Munich. Bayerische Staatsbibliothek, Clm 18927

Codicological aspects

  • Parchemin, 158 f., 230 × 150 mm, deux mains principales soignées. I (f. 31-69 et 130-157) : texte ca 190-200 × 120-135 mm, une colonne (sauf 130-157 : deux colonnes), ca 46-55 lignes, certains titres et initiales en rouge, ailleurs la transition entre les textes est inexistante ; II (f. 70-129) : texte ca 160-175 × 90-100 mm, une colonne, 30-38 lignes, titres et initiales en rouge. Il est difficile de dire si c’est la première ou une troisième main qui a copié les tables des f. 1v-30v. Astronomie et astrologie : tables de Tolède (1v-30v) ; Liber ysagogarum Alchorismi (31r-33r) ; canons des tables de Tolède (33v-45r) ; autres canons de tables astronomiques, en partie sous forme de tables (70r-76r) ; deux almanachs planétaires (78r-96v et 98v-120r) ; Alfraganus, De scientia astrorum (137ra-147vb). Blancs : 45v, 158r-158v (sauf notes éparses).

    (Source : Persée - DER-IRHT, LXXXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, LXXXI

  • 46r-48v «‹ S›cito quod signa sint XII et ex eis VI masculina et VI feminina — propter diversitatem horum planetarum et eorum domorum » = Zael, Introductorium [Zinner, 9265]

    48v-49v «Primum capitulum. Scito quod significatrix, id est Luna — causam de qua interrogat gravis enim erit illi. Scito hoc totum » = Zael, Quinquaginta precepta [Zinner, 9265]

    49v-62v «Cum interrogatus fueris de aliqua interrogatione — quod pertinet ad eandem domum et omnes res eius » = Zael, De interrogationibus [Zinner, 9286a]

    62v-66v «Omnes concordati sunt quod electiones sint debiles — sitque ipse et Luna mundi a malis » = Zael, De electionibus [Zinner, 9293a ; Crofts, XVI]

    66v-68v «Et scito quod tempora excitat mortus (!), fitque igitur initium motus — tibi tempus et non errabis in depositione regis, si Deus voluerit » = Zael, Liber temporum [Zinner, 9293a]

    68v-69v «Incipit epistola Messehallah in rebus eclipsis Lune et in coniunctionibus planetarum ac revolutionibus annorum breviter elucidata. Et sunt in ea XII capitula. Primum capitulum est de ratione circuli et stellarum… (table des matières). Primum capitulum de ratione circuli stellarum et qualiter operatur in hoc mundo. Dixit Messehallah quia dominus altissimus fecit terram ad similitudinem spere — hoc est ultimum eorum quem (?) pretulimus in hoc libro et est secretis scientiae astrorum. Perfectus est liber Messehallah translatus ab Hoie (!) Yspalensi in Limia ex Arabico in Latinum sub laude Dei et eius auxilio » = Messahallah, Epistola de rebus eclipsium [Zinner, 7075]

    (76v-129r) «‹ S›ignorum alia sunt masculini generis, alia feminini — Mars piper, scuta et arma » = Ps.-Ptolémée, Iudicia (= f. 76v-77v, 92v-93v, 97r-98r, 120v-129r, en alternance avec l’almanach) [Zinner, 437 ; Burnett 2006a, 335]

    129r-129v «De Luna secundum Aristotilem. Aristotiles plenior sensibus dixit : Selini clare videtur — Si femina est mala lingua est » = Ps.-Aristote, De Luna (incomplet, c. 1-14) [Zinner, 840 ; éd. Burnett 1986, 90-93 ; Burnett 2006a, 335 ; Burnett 2008, 56]

    130ra-136vb «Liber Misahellae secretorum astrorum (titre ajouté dans la marge supérieure par le copiste principal). Incipit liber Messehalla de receptione interpretatus a Iohanne Yspalensi ex Arabico in Latinum. Invenit quidam vir ex sapientibus librum ex libris secretorum — utrisque stellis ideoque iungebatur ad hoc nutu Dei. Finit liber Messehallah » = Messahallah, Liber receptionis [Zinner, 7101]

    136vb Tables : «Anni maiores – medii – minores » des planètes

    136vb Horoscope : Saturne 29° Taureau, Jupiter 21° Vierge, Mars 25° (?) Cancer, Soleil 8° Sagittaire, Vénus 2° Sagittaire, Mercure 29° Scorpion, Lune 22° Capricorne

    148ra-156vb «‹ D›ixit Omar Benal Farghani Tiberiadis. Scito quod difinitiones nativitatum in nutritione — et quo pervenerit, verte eum in gradus equales, et ipsum erit ascendens » = Aomar, De nativitatibus [Zinner, 7393]

    156vb-157vb «‹ I›tem alie sententie de patre Ptholomei et Doratii ceterorum universorum. Sententia Ptholomei est que dicit quod aspicitur patribus in nativitatibus die et ex Sole et domino eius domus — per librum cursuum Alchoarizmi magistri Indorum ad medium mundum ut diximus et ad civitatem Cordube super X horas et duas… » (bas du feuillet, les derniers mots manquent). = Cinq chapitres annexés à Aomar, De nativitatibus [Zinner, 10005].

Origin

  • germanique, peut-être Tegernsee, où le manuscrit se trouvait au XVe s. (cf. notes f. Iv et 158r)

    (Source : Persée - DER-IRHT, LXXXI)

Notes

Data Source: Biblissima

  • D. Juste, Catalogus Codicum Astrologorum Latinorum. I. Les manuscrits astrologiques latins conservés à la Bayerische Staatsbibliothek de Munich (Documents, études et répertoires de l'Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 81), Paris, 2011, p. 147-149 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2011_cat_81_1_977)
  • K. Halm, Catalogus codicum latinorum Bibliothecae Regiae Monacensis. Tomi 2 pars 3.: Codices latinos (Clm) 15121-21313 complectens / secundum A. Schmeller indices composuerunt K. Halm, F. Keinz, G. Meyer, G. Thomas, München, 1878. - (Catalogus codicum manu scriptorum Bibliothecae Regiae Monacensis, t. 4 pars 3) (https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:bvb:12-bsb00008254-3)

Bibliography

    • CCLB, II. 3, p. 221
    • Burnett 1987, p. 185 (n° 75)
    • Allard, p. XXXVI-XXXVII
    • Pedersen 2002, I, p. 136

Life cycle of this book

Data source