An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q63384
IIIF manifest
Digitisation:
Data Source: BnF Archives et manuscrits
Recueil formé de cinq manuscrits.
Pour les titres calligraphiés au XVIIe s. des ff. 1, 60v, 64v, 69, 77, 145 ; cf. add. du ms. Latin 2897 ; ms. Moreau 849, f. 152v.
F. 1 Titre du XVIIe s. : « Spicilegium daemonolatriae sive opusculum de demonibus et magis illos invocantibus quatuor in partes distinctum, autore incognito ; scripsit post annum MCCCXXX ».
F. 2-57 [JOHANNES VINETI, inquisitor Carcassonnae, Tractatus contra daemonum invocatores compilatus circa a. 1450], en quatre parties. « Frequens instancia quorumdam fidei catholice zelatorum meam parvitatem... — ... ad peccandum hec ille. Et sic finis presentis opusculi... » ; cf. Hain-Copinger nos 6273-6275 ; Proctor, I, n° 1282 ; J. Hansen, Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns, Bonn, 1901, 63 (reproduit le titre erroné du XVIIe s.) et 124-130 (extraits).
F. 60v Titre du XVIIe s. se rapportant au § 2 : « Fragmentum premii sive potius compendii libri cujusdam in quo historiae Novi Testamenti cum historiis Veteris Testamenti conferebantur auctore incerto... ».
F. 61-64v Résumé d'un traité en 45 chapitres sur les figures de la Bible à l'usage des prédicateurs, incomplet du début. « ... item etiam Salamon [sic] cum throno eburneo premostravit, II Par., capitulo nono. In decimo capitulo agitur quomodo venit ad templum Domini virgo Maria... — ... in 45 capitulo agitur de septem gaudiis ejusdem virginis Marie et sic terminatur opus hujus libelli et voluminis. Predictum enim prohemium de contentis hujus libello [sic] compillavi et propter pauperes predicatores apponere curavi qui si forte nequiverint totum librum comparare, si sciunt ystorias possunt ex ipso prohemio predicare... Cum maximo dolore fuit capitis completum dictum prohemium. Amen. Anno Domini 1456, die junii 22 ».
F. 64v Titre du XVIIe s. : « Formulae nonnullae forenses tum gallico tum latino idiomate secundum veterem stylum curiarum gallicarum ».
F. 65-68v Formules et notables de droit coutumier concernant les enquêtes, en latin et en français : « Commission des commissaires pour adjourner les tesmoings. Jehan tel et tel conseillers du Roy nostre sire... — .... s'ilz n'estoient advertiz ».
F. 69 Titre du XVIIe s. : « Undecim schemata sive figurae in quibus varia sacrae nostrae religionis mysteria quin et multa e theologia repetita distincte et artificiose exprimuntur ».
F. 70-75v Tableaux et figures didactiques de théologie. « Septem hore canonice », [septem opera Passionis Christi], « septem dona gratuita » ; cf. mss. Latin 3464, f. 173 ; 3473, f. 83v (70) ; — « Arbor sapientie » ; cf. ms. Latin 3464, f. 174v (70v) ; — « Decem plage Egipti, decem precepta legis, decem legis transgressiones » ; cf. mss. Latin 3464, f. 174 ; 3473, f. 81v (71) ; — [De sex alis Seraphim] (71v) ; — [De sex alis Cherubim] ; cf. ms. Latin 3473, f. 84, variantes (72) ; — « Lignum vite », d'après s. Bonaventure (Opera, éd. Quaracchi, VIII, 70) ; cf. ms. Latin 3473, f. 80v (72v) ; — [Arbor virtutum] ; cf. mss. Latin 3464, f. 172v ; 3473, f. 82 (73) ; — [Arbor viciorum] ; cf. mss. Latin 3464, f. 172 ; 3473, f. 82v (73v) ; — Tableau didactique en forme de roue : « Prima circumferencia hujus rote continet septem peticiones orationis dominice... — ... septima septem vicia criminalia... » (74) ; — Turris sapientiae : « Fundamentum turris sapientie est humilitas... — ... tutela ad bonos » ; cf. mss. Latin 3473, f. 79v et 3464, f. 175-175v, sans figure (74v) ; — « Duodecim prophete, duodecim articuli fidei, duodecim apostoli » ; cf. mss. Latin 3464, f. 173v ; 3473, f. 81 (75) ; — Notes explicatives sur les tableaux précédents : « Quando Moyses debuit educere populum Israel de Egipto... — ... Dominum juravit inique et sic de singulis » ; — « In illa rota in qua est oratio dominica sunt VII peticiones. Per primam peticionem... — ... luxuriam evitamus etc. » ; — « Frater Bonaventura condam de ordine Fratrum Minorum lignum vite composuit... — ... fructus constancia incruciata... », incomplet de la fin (75v).
F. 77 Titre du XVIIe s. : « Speculum sacerdotum heroicis versibus conscriptum a P. B. de Amoribus anno salutis MCCCXXVI ».
F. 78-140 « Incipit Speculum sacerdotum. Ecclesie sancte regimen qui ducere sancte// ... — ... Te ergo proficiat multis gratum tibi fiat//. Explicit hoc speculum doctrine presbiterorum// Per B. compositum qui fert cognomen Amorum//. Anno mileno centum ter bis X quoque seno // Sunt hec conjuncta speculo tria milia metra // Istis adjuncta duo sunt et septuaginta » (éd. cf. Hain, n° 14930 ; Pellechet, n° 1681) ; sur Bernard Amoros à qui le poème semble ici attribué, cf. Ch.-V. Langlois, dans Hist. litt., XXXV (1921), 526-532 ; le même texte figure dans le ms. Latin 3480, f. 21 avec la même attribution et dans l'autres mss. avec des attributions différentes ; cf. mss. Latin 14890, f. 191-239 ; 15162, f. 1-55v ; 18569, f. 3-58 et 15161, f. 2-51v, sous le nom d'Aimar Robert, archevêque de Sens ; Hauréau, Notices, IV, 315-318 ; Bloomfield, dans Traditio, XI (1955), 297, n° 319 ; Walther, Initia carminum, n° 5205.
F. 141-142v Table, avec renvoi aux ff. d'après une ancienne foliotation en chiffres arabes, dont il reste quelques traces.
F. 142v Noël français en six couplets : « Or chantons Noël tous en bonne estrayne//...—... Tous en haulte voix chanterons Noël » (Ed. Du Méril, Poésies inédites du Moyen Age, 338-340, d'après ce manuscrit).
F. 143v Chanson populaire : « Le jour de la saint Gile // Je fu bien esbahi //... » (P. Meyer, dans Bull. de la Soc. des anciens textes français, I (1875), 82-83).
F. 145 Titre du XVIIe s. : « Elucidarium in quo variae quaestiones circa fidei nostrae articulos dialogico more solvuntur et elucidantur autore incognito ».
F. 146-158v [HONORIUS AUGUSTODUNENSIS, Elucidarium] Prologus : « Sepius rogatus a condiscipulos [sic]... » (146) ; — L. I (146-155v) ; — L. II jusqu'à la q. 33 (155v-158v) (P. L., CLXXII, 1109-1141 ; ms. ε de Y. Lefθvre, L'Elucidarium et les lucidaires, Paris, 1954, 359-416, description du manuscrit p. 40-41).
F. 158v Six proverbes moraux forgés sur les notes de la gamme : « Nota expositionem vocum. Ut, id est uti temporalibus cum moderatione... — ... La, id est lavare peccata in confessio[ne] sine reiteratione ».
Data Source: Mandragore
Ecclesiae sanctae regimen qui ducere sancte//...
f. 78
Explicit hoc speculum doctrinae presbyterorum//...
f. 140
Frater Bonaventura quondam de ordine Fratrum Minorum Lignum vitae composuit...
f. 75v
Frequens instantia quorumdam fidei catholicae zelatorum meam parvitatem...
f. 2
Fundamentum turris sapientiae est humilitas...
f. 74v
In illa rota in qua est Oratio dominica sunt septem petitiones...
JEHAN TEL ET TEL CONSEILLERS DU ROY NOSTRE SIRE...
f. 65
LE JOUR DE LA SAINT GILE // JE FU BIEN ESBAHI//...
f. 143v
OR CHANTONS NOEL TOUS EN BONNE ESTRAYNE...
f. 142v
Prima circumferentia hujus rotae continet...
f. 74
Quando Moyses debuit educere populum Israel de Aegypto...
Saepius rogatus a condiscipulis quasdam quaestiunculas enodare...
f. 146
Ut id est uti temporalibus cum moderatione vel uti bonis operibus...
f. 158v
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF