Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.869

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q89008

Codicological aspects

  • Parch., 69 ff. (+ f. 44 bis), 273x144 mm.

    Recueil de trois parties ou fragments: 1) f. 1-30, IXe s.; 2) f. 31-61, XIIe s., nombreuses gloses marginales et interlinéaires contemporaines, quaternions signés B-C et F-G; 3) f. 62-69, XIe-XIIe s. ou XIIe s. (début).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    Faszikel 1: Epistulae Austrasicae quae dicuntur
    1v/2r - Tabula epistularum
    3r - Remigius ep. Remensis ad Chlodoveum I regem (ep. Austras. 1)
    3v - Remigius ep. Remensis ad Chlodoveum I regem (ep. Austras. 2)
    3v-4v - Remigius ep. Remensis ad Heraclium, Leonem et Theodosium episcopos (ep. Austras. 3)
    4v-5v - Remigius ep. Remensis ad Falconem ep. Leodiensem (ep. Austras. 4)
    5v-6r - Florianus abb. Reomaensis ad Nicetium ep. Trevirensem (ep. Austras. 5)
    6r/v - Florianus abb. Reomaensis ad Nicetium ep. Trevirensem (ep. Austras. 6)
    6v-8r - Nicetius ep. Trevirensis ad Iustinianum I imperatorem (ep. Austras. 7)
    8r-10r - Nicetius ep. Trevirensis ad Chlodesuindam reginam (ep. Austras. 8)
    10r-11v - Germanus ep. Parisiensis ad Brunechildam reginam (ep. Austras. 9)
    11v-13r - Aurelianus ep. Arelatensis ad Theodebertum I regem (ep. Austras. 10)
    13r-14r - Mapinius ep. Remensis ad Nicetium ep. Trevirensem (ep. Austras. 11)
    14r - Dinamius dux ad amicum quendam (ep. Austras. 12)
    14r/v - Gogo nutricius Austrasiae regis ad Chamingum ducem (ep. Austras. 13)
    14v/15r - Venantius Fortunatus ad Magnericum ep. Trevirensem (ep. Austras. 14)
    15r/v - Mapinius ep. Remensis ad Vilicum ep. Mettensem (ep. Austras. 15)
    15v/16r - Gogo nutricius Austrasiae regis ad Trasericum ep. Tullensem (ep. Austras. 16)
    16r/v - Dinamius dux ad Vilicum ep. Mettensem (ep. Austras. 17)
    16v/17r - Theodebaldus rex ad Iustinianum I imperatorem (ep. Austras. 18)
    17r - Theodebertus I rex ad Iustinianum I imperatorem (ep. Austras. 19)
    17r/v - Theodebertus I rex ad Iustinianum I imperatorem (ep. Austras. 20)
    17v-18v - Rufus ep. Octodurensis ad Nicetium ep. Trevirensem (ep. Austras. 21)
    18v/19r - Gogo nutricius Austrasiae regis ad Petrum ep. Mettensem (ep. Austras. 22)
    19r-20v - Auspicius ep. Tullensis ad Arbogastem comitem Trevirorum (ep. Austras. 23)
    20v/21r - Ad Nicetium ep. Trevirensem (ep. Austras. 24)
    21r - Childebertus II rex ad Mauricium imperatorem (ep. Austras. 25)
    21r/v - Brunechildis regina ad Mauricium imperatorem (ep. Austras. 26)
    21v - Brunechildis regina ad Athanagyldum regem (ep. Austras. 27)
    21v/22r - Childebertus II rex ad Athanagyldum regem (ep. Austras. 28)
    22r - Brunechildis regina ad Anastasiam imperatricem (ep. Austras. 29)
    22r/v - Brunechildis regina ad Anastasiam imperatricem (ep. Austras. 30)
    22v - Childebertus II rex ad Iohannem ep. Constantinopolitanum (ep. Austras. 31)
    22v/23r - Childebertus II rex ad Honoratum apocrisiarium (ep. Austras. 32)
    23r - Childebertus II rex ad Domitianum ep. Melitenensem (ep. Austras. 33)
    23r/v - Childebertus II rex ad Theodorum magistrum (ep. Austras. 34)
    23v - Childebertus II rex ad Iohannem quaestorem (ep. Austras. 35)
    23v/24r - Childebertus II rex ad Megantem curatorem (ep. Austras. 36)
    24r - Childebertus II rex ad Paulum patrem Smaragdi exarchi (ep. Austras. 37)
    24r/v - Childebertus II rex ad Italicam patriciam (ep. Austras. 38)
    24v - Childebertus II rex ad Venantium patricium (ep. Austras. 39)
    24v-26r - Smaragdus aut Romanus exarchus ad Childebertum II regem (ep. Austras. 40)
    26r-27r - Smaragdus aut Romanus exarchus ad Childebertum II regem (ep. Austras. 41)
    27r/v - Mauricius imperator ad Childebertum II regem (ep. Austras. 42)
    27v/28r - Childebertus II rex ad filium Mauricii imperatoris (ep. Austras. 43)
    28r/v - Brunechildis regina ad Anastasiam imperatricem (ep. Austras. 44)
    28v/29r - Childebertus II rex ad Iohannem patriarcham Constantinopolitanum (ep. Austras. 45)
    29r/v - Childebertus II rex ad Laurentium ep. Mediolanensem (ep. Austras. 46)
    29v/30r - Childebertus II rex ad Mauricium imperatorem (ep. Austras. 47)
    30r/v - Childebertus II rex ad Grasulfum Histriae ducem (ep. Austras. 48)
    31r-61v - Faszikel II: Seneca, Epistulae
    62r-69v - Faszikel III: Lucanus, Pharsalia

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • 2 - f. 31-61 v°: Seneca, Epistulae ad Lucilium 89-124 (fragments - ms. C de Reynolds).

    inc. mutilé: «// racionem seruire iusserunt... » (92, 9).

    f. 45 v°: «...singula uicere iam multi Ignem Mutius//» (98, 12).

    la suite se trouve dans le ms. Paris, Bibl. nat., lat. 3358, f. 121-136 v°.

    f. 46: «//et illam vocem magnus atque animosus...» (110, 18).

    expl. mutilé: «...Malum panem inquis expecta // » (123, 2).

    3 - f. 62-69 v°: Lvcanvs, De bello ciuili (fragment - ms. H de Hosius).

    le début se trouve dans le ms. Ottob. lat. 1210, f. 1-8 (cf. supra).

    inc. mutilé: «//Posse sequi iussamque feris a gentibus urbem...» (I, 483).

    expl. mutilé: «...Accipient tantum uenisse in prelia ciuem // » (II, 274).

    la suite se trouve dans le ms. Ottob. lat. 1210, f. 9-124.

Former owner

Formerly part of

Origin

  • Origine: 2 - française, écriture assez irrégulière. Les quaternions signés D-E se trouvent maintenant dans le ms. Paris, Bibl. nat., lat. 3358, f. 121-136 v° (cf. J. Fohlen, Manuscrits démembrés...).

    3 -espagnole (aragonaise ?), écriture influencée par la wisigothique. Ce quaternion a été détaché du ms. Ottob. lat. 1210 (cf. W. J. Anderson, op. cit. infra).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 2-3 - bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 31 cote ancienne: 1953, et cote du transfert: C. 102/238).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • C. R. Fickert, L. Annaei Senecae ad Lucilium epistularum moralium libri XX, 1, Leipzig, 1842, p. xxiv
    • L. Bethmann, Nachrichten über die ... Sammlungen von Handschriften..., p. 344
    • O. Rossbach, De Senecae Philosophi librorum recensione et emendatione. IV. De epistulis moralibus recensendis (Breslauer Philol. Abhandlungen, II, 3), Breslau, 1888, p. 80-81
    • C. Hosius, M. Annaei Lucani belli ciuilis..., Leipzig, Teubner, 1913, p. liii et lix
    • W. J. Anderson, Nouvelle liste de «membra disiecta » (Rev. bén., 43, 1931, p. 104-105)
    • A. Millares Carlo, Manuscritos visigoticos. Notas bibliograficas (Hispania Sacra, 14, 1961, p. 406 n° 150)
    • L. D. Reynolds, The medieval tradition of Seneca’s Letters, Oxford, 1965, p. 45-49, 52-53, 76, 110, 120 et 150
    • J. Fohlen, Notes..., 1971, p. 208-209
    • J. Fohlen, Manuscrits démembrés des «Epistulae ad Lucilium » de Sénèque (Rev. hist. textes, 3, 1973, p. 245-248 et pl. XVII a et d = f. 45 v° et 46 en partie)
    • Survie des classiques latins..., Vatican, 1973, p. 55
    • R. Badali, I codici Romani di Lucano, II (Boll. Comit. Ediz. Nazion., 22, 1974, p. 22)
    • B. Bischoff, Lorsch..., p. 42 et 114.

Life cycle of this book

Data sources