Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.1492

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q89425

Codicological aspects

  • Papier, sauf les f. 143-145 en parch. (filigrane f. 1-57 indiscernable; f. 58-142: var. Briquet 5904, Florence, 1453-1459, et 6068, Colle, 1427), I+146 ff. + 2 ff. (+f. 42 bis; f. 54-59 v° et 144-145 et 146 blancs).

    Recueil de trois parties: 1) f. 1-57: XVe s., 217 x 145 mm.; 2) f. 58-142: XVe s., foliotation primitive au crayon de 1 à 83, 150 x 90 mm.; 3) f. 143-145: XIVe s., 140 x 95 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r-57v - Teil I
    1r-3v - Ps.-Cicero: Oratio V in L. Catilinam
    3v-45v - Cicero: Orationes in L. Catilinam (I-IV)
    45v-48r - Ps.-Sallustius: Inuectiua in Ciceronem
    48r-53v - Ps.-Cicero: Inuectiua Sallustium
    58r-142v - Teil II
    60r-142v - Cicero: De natura deorum
    143r-145v - Teil III
    143rv - Ps.-Cicero: Thetorica ad Herennium (Fragment)
    145v - Notae diversae

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-3 v°: Ps. Cicero, Oratio V in L. Catilinam.

    titre: «Marci Tulii orationes contra Catilinam. Oratio prima incipit feliciter ».

    inc.: «Non est amplius tempus... » (éd. M. Esposito, Textes et études de littérature ancienne et médiévale, 1, Florence, 1921, p. 4-6).

    f. 3v°-45: Cicero, Orationes in L. Catilinam (I-IV).

    pas de titre.

    f. 45 l. 1-16, le copiste a inséré par erreur dans le dernier paragraphe du liv. IV (11, 24) une nouvelle copie d’un autre paragraphe encadré par les syllabes du mot va-cat: «bus Pompeius cuius res geste...».

    «...nec beneficio placare possis» (IV, 10, 21-22).

    f. 45 v°-48: Ps. Sallvstivs, Inuectiua in Ciceronem.

    titre (add. du XVIe s.): «Crispi Salusti in Marcum Ciceronem inuectiua».

    f. 48-53 v°: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium.

    titre (add. du XVIe s.): «Marci Tulii Ciceronis in Crispum Sallustium responsio seu inuectiua ».

    2 - f. 60-142 v°: Cicero, De natura deorum.

    titre (add. du XVIe s.): «M. Tullius Cicero de natura deorum liber I ».

    3 - f. f. 143-143 v°: Ps. Cicero, Rhetorica ad Herennium (fragment).

    inc. mutilé: «// quodam calce premens destra pedem defringit... » (IV, 55, 68).

    à la fin: «Explicit noua rethorica ».

    ~ f. 145 v° (add. du XVe s.): (Notae diuersae).

    1) «Roma patrem patrie Ciceronem libera dixit» (Ivvenalis, Sat., VIII, 244).

    2) «Praeteriti ratio scire futura facit » (H. Walther, Proverbia, 3, n° 22264).

    3) «Nam coram porcis nil preciosa ualet ».

    4) «Ferire cesim est ferire cum taio. Ferire puntim est ferire cum punto ».

    5) «Scandere qui nescis uersiculos laceras» (Clavdianvs, Carm. min., XIII, 2).

    6) «Expostulo tecum id est de te conqueror» (non identifié).

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: 1-3 -italienne, 1 - écriture humanistique cursive régulière, 2 - écriture humanistique cursive très penchée et peu soignée, 3 - écriture gothique de type «bononiensis ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1 -Ulrich Fugger (au f. I cote: 327. Hen., et cote du transfert: p. 61b F. n° 94); bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. I cote ancienne: 691, et cote du transfert: C. 93/1737).

    2-3 (les deux parties ont été réunies assez tôt) -Ulrich Fugger (au f. 58 cote: Cicer. de natura deorum 377 Hen., et cote du transfert: p. 61b F. n° 99); bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 146 v° cote ancienne: 852, au f. 58 cote du transfert: C. 79/1890).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 151 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)
  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0179)

Bibliography

    • K. Halm, Ueber die Handschriften des Cicero..., p. 175
    • P. Lehmann, Eine Geschichte..., 2, p. 110, 111, 112 et 511.

Life cycle of this book

Data sources