Monstra ferunt».

    un cahier (10 feuillets) manque.

    f. 21: «// Et cui putre cadunt (?) solum namque hoc imitamur arando...» (II, 204).

    à la fin: «P.V.M. georgicorum liber IIII Explicit».

    f. 4848v°: Anthol. lat. 634.

    titre: «Incipit V‹ersus› O. Nasonis super XII lib‹ris› aen‹eidos›».

    f. 48v°-203: Vergilivs, Aeneis (cum argumentis Ps. Ovidii I, III-XII).

    (argum.) titre: «Item V‹ersus› O. Nasonis in aeneido»

    la Praefatio Aeneidos suit sans séparation l'Argumentum Ps. Ouidii.

    inc.: «Ille ego qui condandam [sic] ...» (4 v. - cf. supra, Vat. lat. 1570, f. 55).

    (texte) titre: «Incipit liber eneidorum primus».

    f. 50v°: «... Tris Notus abreptas in saxa latentia torquet// » (I, 108), réclame: «Saxa uocant Itali».

    deux cahiers (20 feuillets) manquent.

    f. 51: «// Qui fuit in Teucris et seruantissimus ęqui...» (II, 427).

    f. 53v°, l'omission des v. II. 567-588 est signalée par cette note du XVe s., inscrite sur grattage entre les v. 566 et 589 qui paraît renvoyer à une partie disparue du manuscrit: «Nota quod hinc sunt subtracti uersus isti qui sunt sub tali signo ∘-∘ ».

    f. 100v°: «... Hec ubi percepit graditur sociosque reuisit// » (Ps. Ovidivs, Argum. Aeneid. VI, v. 10 et dernier), réclame: «Incipit liber sextus».

    un cahier (10 feuillets) manque.

    f. 101: «//Hic locus est partis ubi se uia findit in ambas...» (VI, 540).

    à la fin: «Explicit liber Publii Maronis Virgilii. Deo gratias».

    f. 203-204: Anthol. lat. 672.

    titre: «Octauiani Cesaris Augusti uersus de laudanda et affirmanda arte P.V.M. Post mortem illius» (36 v.).

    f. 204: Anthol. lat. 495-506.

    titre: «Incipiunt monostica scripta a XII sapientibus uiris de diuersis causis. I primis [sic] singuli uersus senis uerbis et litteris de ratione tabule».

    — Ps. Avsonivs seu Ps. Cato, Nomina Musarum (Anthol. lat. 664, praef).

    pas de titre.

    inc.: «Clio istorias inuenit...».

    expl.: «... Polimnia rethoricam» (4 lignes - éd. R. Peiper, Decimi Magni Ausonii... opuscula, p. 412).

    f. 204v°-206v°: Ps. Vergilivs, Moretum.

    pas de titre.

    à la fin: «LAVS DEO».

Former owner

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Angelo Colocci († 1549), év. de Nocera d'après S. Lattès, op. cit. infra; le manuscrit, est également décrit dans une liste complémentaire établie vers 1564-1566 par les Ranaldi.

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, F. Dolbeau, J. Fohlen, J.-Y. Tilliette, avec la coll. d'A. Marucchi et P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 1re partie. Fonds Vatican latin, 224-2900, Paris, 1991, p. 144-146 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1991_cat_21_31)

Bibliography

    • S. Lattès, Recherches sur la bibliothèque..., 1931, p. 326 et 342
    • R. Giomini, Appendix Vergiliana, testo, introduzione e traduzione, Florence, 1953, p. XXVIII et 92 (brèves mentions).

Life cycle of this book

Data source