Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal. lat. 882

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q89020

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., I +243 ff. (pas de f. 88 par erreur; f. 1 blanc), 424 x 280 mm. Au f. 1 v°, frontispice du XVIe s. représentant César, assis devant un camp militaire et entouré de soldats; au f. 2, repeint sur une autre décoration grattée, encadrement architectural avec colonnes ornées de guirlandes d’or sur fond d’azur, le soubassement portant sur fond noir l’ex-libris en lettres d’or et les armes, titre en grandes capitales d’or probablement refait sur un autre titre gratté et initiale ornée à «bianchi girari ». Autres initiales à «bianchi girari ». Les premières lignes de chaque livre sont en capitales.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    2r-243v - Caesar: Commentarii
    2r-107v - De bello Gallico
    107v-178v - De bello ciuili
    179r-202v - De bello Alexandrino
    202v-230v - De bello Africano
    230v-243v - De bello Hispaniensi

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2-243 v°: Caesar, Commentarii.

    titre: «GALLICA MAGNANIMI CLARO HOC IN SCRIPTA LIBELLO GESTA HAEC SVNT PROPRIA CAESARIS ACTA MANV ».

    f. 2-107 v°: De bello Gallico (classe α).

    titre: «COMMENTARIORVM C. IVLII CAESARIS DE BELLO GALLICO LIBER PRIMVS INCIPIT FOELICITER ».

    (liv. VIII) titre f. 92 v°: «AVLI HIRCII CONSVLARIS IN SVPPLEMENTVM LIBRORVM. C. IVLII CAESARIS RERVM GESTARVM GALLIAE LIBER OCTAVVS AD BALBVS (corr. en «BALBVM ») VIRVM ERVDITISSIMVM INCIPIT FOELICITER ».

    f. 107 v°-178 v°: De bello ciuili.

    titre: «CAII IVLII CAESARIS DIVI IMPER‹ATORIS› MAXIMI PERPETVI DICTATORIS DE CIVILI BELLO POMPEIANO LIBER PRIMVS AB EODEM EDITVS ».

    f. 179-202 v°: De bello Alexandrino.

    titre: «AVLI HIRCII VIRI CONSVLARIS IN SVPPLEMENTVM LIBRORVM C. IVLII CAESARIS DE CIVILIBVS BELLIS LIBER PRIMVS QVI ALEXANDRINVS INSCRIBITVR INCIPIT FOELICITER ».

    f. 202 v°-230 v°: De bello Africano.

    titre: «AVLI HIRCII VIRI CONSVLARIS IN SVPPLEMENTVM LIBRORVM C. IVLII CAESARIS DE CIVILIBVS BELLIS LIBER SECVNDVS QVI AFRICVS INSCRIBITVR INCIPIT FOELICITER ».

    f. 230 v°-243 v°: De bello Hispaniensi.

    titre: «EIVSDEM LIBER TERTIVS QVI HISPANIENSIS INSCRIBITVR INCIPIT FOELICITER QVI EST SEXTVS LIBRORVM CIVILIVM BELLORVM ».

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: au bas du f. 2, les armes grattées ont été recouvertes par celles de Geoffroy Carles (ca. 1460-1516), président du Parlement de Grenoble et du Sénat de Milan: de gueules au lion rampant d’or, et par son ex-libris: «DOMINI IAFREDI KAROLI PRESIDIS DELPHINATVS ET MEDIOLANI »; Jacques Bongars, d’Orléans, (1554-1612), qui signe au bas du f. 2 et au f. 243 v°: «Bongarsii »; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. I cote incomplète du transfert: C. 1/).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 58 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)
  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0086)

Bibliography

    • E. Pellegrin, Les manuscrits de Geoffroy Carles (Studi ... in onore di Tammaro De Marinis, 3, Vérone, 1964, p. 326-327)
    • A. Marucchi, Stemmi..., p. 63-64 et pl. XII, 2
    • V. Brown, The textual transmission of Caesar’s Civil War (Mnemosyne, Suppl. 23), Leyde, 1972, p. 60-61.

Life cycle of this book

Data sources