Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1431

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90803

Codicological aspects

  • Parch., I + 97 ff. (f. 97 v° blanc), 163 x 120 mm.

    Recueil de trois parties: 1) f. 1-73, XIIe s., le f. 73, dont le texte est presque effacé, est un feuillet remployé qui a dû être collé sur une reliure d’après les traces de peau marron visibles au bord du verso ; 2) f. 74, IXe s. ; 3) f. 75-96, XIIIe s. Le f. 97, XIIIe s., est un feuillet de garde remployé, découpé dans le bas. Abondant commentaire marginal et gloses interlinéaires aux f. 37-61. Au f. I, table du contenu de la main du bibliothécaire d’Alexandre Petau.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-36: Commentarii in Horatii Opera.

    pas de titre.

    f. 1-30: in Carmina seu Odas.

    inc.: «Mecenas atauis. Istud totum negocium uocat liricum carmen apotidiem (?) id est anteriori (?) etate uel metri uel sententiarum et sicut comedia diuiditur in scenis...».

    (liv. II) inc. f. 9 v°: «Motum id est motionem. Alloquitur Pollionem ciuilia bella a tempore Metelli usque ad suum describentem...».

    expl.: «... Progeniem Veneris id est aeneam et scripto et melodia data in fistula in instrumento id est cithara uel tibia» (éd. d’un extrait: I, 20-21, G. Curcio, op. cit. infra, p. 58-59).

    f. 30-36: in Epodon librum.

    (praef. ?) inc.: «Incipit epodon id est sine pede id est dimetro iambo uel epodon dicitur quasi ipodon...» (5 lignes).

    (texte): «Ibis liburnis id est paruis nauibus a lilibus uel a liburnis populis dicte sunt...».

    expl.: «... An ego plorem exitum aut ego dico que possum mouere id est uiuificare cereas imagines».

    f. 36: in Carmen saeculare.

    inc.: «Phebe siluarumque potens Diana. Carmen istud seculare dicitur quoniam cum ludi thetrales [sic] in Capitolio celebrarentur...».

    expl. incomplet: «... secundum Piriscę religionis consuetudinem» (4 lignes).

    f. 36-71 v°: Horativs, Opera.

    f. 36-46 v°: De arte poetica.

    (Accessus) inc. f. 36: «Hec inquirenda sunt circa artem poeticam quid sit tempora ars quid genus que materia quod officium...».

    expl. f. 36 v°: «... quo ordine iste actor tradet in sequentibus dicemus nunc ad litteram ueniamus».

    (texte) titre f. 37 (add. du XIVe s.): «Poetria Horacii».

    (comment.) inc. marge supér.: «Liber iste intitulatur liber poetriae quia in eo ostendit Horacius qualiter (?) quilibet possit fieri poeta...» (éd. d’un extrait G. Curcio, op. cit. infra, p. 59).

    f. 46 v°-71 v°: Sermones seu Saturae.

    titre (en partie gratté): «INCIPIT LIBER ‹FLACCI (?) ...›.

    (comment.) inc. en marge: «Liber iste intitulatur uel inscribitur liber sermonum nec differt a libris epistolarum nisi quia hic ad presentes...».

    (texte) expl. incomplet f. 61: «... Ne foret his testis post magna latere sepulchra». (I, 8, 36).

    (le commentaire continue à pleine page): «... Caliandrum rota qua ligabantur mulieres circa caput». (I, 8, 48).

    — «Ibam forte. In hac satira ostendit quantum noceat sapientibus importunitas garrulorum...». (I, 9, 1). -

    f. 62 v°: «... et dico docentem mimas et ioculatrices. SERMONVM LIBER PRIMVS EXPLICIT, INCIPIT SECVNDVS. Sunt quibus in satira. In hac satira uidetur consulere Trebatium legis peritum...».

    (comment.) expl.: «... quid inde si Canidio afflasset ? R‹esponsio ?› quia peior».

    f. 71 v°-72 v°: Commentarius in Horatii Epistulas.

    pas de titre.

    inc.: «Prima dicte mihi. Liber iste intitulatur liber epistolarum quia ad absentes loquitur aliquando reprehendendo...».

    expl. inachevé: «... Conportatis... sufficiens id est qui cupit habere aut metuit ammittere non iuuant sed nocent» (I, 2, 50).

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: 1 - française, écritures assez régulières, légèrement anguleuses pour le commentaire.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 1-3 -Paul Petau (cote G. 28 au f. 1) ; Alexandre Petau (f. I table de la main de son bibliothécaire, correspond au n° 1618 de son catalogue manuscrit: Leyde, Voss. lat. Q. 76, f. 18 et 80) ; Reine Christine de Suède (correspond au n° 1672 du catalogue de Montfaucon).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 212 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • J. M. Pardessus, Loi Salique..., Paris, 1843, p. lxi, n° 1 (brève description)
    • G. Curcio, Commenti medioevali ad Orazio (Riv. filol. e istr. class., 35, 1907, p. 58-60)
    • Les manuscrits de la Reine..., réédition..., 1964, p. 95 n° 1672.

Life cycle of this book

Data source