Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1561

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90884

Codicological aspects

  • Parch., I + 26 ff., 222 x 154 mm.

    Recueil de deux parties: 1) f. 1-22 (anc. foliotation du XVIIe-XVIIIe s. de 79 à 100 souvent grattée), XIIe s. ; 2) f. 23-26, XIe-XIIe s., 38 lignes à la page, justification: 205-210 x 145 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - ~ f. 1-2 v°: ‹De prophetis, apostolis, regibus Persarum, imperatoribus› (fragments de chronique ?).

    inc. mutilé.

    expl.: «... et Lucanum. Persius hoc tempore moritur».

    f. 2 v°-11 v°: Palladivs, Opus agriculturae (extraits).

    titre: «Palladius de agricultura libro primo de qualitate terrarum».

    inc.: «Pinguem terram sic agnoscis. Glebam paruulam dulci aqua...» (I, 5, 3).

    brefs extraits suivant l’ordre du texte:

    f. 10 v°, l. 3-4: «... multo stercore et rigationibus adiuuandas» (XII, 16 fin).

    autres extraits sans ordre:

    f. 10 v°-11 v°: «De pomis malis. Locis temperatis mense martio... et in predictis uasis custodiunt» (IV, 10).

    «De aeris salubritate probanda. Aeris igitur salubritatem...» (I, 3 suivi de I, 4).

    expl.: «... nec de aere aliquid nec de fontibus suspiceris» (I, 4 fin).

    ~ f. 11 v°-15 v°: Vibivs Seqvester, De fluminibus, fontibus, lacubus, nemoribus, paludibus, montibus, gentibus per litteras.

    ~ f. 15 v°-16: ‹De septem mirabilibus mundi› (Septem Mira).

    f. 16-19: Ps. Seneca, Monita.

    titre: «Figmenta Aristotilis philosophi».

    inc.: «Stateram ne transilias id est ne pretergrediaris iusticiam...».

    ligne 9: «... precepta tradentes ocio relinquendos» (éd. Woelfflin, op. cit. infra, p. 17-18 = Ps. Aristoteles, Aenigmata, texte incomplet, éd. B. Hauréau, dans Not. et Extr. des mss. de la Bibl. Nat., 33, 1, 1890, p. 227-228).

    ligne 10: «Al‹iae› Sent‹entiae›. Quȩ sunt maxime diuitię non desiderare diuitias...».

    expl.: «... Bonus animus hominis deus est maximus is si bonus est dii sunt propicii» (cf. supra, Reg. lat. 1424, f. 3 v°-4 et 5-5 v° extraits du même texte - éd. E. Woelfflin, L. Annaei Senecae Monita..., Erlangen, 1878, p. 17-32).

    f. 19: Ps. Seneca, Liber de moribus (extrait).

    titre: «Precepta Pitagorȩ».

    inc.: «Fugienda sunt omnibus modis...».

    expl.: «... que sola homines deo proximos facit» (Sent. 144-145 - éd. F. Haase, L. Annaei Senecae Opera... Supplementum, Teubner, 1902, p. 65 ; début des Monita du Ps. Seneca, éd. E. Woelfflin, op. cit., 1878, p. 17).

    ~ f. 19-22: ‹Sententiae theologicae›.

    inc.: «Virtutes animę sunt IIII Prudentia iusticia fortitudo temperantia...».

    parmi lesquelles:

    ~ f. 20-21 v°: ‹Gvillelmvs de Campellis, Sententia: De simonia›.

    2 - f. 23-26 v°: Priscianvs, Institutiones grammaticae (fragments).

    titre (add. du XVIe s.) f. 23 en haut: «Priscian. Lib. 3 cap. 1 pag. 602 (?)».

    inc. mutilé: «// huic sapienti hic et hęc sapientior...».

    f. 23 v°: «... regulam seruauit id est in rimus terminantium regulam //» (III, 2, 10 -3, 19 - éd. Hertz, dans H. Keil, Gramm. lat., 2, Leipzig, 1855, p. 89-95).

    1 feuillet manque.

    f. 24: «// ficationis causa proferri ut Salustius...».

    f. 24 v°: «... uesica beate. Sus quoque commune //» (III, 5, 26 -6, 34 - éd. cit., p. 101-108, l. 1).

    2 feuillets manquent.

    f. 25: «// tercię declinationis datiui in e longam...».

    f. 25 v°: «... a simplici quoque quod in usu non est specio //» (IV, 1, 5, -3, 14 - éd. cit., p. 120-125).

    1 feuillet manque.

    f. 26: « // inueniuntur denominatiua equus eques...».

    expl. mutilé: «... liuidus uiuidus predabundus furibundus loquendus //» (IV, 4, 22 -5, 30 - éd. cit., p. 130-135).

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: 1-2 - française pour les 2 parties.

    1 - écriture très régulière à peine brisée ;

    2 - écriture assez régulière.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1 -Pierre Daniel, d’Orléans, ex-libris au bas du f. 22: «Ex libb. Petri Danielis Aurelii 1565».

    1-2 (?) -Jacobus Revius, de Deventer (1586-1658) (cf. supra, Reg. lat. 1382, f. 1-8) donna ce manuscrit à Nicolas Heinsius, de Leyde (1620-1681) qui fit une collation de Vibius Sequester «... cum manuscripto codice Iacobii Reuii» conservée dans le ms. Leyde, Bibl. der Rijksuniv., Burm. Q. 13 (cf. Barker-Benfield, op. cit. infra, p. 148). Ce manuscrit constituait la dernière partie d’un recueil factice, probablement réuni par Jacobus Revius et donné à N. Heinsius, devenu le n° 1732 de la Reine Christine de Suède actuellement démembré entre les mss. Reg. lat. 1382 (cf. supra), 1587, 2120 (cf. infra pour ces 2 numéros) et 54 (cf. Barker-Benfield, op. cit. infra, p. 147-148).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 279 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • O. Rossbach, De Senecae philosophi librorum recensione et emendatione (Breslauer philol. Abhandl. II, 3), Breslau, 1888, p. 85, n. 1 et 2
    • G. Mazzini, Il codice Vaticano latino 3313 della Grammatica di Prisciano (Arch. lat. med. aev., 1, 1924. p. 214), brève mention
    • P. Wuilleumier, Les manuscrits principaux du Cato Major (Rev. de philol., 55, 1929, p. 47), brève mention à propos du ms. Reg. lat. 1587
    • A. Wilmart, Codices Reginenses latini, 1, Vatican, 1937, p. 122 (brève mention à propos de Reg. lat. 54)
    • D. M. Robathan, The missing folios of the Paris florilegium 15155 (Class. philol., 33, 1938, p. 190-191)
    • Les manuscrits de la Reine..., réédition..., 1964, p. 97 n° 1732
    • P. G. Parroni, Vibii Sequestris De fluminibus fontibus lacubus, etc., Milan-Varese, 1965, p. 23 (brève mention)
    • R. Gelsomino, Vibius Sequester, Leipzig, Teubner, 1967, p. xx-xxi
    • M. Gibson, Priscian «Institutiones grammaticae»: a handlist of manuscripts (Scriptorium, 26, 1972, p. 121), brève mention
    • B. C. Barker-Benfield, A ninth-century manuscript from Fleury: Cato de senectute cum Macrobio (Medieval learning and literature. Essays presented to R. W. Hunt, Oxford, 1976, p. 148).

Life cycle of this book

Data source