Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1572

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90893

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Reg. lat. 1572
    • Bibliothèque vaticane, Reg. lat. 1572
    • Vatican. BAV, Reg.lat.1572
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1572
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XIIIe s. (milieu), I + 86 ff., 2 col., 226 x 148 mm. Quelques initiales en or et couleurs de style français, certaines avec un petit personnage nu tenant ou chevauchant une sorte de dragon ; tiges enluminées descendant dans les marges. Au f. I v° table du contenu d’une main presque contemporaine.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-14 v°: Ps. Apvleis, Asclepius.

    titre: «Incipit liber Hermetis Mercurii Trimegistri ad Asclepium de diuinitate et inscribitur Hermi trimegiston».

    f. 15-36 v°: Calcidivs, Timaeus Platonis (translatio ; ms. Reg7. de Waszink).

    titres: «Prologus in thimeum Platonis».

    et après le prologue: «Incipit Thimeus Platonis de ordinatione uniuersi».

    f. 37-77: Apvleivs, Opera.

    f. 37-47: De deo Socratis.

    titre: «Apuleii Madaurensis liber de deo Socratis».

    f. 47-64: De Platone et eius dogmate.

    titre: «Apuleii Madaurensis liber de Platonis dogmate».

    f. 64-77: De mundo.

    titre: «Apulei Maudarensis [sic] de habitudine Platonis liber secundus explicit. Incipit liber tertius feliciter».

    ~ f. 77-86: ‹Summarium librorum Platonis› (transl. lat.). suit sans séparation le texte précédent.

    inc.: «Quod uirtutem habenti non remordeat itaque nec commedias acturum...» (éd. préparée par M. R. Klibansky, cf. Rapport, cit. infra).

Former owners

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Richard de Fournival (XIIIe s.), le contenu du manuscrit correspond au n° 85 de sa Biblionomia (éd. L. Delisle, Cab. des Mss., 2, p. 530 et R. H. Rouse, op. cit. infra, 1973) dont l’énoncé est presque identique à la table du contenu du f. I v°: «Mercurii Trimegisti ermetis liber de diuinitate. Item Thymeus Platonis de ordine uniuersi continens libros duos. Item liber Apulei Madaurensis de deo Socratis. Item liber eius de dogmate Platonis qui et intitulatur de habitudine Platonis continens libros 3» (XIIIe s.) suivie d’un grattage illisible. On sait qu’une partie des manuscrits de Richard de Fournival est passée à la Sorbonne par l’intermédiaire de Gérard d’Abbeville († 1272, cf. supra, Ottob. lat. 1840), on lit en effet aux rayons ultra-violets, en haut du f. 86 v°, l’ex-libris gratté et taché de la Sorbonne: «Iste liber est collegii ‹pauperum› magistrorum in theo‹logic›a facultate studencium ex legato magistri Geroudi de Abbatisuilla. XXX s.» et plus bas: «Cathenetur in magna libr‹ari›a» (XIVe s.). Le manuscrit était donc enchaîné dans la grande bibliothèque de la Sorbonne, et ne figure pas de ce fait dans le catalogue de 1338, mais dans l’inventaire méthodique de cette «magna libraria» (XIVe s.), où il semble correspondre au n° Z. s.: «Mercurii Trismegisti Hermetis cum quibusdam aliis liber de diuinitate» (éd. Delisle, Cab. des mss., 3, p. 87) ; Paul Petau (devise grecque au bas du f. 1) ; Alexandre Petau (correspond au n° 1448 de son catalogue manuscrit: Leyde, Voss. lat. Q. 76, f. 62 v°, 65, 65 v°) ; Reine Christine de Suède (correspond au n° 1079 du catalogue de Montfaucon).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 294 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • J. H. Waszink, Timaeus a Calcidio translatus... (Plato latinus 4), Londres-Leyde, 1962, p. cxxiv
    • Les manuscrits de la Reine..,, réédition..., 1964, p. 60 n° 1079
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 599 (brève description)
    • R. Klibansky, Rapport... (Union académique internationale. Compte rendu de la 44e session annuelle du comité, Bruxelles, du 8 au 13 juin 1970, p. 74)
    • Hermetica philosophica, addenda et corrigenda, dans Cat. transl. et comment., 2, 1971, p. 423 (brève mention)
    • R. H. Rouse, The A text of Seneca’s tragedies in the thirteenth century (Rev. hist. textes, 1, 1971, p. 95 n. 3)
    • E. Pellegrin, Possesseurs français et italiens..., 1973, p. 285
    • R. H. Rouse, Manuscripts belonging to Richard de Fournival (Rev. hist. textes, 3, 1973, p. 266 et 269).

Life cycle of this book

Data source