Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.303

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q95242

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Vat. lat. 303
    • Bibliothèque vaticane, Vat. lat. 303
    • Vatican. BAV, Vat.lat.303
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.303
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., II + 152 ff. (f. II-IIv°, 94-100v° et 145v°-151v° blancs), 303 x 210 mm. Les f. I et 152: justification 201-216 x 136 mm., 45 à 49 lignes à la page, sont des fragments, qui se suivent, d’un autre manuscrit, remployés comme feuilles de garde, les f. I et 152v°, qui étaient collés à la reliure et portent des traces de peau brune au bord, sont partiellement effacés.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2:// consumatio non

    f. 3: ... quale cumque

    f. I-Iv°, 152-152v°: Servivs, Commentarius in Vergilii Eclogas seu Bucolica (fragment). pas de titre.

    inc.: «‹B›vcolica ut ferunt inde dicta sunt a custodia...» (I, 1).

    expl. mutilé: «... ‹eorum constabat› uniuersa substantia. Vnde// » (cf. I, 32 - éd. G. Thilo, Teubner, 1927, p. 9 dern. ligne).

    ~ f. 1-35: Basilivs Magnvs, Homiliae 8 (transl. lat. Rufini Aquileiensis).

    ~ f. 35-57: Ps. Ignativs Antiochenvs, Epistulae 16 (transl. lat. antiqua).

    ~ f. 57 : Hero Antiochenvs, Laus S. Ignatii Antiocheni.

    ~ f. 57-59: Polycarpvs Smyrnaevs, Epistula ad Philippenses (transl. lat. antiqua).

    ~ f. 59-66: Ps. Basilivs Magnvs, Admonitio ad filium spiritualem.

    ~ f. 66-77v°: ‹Ps. Evtropivs presbyter seu Ps. Pacianvs, De similitudine carnis peccati›.

    ~ f. 77v°-92v°: Rvfinvs Aqvileiensis, Expositio Symboli.

    ~ f. 93-93v°: ‹Commentarius in Euangelium Matthaei (extrait inachevé)›.

    inc.: «beati pavperes spiritv et cetera [5,3]. Hoc est testamentum nouum quod in cordibus filiorum...».

    f. 101-139: Evtropivs-Pavlvs Diaconvs, Historia romana.

    texte remanié sans division en livres (sauf au f. 107: lib. III) ni en chapitres. pas de titre contemporain; f. 101 en haut, add. plus récente: «Paulum diaconus».

    (praef. Pauli Diaconi) inc.: «primvs qvi in Italia regnavit...».

    (texte) f. 101v°: «‹R›omanum ergo imperium quod (?) quo ad exordium nullum fere minus...».

    f. 127v°: «... nam et ciuilitate propior et natura admodum liberalis fuit» (X, 18, 2 fin - éd. A. Crivellucci, op. cit. infra, p. 149).

    (lib. XI): «Anno ab urbe condita M°CXVIII Valentymalius [sic] XXXVIII e Panonia...».

    expl.: «... uniuersamque Ytaliam ad rei publice iura reduxit» (XVI, fin - éd. A. Crivellucci, Pauli Diaconi Historia Romana, Rome, 1914).

    ~ f. 139v°: ‹De successoribus Simonis Maccabaei›.

    inc.: «Nota quod Simoni Machabeo successit in regimine filius eius Huranus...» (21 lignes).

    ~ f. 139v°-140: ‹De Herodibus›.

    1) inc.: «Genuit autem filium Herodem qui post mortem patris cum merito...» (28 lignes).

    2) inc. f. 140: «Tres fuerunt Herodes. Primus fuit ille sub quo natus est Christus...» (5 lignes).

    ~ f. 140: ‹De Carolo Magno›.

    inc.: «Anno domini DCCLXX° fuit initium Karuli in Lombardia et regnauit annis XXXVI...» (10 lignes).

    ~ f. 140v°-145: Isocrates, Nicocles seu De subditis ad principes (transl. lat. Guarini Veronensis).

Origin

  • Origine: italienne, écriture humanistique primitive ronde; les f. I-Iv° et 152-152v° sont d’une autre main semblable, plus régulière, peut-être lombarde.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: acquis au début du règne de Sixte IV († 1484), le manuscrit est attesté dans les inventaires de 1475, 1481 (f. 21v°, l. 6), 1518 (f. 5, l. 26-27), 1533 et 1550 (où il portait le n° 47).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, F. Dolbeau, J. Fohlen, J.-Y. Tilliette, avec la coll. d'A. Marucchi et P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 1re partie. Fonds Vatican latin, 224-2900, Paris, 1991, p. 24-25 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1991_cat_21_31)

Bibliography

    • A. Crivellucci, Per l’edizione della «Historia Romana» di Paolo Diacono (Bull. Ist. stor. ital., 40, 1921, p. 84-85), brève description
    • J. Fohlen, Les manuscrits classiques..., 1985, p. 4 n. 17, 14 et 43 (simples mentions).

Life cycle of this book

Data source