An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q95566
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., Xe-XIe s. (sauf add du XVe s.: f. III-VIIIv°), VIII + 215 ff. (+ f. 42 bis), 2 col. sauf. f. III-VIII: 5 col., 350 x 270 mm. Le f. I écrit sur 2 colonnes (Xe s.) est en grande partie effacé. Au f. 1v°, grande initiale à entrelacs et palmettes. Titre au f. I col. 1: «Ethimologie Ysidori» et quelques additions plus tardives (XIIe et XVe s. ?), et add. de plusieurs mains du XVe s. aux f. 214v°-215v°.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. II: // romana aecclesia
f. 2 :// sudasti et ideo
~ f. I col. 1 (add.): ‹Versus?›.
«Hic ego uerba tibi causis et origine noto».
~ — ‹Carmen›.
texte: «Vncia galle (?) media sit uncia gummi
Quarta uitrioli addas octo falerni» (recette pour faire de l'encre - cf. infra, Vat. lat. 2951, f. 275).
~ col. 2 (add. du XVe s.): ‹Carmen›.
inc.: «Primus historicus cognomine sumque secundus...» (4 v.).
~ — (autre main): «Da uocem lector tecum uox pieta loquitur (?)» (cf. infra, Possesseurs).
~ f. Iv°-IIv°: ‹Decretum Gelasianum de libris recipiendis... (extrait)›.
titre: «Qvos libros in ecclesia legere conveniat».
~ f. IIv°: «DE LIBRO APOCALIPSIS».
inc.: «Apocalipsin librum multorum conciliorum auctoritas et sinodica...» (non identifié -10 lignes, mutilé à la fin).
~ f. III-VIII (add. du XVe s.): ‹Tabula alphabetica in Etymologias Isidori Hispalensis›.
~ f. VIII-VIIIv° (add. du XVe s.): «Tabula ‹alphabetica› differentiarum nominum» (inachevé, mots commençant par les lettre A-I avec renvois aux numéros - cf. infra, texte aux f. 208-214).
~ f. 1 (add. du XVe s.): ‹Sententia›.
texte: «Ignorantia est mater cunctorum errorum quae etsi in Laicis uituperabilis sit, in clericis est periculosa qui magisterium docendi in populo dei susceperunt».
~ f. 1v°-208: Isidorvs Hispalensis, Etymologiae.
f. 208-214: Ps. Cicero seu Ps. Isidorvs Hispalensis, De proprietate sermonum (ms. V de Uhlfelder).
titre: «incipivnt differentiȩ nominvm sive verborvm».
les Differentiae sont numérotées en marge, en chiffres anciens (XVe s.) de 1 à 300 avec les mots typiques aux f. 208-208v°.
inc.: «Inter metum timorem et pauorem hoc interest quod metus frustra [corr. au-dessus «futura»] prospicit...» (éd. cit. infra, n° 52).
expl.: «... inter mereo et mereor hoc interest quod mereo pro merito seruitii, mereor pro operis mercede, sic rumino et ruminor et his similia» (n° 173 - éd. M. L. Uhlfelder, op. cit. infra, p. 56-70).
~ f. 214v°: Hieronymvs presbyter, Chronicon Eusebii (extrait)?
inc.: «Redeamus ad Natham fratrem Salomonis unde Maria originem trahit...» (non identifié).
(add. du XVe s.): ‹Prouerbium›.
texte: «Boni pastoris est tondere pecus non autem degluere» (H. Walther, Proverbia..., 1, 1963, n° 2213 - cf. Svetonivs, Vitae Caesarum, III, Tiberius, 32, 2).
~ f. 215 (add. du XVe s.): ‹Carmen de tribus Mariis›.
inc.: «Anna fuit Ioachim Cleophe Salomeque maritis...» (4 v. - cf. H. Walther, Initia carminum..., n° 1056, cite seulement ce manuscrit).
~ f. 215v° (add. du XVe s.): ‹Prouerbium›.
texte: «Nobilitant homines sapientia diuitieque
Larga manus mores uis uirtus sanguis honestas (?)».
— (add.): Svetonivs, Vitae Caesarum (extrait).
texte: «Titus Imperator preclarissimus monitus ab amicis quod plura sepe polliceretur quam prestare posset respondisse fertur: non licere quenquam a sermone principis tristem discedere» (VIII: Diuus Titus, 8, 1 -var.).
suivi de cette add.: «cuius mores facile imitatus est Dux Borsius ipse».
Origine: paraît italienne; écriture régulière soignée; les add. du XVe s. sont de plusieurs écritures humanistiques rondes ou cursives.
Possesseurs: le manuscrit se trouvait dans l'Italie du Nord au XVe s. d'après l'allusion au duc Borso d’Este († 1471) au f. 215v° (cf. supra); il appartint à un certain Hilarius Anselmus auquel Baptista Pallavicini, évêque de Reggio d’Emilie de 1444 à 1446 l’acheta d'après ces vers calligraphiés au f. 1 :
«Da uocem lector tecum uox picta loquetur
Tuque loquens auditor eris dum talia promet
Baptista Antistes Regii bis quatuor aureis
Emit ab Hilario Anselmo sibi meque dicauit» (publiés par M. Vattasso et P. Franchi De’ Cavalieri, Codices Vaticani latini, 1, Rome, 1902, p. 471); le manuscrit est attesté pour la première fois dans l’inventaire de 1550.
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF