An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q96558
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., XVe s., 168 ff. (+ f. 40bis et 147bis; f. 167-168v° blancs), 227 x 160 mm. Au f. 1, bordure peu soignée de rinceaux à la plume formant des médaillons ronds contenant divers animaux. Abondantes gloses marginales et interlinéaires contemporaines.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 1: ... metios//
f. 2 : // et remanserunt
f. 1-2v°: Praefatio Monacensis ad Terentium.
pas de titre.
inc. (la première phrase manque): «REuertente autem Scipione Romam deuicta Cartagine...».
expl.: «... quam disponsauerat [sic] dederunt Carino sodali eius.» (éd. G. Ballaira, op. cit. infra, p. 15-17; Y.-F. Riou, Essai sur la tradition manuscrite du «Commentum Brunsianum» des Comédies de Térence, dans Rev. hist. textes, 3, 1973, p. 106-112).
f. 2v°: Epitaphium Terentii (Anthol. lat. 487c.).
pas de titre (6 v.).
f. 2v°-163v°: Terentivs, Comoediae.
f. 2v°-30: Andria.
(gloses) inc. marge gauche: «Comedia debet continere quinque actus iuxta illud Oratii: Neue minor quinto neque sit productior actu». [Horativs, De arte poetica, v. 189] «Et inducuntur tres persone et si quarta est non loquatur ut idem: nec quarta loqui persona laboret» [Horativs, op. cit., v. 192].
marge infér.: «Hac in prima comedia hec est Andria quinque actus continentur Primus enim falsarum nuptiarum continet apparatum ibi Vos istec. Secundus illius simulationis disturbatione per Dauum».
(texte) à la fin: «Terrencii Afri poete comici Explicit Andria».
f. 30-60v°: Eunuchus.
titre et didascalie: «Incipit Eunuchus. Acta ludis Megalensibus...».
avec aussi, f. 30v°, l'argument: «Meretrix adolescentem...» (éd. S. Prete, P. Terenti Afri Comoediae, Heidelberg, 1954, p. 178).
(gloses) inc. f. 30 en marge (didascalie): «inuentis apud Magalen ciuitatem Grecie in honore Iouis Olimpi».
f. 31 en marge (prol.): Si quisquam. In hoc prolago [sic] quartuplex (?) captatur beniuolentia scilicet a persona propria a persona aduersarii a persona iudicis et ab ipsa re...».
f. 32 en marge (comoed.): «Quid igitur. Incipit primus actus de pacificatione Phedrie et Taydis que quidem pacificatio multo deseruit Eunucho...» (cette glose se retrouve dans le ms. Escorial, Real Bibl., N.II.2, f. 27 (et dans d'autres manuscrits d'après Y.-F. Riou), cf. éd. dans Y.-F. Riou, Gloses et commentaires des comédies de Térence dans les manuscrits de la bibliothèque du monastère San Lorenzo el real de l'Escorial, dans Lettres latines du moyen âge et de la Renaissance, recueil éd. par. G. Cambier... (Collection Latomus, 168), Bruxelles, 1978, p. 24).
f. 60v°-90v°: Heautontimorumenos.
titre et didascalie: «Incipit Heautantumorumenon [sic]. Acta ludis Magalensibus Lucio...».
f. 90v°-116: Adelphoe.
(didascalie): «Acta ludis funeribus Q. Fabio Maximo...», glose au-dessus d'«Acta»: «fabula Menandri».
à la fin du texte: «Explicit Adelfis [sic]».
f. 116-138v°: Hecyra.
titre: «Incipit Hechira».
(Argumentum Brunsianum) inc.: «HECHIRA dicta a loco non longe ab Athe// f. 116v°// nis potest etiam a socru nominari nam Hecyra grece, socrus latine. Acta est ista fabula quae sequitur quam latinus comicus...» (éd. Y.-F. Riou, Essai..., 1973, p. 85).
expl. incomplet f. 116v°: «... habebant autem ludos quos ab aliis gentibus acceperant. Sexto Iulio Cesare Gneo Cornelio edilibus» (8 lignes).
(Comoedia) inc. f. 117: EDEPOL [sic] quam...».
f. 138v°-163v°: Phormio.
didascalie: «Acta ludis Romanis L. Postumio...».
(gloses) expl. f. 163v° en marge: «Phedria hoc dixit quia Nausistrata omnia commiserat iudicio Fedrie».
à la fin du texte: «EXPLICIT LIBER».
f. 164-166v°: Franciscvs Petrarca, Vita Terentii.
inc.: «TE (corrigé en «dE») TERENTII uita...» (éd. J. Abel, Az ó-ès Középkori Terentius biographiak, Budapest, 1887, p. 47-51).
Origine: italienne, écriture humanistique ronde soignée imitant l'écriture caroline.
Possesseur: acquis au début du règne de Sixte IV († 1484) le manuscrit est attesté dans les inventaires de 1475, 1481 (f. 197, l. 26), 1518 (f. 48v°, l. 29), 1533 et 1550 (où il portait le n° 789); une étiquette de parchemin collée au f. 168 porte le nom du pape Clément VII (1523-1534): «CLEM. VII. PONT. MAX.»
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF