An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q89594
IIIF manifest
Digitisation:
Full digitisation
Papier (f. 1-167) et parch. (f. 168-191), VII + 191 ff. + 3 ff. blancs (f. I-I v°, II v°, III v°-VII v°, et 158-167 v° blancs).
Recueil de deux parties: 1) f. 1-167: papier (filigrane var. Briquet 14832: Parsberg, 1468), XVe s. (a. 1464), 304 x 215 mm.; 2) f. 168-191: parch., XIIIe s. (fin), 2 col., 305 x 215 mm. Gloses marginales et interlinéaires de la main du copiste, mais en partie rognées aux f. 168-190. Manuscrit palimpseste.
Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital
Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin
Titre(s) : 1r-167v - Faszikel I1r-157v - Pompeius grammaticus, Commentum artis Donati168r-191v - Faszikel II168ra-190rb - Anonymus, Rhetorica ad Herennium168ra-170va - Liber I170va-176ra - Liber II176ra-180rb - Liber III180rb-190rb - Liber IV190va-191vb - Exercitationes rhetoricae
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
1 - f. 1-157 v°: Pompeivs grammaticus, Commentum artis Donati.
titre: «IN NOMINE DEI SVMMI INCIPIT TRACTATVS POMPEII SVPER PARTES DONATI GRAMATICI VRBIS ROME ».
inc. (les huit premiers mots du prologue manquent: «VNIVSCVIVSQVE REI SCIENCIA QVERITVR ETHiMologia ipsius artis... ».
le chapitre De figura (éd. H. Keil, Gramm. lat., 5, p. 169-174) et la fin du De interlectione (ibid., p. 281 l. 20-282) manquent.
2 - f. 168-190: Ps. Cicero, Rhetorica ad Herennium.
division en 4 livres.
titre: «Incipit liber Rethoricorum Tulii M. Cyceronis ad Gayum Herennium ».
(gloses) inc. f. 168 marge supér. (le début est rogné): «// institutis philosophicis instructus consolatione...».
expl. f. 190 marge de droite: «...et hec omnia adipiscentur exercitamur nos ita ».
~ f. 190 v°-191 v°: ‹Exercitationes rethoricae›.
1) titre: «Arenga per modum instrumenti rhetorici Tulii. Excerptum M.T. Cyceronis in C. Salustium ».
inc.: «Quod autem si de mea uita atque artibus huic conuiciatori. . . » (Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium, 1, 1 - éd. A. Kurfess, Teubner, 1914, p. 9, l. 12 etc.).
expl. f. 190 v° col. 2: «...ut a te cauere possimus audacia uincit studia nostra».
f. 190 v°, marge infér.: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium (extrait).
texte: «Sanctius [sic] rebus est me meis florere gestis quam maiorum opinione, niti et ita uiuere, ut sim posteris meis nobilitatis inicium et uirtutis exemplum. Tulius contra Salustium » (2,5 - éd. A. Kurfess, cit. supra, p. 11, l. 18 -p. 12 l. 1).
2) titre f. 190 v° col. 2: «Exemplificatio omnium colorum rethoricorum. De amore ».
inc.: «Amor facit promptos homines et loquaces. Amor sequaces suos artificiosos reddit... ».
expl. f. 191 col. 1: «sed si diligeres fieres doctior et amabilior et gauderes fortius iuuentute ».
3) titre f. 191 col. 1: «Quidam in belligerando pro patria nature debitum persoluit cui remansit unica proles inopie angustiis circumsepta super quo suadetur in consilio ut isti debeat subuenire. sic. Per instrumentum rethoricum ».
inc.: «Euidenter clara operum cernit oculis ueritatis et indicat mens discreta...».
expl. f. 191 col. 2: «...gratia non debet obcumbere cum dilectis».
4) inc. f. 191 v° col. 1: «Virgule a cespite suo non discrepant et laudabilis uena seruat originem... ».
expl. f. 191 v° col. 2: «... et se ipsum altero adorbauit ne iubar tante uirtutis in aliquo caligaret ».
Origine: 1 - allemande, écriture bâtarde livresque. Le manuscrit a été copié en 1464 par Conrad Fabri de Luterburg, alias Pfleger de Scheyd, bedeau de la faculté des arts de l’université de Heidelberg (cf. supra, Pal. lat. 1583), qui signe au f. 157 v°: «... EXPLICIT FELICITER PER ME CONRADVM FABRI DE LVTERBVRG BEDELLVM FACVLTATIS ARCIVM ANNO etc. M°CCCC°LXIIII° ».
2 - écriture gothique livresque recouvrant la gothique cursive initiale.
Possesseurs: 1-2 -peut-être la bibliothèque de l’abbaye Saint-Nazaire de Lorsch d’après B. Bischoff, op. cit. infra ; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. II cote du transfert: C. 37/1922).
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF