Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Barb.lat.2682

Codicological aspects

  • Papier (filigrane: f. 28-36 et 51-56: var. Briquet 14796: Vicence, 1466), XVe s. (f. 1-56: a. 1461), II + 75 ff. (f. 50 v° blanc), 308 x 210 mm. Au f. II brève table du contenu (seulement première et dernière œuvres).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. II v° (3 col.): Tabulae cycli solaris, fnugonis, festorum mobilium, Bedae minor..., etc.

    ~ f. 1-46: Galterivs Bvrlaevs, De uita et moribus philosophorum.

    ~ f. 46 v°-49: Carmen.

    inc.: «sit deo gloria et benedictio

    Iohanni pariter Petro Laurentio...» (cf. H. Walther, Initia carminum, 1959, n° 18302).

    ~ f. 49 v°-50: ‹Notae et excerpta de mulieribus› en partie en italien.

    f. 51: Vita Senecae.

    titre: «Anei Lucii Senece incipit liber de moribus prohemium».

    inc.: «Lvcius Aneus Seneca discretus [sic] fuit locus eius Cordubensis...».

    expl.: «... ad opus omne siue bonum siue malum. Idem Anni (?) ad Paulum epistulam misit et Paulus suam illi» (cf. supra, Arch. S. Pietro H. 49, f. 6 v° et infra, Ottob. lat. 1354, f. 46 v°).

    f. 51-53, l. 19: Ps. Seneca, Liber de moribus.

    titre: «Anei Lucii Senece de moribus narratio».

    expl.: «... Si os tue beatitudinis ingemescit» (Sent. 143).

    ~ f. 53, l. 19-55, l. 28: Isidorvs Hispalensis, Synonyma (extraits).

    suivent sans séparation le texte précédent:

    inc.: «esto firmus in casibus patienter tollera omnia...» (I, 24).

    expl.: «... Vide ne quot legendo respicis. Viuendo contemnas» (II, 100, éd. P.L., 83, col. 833 B-868 A; mêmes extraits dans le ms. Saint-Gall, Stiftsbibl. 238, VIIIe s., p. 406-414 à la suite de la même Vita Senecae et du Liber de moribus).

    ~ f. 55, l. 28-56: Sententiae (ex Biblia ?).

    suivent sans séparation le texte précédent.

    inc.: «Timor domini initium dilectionis eius» (Ecclesiasticus, 25, 16).

    expl.: «... Non est bonum percutere principem» (cf. Prou., 17, 26).

    «Explicit libellus de moribus Senece phy‹losophi› moralis Cordubensis. Deo gratias semper.».

    ~ f. 56 v°-59: Isidorvs Thessalonicensis, Cardinalis Ruthenus, Epistulae de urbis Constantinopoli iactura captiuitateque (a. 1453) (transl. lat.).

    ~ f. 59-60: «Epistula magni Canis ad summum pontificem».

    inc.: «Agoranus Ermodachiles magnus Canis Canaricorum [sic pour «Tartaricorum») presidorum (?) Armeniorum Turchorum...».

    ~ f. 60-60 v°: Morbosanvs, Turcarum imperator, Epistula ad Romanum pontificem.

    ~ f. 61-61 v°: De duodecim anni mensibus.

    inc.: «Principio Iani fit circumcisio Christi...» (cf. H. Walther, Initia Carminum..., 1959, n° 14701).

    ~ f. 62-75 v°: Samvel Marochianvs, De aduentu Messiae praeterito (transl. lat. Alphonsi Bonihominis; mutilé à la fin; manuscrit non cité par M. C. Diaz y Diaz, Index scriptorum latinorum medii aeui Hispanorum, Madrid, 1959, p. 401, n° 2098).

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écriture humanistique cursive assez anguleuse. Giovanni Girolamo Cerroni a copié les f. 1-56 à Rome les 26 et 27 mai 1461 et signe au f. 46: «Explicit liber de uita et moribus phylosophorum Dei gratia per me Ioannem Hyeronimum indignum professorem grammatice filius (?) Egregii triuialis praeceptoris domini Janneti de Cerronibus de Roma et dictus [sic] de Serina (?) alta, ciuis B‹ri›xie ac notarii de collegio notariorum egregie ciuitatis B‹ri›x‹ie› Lombardie predicte, sub anno 1461 die XXVI° mensis maii, hora XVIIIa cum dimidia et currente secundo festo festiuitatum sancti spiritus, uidelicet die martis, ob celeritatem illius qui mihi concessit exemplar ad recessum festinantis»; autre souscription récrite sur grattage au f. 56: «Ego Ioannes Hieronymus de Cerronibus Rome scripsi hec moralia Senece die .27. mensis maii .1461. ad laudem Dei». Le manuscrit volé à Venise fut retrouvé avec trois autres le 26 octobre 1473, d’après la note partiellement grattée lue aux rayons ultra-violets au bas du f. 50: «Ego Ioannes Hy‹eronimus› de Cerronibus Rome ciuis B‹ri›x‹ie› scripsi hoc opus, sed furatum fuit mihi Venetiis et cassauit fur nomen meum et ego Dei gratia inuentum rescripsi». Et deux lignes plus bas, en italien: «Questo libro cum altri trei per virtu de la oratione de Dio e de sancto Fra‹ncis›co (?) de li sui sancti forno revelati a certa tercia persona etc. a di 26 de oct. 1473 fo revelati e secreto trovati etc.».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: Giovanni Girolamo Cerroni (cf. supra Origine); le cardinal Barberini (n° antico 2795).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

  • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 463.

Life cycle of this book

Data source