Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Barb.lat.119

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Barb. lat. 119 (VIII. 119)
    • Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 119
    • Bibliothèque vaticane, Barb. lat. 119 (VIII. 119)
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Barb.lat.119
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

IIIF manifest

Codicological aspects

  • Papier (filigranes: f. 1-2: var. Briquet 3662: Gênes et Naples, 1438-1455; f. 3-48: var. Briquet 8938: Palerme, 1456-1458; f. 49-69: var. Briquet 7686: Venise et Florence, 1426-1435; f. 70-79: var. Briquet 3670: Trévise et Pise, 1458-1468), XVe s. (f. 49-61: a. 1431), IV + 80 ff. + 4 ff. (+ f. 15 bis, 24 bis et 78 bis; f. 63 et 74 blancs), 275 x 176 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. [IV]: Horativs, Epistulae (extrait).

    titre: «Oracius in epistulis».

    texte: «Que sit hiems. Velie quod celum Vala Salerni» (I, 15, 1).

    suivi d’une glose: «Salernum a salis copia est dictum».

    (autre glose) inc. au bas du feuillet: «Ad intelligentiam epistule, que incipit que a patre missam...».

    ~ f. 1-2 v°: Ps. Phalaris, Epistulae IV (transl. lat. Francisci Aretini ad Alphonsum regem Aragonum).

    f. 2 v°: Cicero, De oratore (extrait).

    titre: «Cicero de orat.».

    texte: «Ardeat orator si uult iudicem incendere» (cf. II, 188).

    — Horativs, De arte poetica (extrait).

    titre: «Hor.».

    texte: «Si uis me flere dolendum est primum ipsi tibi» (v. 102-103).

    ~ f. 3-48 v°: Ps. Phalaris, Epistulae (transl. lat. Francisci Aretini ad Malatestam Nouellum).

    ~ f. 49-49 v°: Ps. Plvtarchvs, Epistula ad Traianum imperatorem.

    ~ f. 49 v°-61: Isocrates, Oratio de regno ad Nicoclem (transl. lat. Bernardini Iustiniani).

    ~ f. 61 v°-62 v°: Secvndvs, philosophus, Vita et Sententiae (transl. lat.).

    ~ f. 62 v°: Franciscvs Barbarvs, Epistula ad Bartholomaeum Facium.

    ~ f. 63 v°-66 v°: Gabriel Avrofinvs, Epistula ad Ferdinandum regem et Orationes.

    f. 67: Caesar, De bello gallico (extraits).

    1) titre: «A. Hircii Pansae ad Cornelium Balbum Ex comentariis [sic] Cesaris».

    inc.: «Cohactus assiduis tuis uocibus Balbe...».

    expl.: «... existimem posse cum Cesare comparari. Vale» (VIII, praefatio).

    2) titre: «Mos Gallorum ex commentariis».

    inc.: «In reliquis uite restitutis...».

    expl.: «... facta cum dotibus comunicant [sic]» (VI, 18, 3-19, 1).

    3) titre: «Ex commentariis».

    texte: «Nemo est tam fortis quin rei nouitate perturbetur» (VI, 39, 3).

    4) «Multum tum in omnibus tum in re militari fortuna potest» (VI, 30, 2).

    f. 67 v°: Dares Phrygivs, Historia de excidio Troiae (extrait).

    titre: «Cornelius Nepos Salustio Crispo suo salutem».

    inc.: «Quom multa ego Athenis curiosus...».

    expl.: «... describerit Athenis ista nunc ad pollicitum reuertamur» (prologus).

    ~ — ‹Codex Iustinianus: Digesta› (extrait: I, 2, 2, § 43, Sexti Pomponii de Seruio Sulpicio Rufo).

    ~ f. 67 v°-68 v°: Prosper Schiaffinvs Camvliensis, Epistula ad Liberum fratrem.

    ~ f. 68 v°-70: Gabriel Avrofinvs, Orationes 2.

    f. 70-71: Cicero, Epistulae ad familiares (extrait).

    inc.: «Salustius [sic] (correction interlinéaire: «alias Seruius fuit uerius (?) Supplicius [sic]») «Ciceroni s. d. Postea quam mihi renuntiatum est de obitu Tulie....».

    expl.: «... quod se prouincia habeat, certiorem faciam. Vale» (IV, 5).

    ~ f. 71 v°-72 v°: Gabriel Avrofinvs, Orationes 3.

    ~ f. 72 v°-73: Iohannes de Aragonia cardinalis, Oratio ad Sixtum IV papam.

    ~ f. 73 v°: ‹Epistulae commendationis pro legatis ad Neapolis regem›.

    ~ f. 74-79: Ps. Brvtvs, Epistulae (transl. lat. Theodori Gazae ad Gasparem).

    f. 79 v°: Cicero, Epistulae ad familiares (extrait).

    inc.: «Cicero Appio Pulchro s. d. Quasi diuinarem tali in officio fore mihi...».

    expl.: «... ut aduersum magistrum morum modestior. Vale» (III, 13).

    ~ f. 80: Thomas Cometa, Epistula ad Gabrielem Aurofinum de morte filii.

    ~ f. 80 v°: «Oratio habita in P.S.R. per T.».

    ~ -‹Epistulae commendationis› (cf. supra, f. 73 v°).

    f. [81]: Cicero, De oratore (extrait).

    texte: «Equidem soleo et in me ipso... omnibus artubus concremiscam» (I, 121),

Participant

Former owner

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écritures humanistiques cursives, Bartolomeo Roverella (1406-1476), alors au service de Nicola Acciapaccio, évêque de Tropea (1383-1477), a copié les f. 49-61 à Bologne en 1431 et signé au f. 61: «Terminatum hoc opusculum Bononie idibus nouenbris [sic] per me Bartholomeum Rouerellam Reuerendi domini domini N. Episcopi Tropiensis famulum anno Domini nostri Iesu Christi MCCCCXXXI». Cette partie du manuscrit a été sans doute transportée en Italie méridionale, peut-être à Salerne (nombreux renvois à Salerne), où les f. 61 v°-69, blancs à l’origine, ont été utilisés, tandis que les f. 70-79 ont été ajoutés.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: le cardinal Barberini (n° antico 2746).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • R. Sabbadini, Epistolario di Guarino Veronese, 3, Venise, 1919, p. 256
    • L. J. Daly, Some political theory tracts in the Vatican Barberini Collection (Manuscripta, 5, 1961, p. 30-31)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 458.

Life cycle of this book

Data source