Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Urb.lat.219

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q91454

Codicological aspects

  • Parch., XVe s., II + 104 ff. + 2 ff. (+f. 52 bis; f. 67-69 v°, 104 v°, [105 v°-106 v°] blancs), 2 col., 384 x 264 mm.

    Recueil de deux parties: 1) f. 1-69; 2) f. 70-104. Le f. [105], qui porte quelques annotations, était primitivement le premier feuillet de garde, ce dont témoigne la décharge de l’initiale ornée et des armes du f. 1. Dans la marge inférieure du f. 1, un médaillon rose cerclé d’or à rubans d’or et d’azur contient le blason des Montefeltro. Grande initiale peinte sur fond bleu et mauve à feuille d’acanthe verte et rouge. Nombreuses autres initiales enluminées du même type dans le manuscrit. Abondantes gloses marginales contemporaines prenant aux f. 3-14 v° l’aspect d’un commentaire.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1: Hieronymvs presbyter, Vita Senecae.

    titre: «Sanctus Yeronimus De Seneca in catalogo sanctorum rubrica » (éd. cf. supra, Pal. lat. 381, II, f. 72).

    — Epitaphium Senecae (Anthol. lat. 667).

    titre: «Epythaphium [sic] Senece ».

    f. 1-1 v°: Ps. Seneca, Epistulae ad Paulum.

    titre: «Epistule Senece Neronis imperatoris magistri ad Paulum apostolum et Pauli apostoli ad Senecam », (éd. cf. supra, Pal. lat. 381, II, f. 72-73).

    f. 1 v°-66 v°, Epistulae ad Lucilium (1-124 - ms. U de Reynolds).

    division en XX livres.

    f. 1 v°-66 v°: Seneca, Epistulae ad Lucilium (1-124 - ms. U de Reynolds).

    division en XX livres, f. 1 v°-3, table des capitula,

    titre: «Incipiunt capitula primi libri epistularum Senece ad Lucilium ».

    inc.: «DE colligenda et sistenda fuga temporis et non esse pauperem cui etiam... ».

    expl.: «... QVod bonum non sensu sed intellectu comprehenditur et quod bonum in nullo est nisi in quo ratio est ».

    le texte est suivi, f. 3, du prologue rubriqué: «Mentis colonus et cultor morum... » (éd. d’après ce manuscrit C. Stornajolo, Cod. Urb. lat., 1, 1902, p. 210; cf. aussi supra, Arch. S. Pietro, c. 121 f. 2).

    (gloses) inc. f. 3 marge de droite: «In hac epistola intendit Seneca commendare L‹ucilio› quod firmauit se in uno... » (ep. 2).

    expl. f. 14 v° marge infér.: «... ortatur Lucilium ut persuadeat amico suo spernere illos qui eum increpant derelictu dignitatum mundi et quia dedit se phylosophie » (ep. 36, 6).

    f. 39-40 v°, transposition du passage des ep. 86, 51-87, 25 dans l'ep. 88, 4, comme dans le ms. Brescia, Bibl. Quirin. B II 6 (IXe-Xe s.).

    à la fin du texte: «Explicit liber Epistolarum Senece qui scripsit ad Lucillum suum nepotem, qui liber diuisus est in XX libros, epistole sunt 126, deo gratias. Amen ».

Former owner

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écriture humanistique cursive. Le manuscrit a été copié sur le ms. Brescia, Bibl. Quirin. B II 6 (cf. C. Villa, op. cit. infra).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseur: 1-2, Federico da Montefeltro dont les armes écartelées accompagnées des initiales «C. F.» sont peintes au f. 1 («Indice vecchio» 238).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 525 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliography

    • C. R. Fickert, Prolegomena in nouam operum Senecae philosophi editionem, Leipzig, 1839, p. 54
    • C. R. Fickert, L. Annaei Senecae ad Lucilium epistularum moralium libri XX, 1, Leipzig, 1842, p. xxv
    • F. Haase, L. Annaei Senecae opera quae supersunt, 3, Leipzig, Teubner, 1886, p. ix
    • O. Rossbach, De Senecae philosophi librorum recensione et emendatione. IV. De epistolis moralibus recensendis (Breslauer Philologische Abhandlungen, II, 3), Heft 3, 1888, p. 70 n. 68)
    • O. Foerster, Handschriftliche Untersuchungen zu Senekas Epistulae Morales und Naturales Quaestiones, Stuttgart, 1936, p. 13 n. 1 (simple mention)
    • B. Axelson, Neue Senecastudien..., Lund, 1940, p. 109, 138 n. 7 (simples mentions)
    • L. D. Reynolds, The Medieval Tradition of Seneca’s Letters, Oxford, 1965, p. 12, 36-39, 66, 67, 69, 76, 101, 154
    • L. D. Reynolds, L. Annaei Senecae ad Lucilium Epistulae morales, Oxford, 1965, p. xiv
    • C. Villa, La tradizione delle «Ad Lucilium » e la cultura di Brescia dall’età carolingia ad Albertano (Ital. med. e uman., 12, 1969, p. 22-23), brève description
    • J. Fohlen, Trois manuscrits parisiens des «Epistulae ad Lucilium » de Sénèque (Rev. hist. textes, 1, 1971, p. 88, 91), simples mentions
    • J. Fohlen, Manuscrits démembrés des «Epistulae ad Lucilium » de Sénèque (Rev. hist. textes, 3, 1973, p. 5)› simple mention.

Life cycle of this book

Data source