Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1586

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90901

Codicological aspects

  • Parch., IXe s. (3e quart) sauf f. 1-2 et 87-87 v°: add. du XIe s., 87 ff. (f. 2 v° blanc), f. 80 v° (en partie)-86 v°, 2 col., 222 x 178 mm. Les f. 1-3 sont mutilés dans la partie supérieure gauche. Le f. 3, très effacé, a été recouvert d’un réactif marron. Table du contenu en haut du f. 3: «EXPOS‹ITIO› IN VOCE ET LITTERA» (au-dessus: «VEL IN VICIIS DONATI») «CVM MARTI‹ROLOGI›O WANDELBERTI DIACONI» de la même main que celle du f. 65 v° du ms. Reg. lat. 1587 (cf. infra).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. 1 (add.): ‹Epistula ad Gauzlinum Floriacensem abbatem (?)› (fragment - cf. L. Auvray, op. cit. infra, p. 8).

    ~ —‹Epistula encyclica de caede Abbonis Floriacensis abbatis›.

    ~ f. 1-2: Oylboldvs Floriacensis, Epistula ad Abbonem Floriacensem.

    ~ f. 2: ‹Carmen seu Hymnus (?) in honore S. Mariae Madgalenae›.

    inc. mutilé (le début des lignes manque): «‹Magd›alene dedit nobis spem ueniȩ et exemplo poenitentię...».

    f. 3-69 v°: Mvridac Scotvs, Commentarius in Donati artem maiorem (ms. V de Holtz).

    titre: (cf. supra table du contenu).

    inc.: «‹INCIPIT COMPO›SITVM EST NON VT QVIDAM PVTANT EX IN ET CAPIO...».

    expl.: «... quia per feminas fuit utriusque pugne hoccasio causa hornatus. EXPLICIT IN ARTE DONATI ‹SENSVS› INTELLECTVS MVRETAC SCOTTI» (éd. L. Holtz, op. cit. infra, 1977, p. 3-250).

    f. 69 v°-73: Mallivs Theodorvs, De metris.

    pas de titre.

    inc. incomplet: «Sunt igitur metrorum genera haec dactilicum...» (éd. H. Keil, Gramm. lat., 6, Leipzig, 1874, p. 588-601).

    ~ f. 73-77: ‹Ivlianvs Toletanvs, Ars grammatica› (extrait).

    f. 77-77 v°: Marivs Plotivs, sacerdos, Ars grammatica (extrait), seu Ps. Hieronymvs, De nominibus pedum.

    titre: «INCIPIT EPIST‹VLA› SANCTI HERONIMI [sic] DE NOMINIBVS PEDVM».

    inc.: «Pyrrichium dictum esse alii dicunt a Pyrro Achillisque (?) primum aiunt...».

    expl.: «... ut uagitum Iouis Saturno caelerent secutis [sic] suis sicut conuenerunt grauiter» (éd. H. Keil, Gramm. lat., 6, 1874, p. 497, l. 21 -499, l. 5 ; même extrait plus long, sous le nom de s. Hieronymus, dans le ms. Paris, Bibl. nat., lat. 7520 (Xe s.) f. 69-69 v°).

    77 v°-80 v°: Servivs, De centum metris.

    f. à la fin: «MARII SERVII HONORATI GRAMMATICI CINTIMETRVM EXPLICIT».

    ~ f. 80 v°-86 v°: Wandalbertvs Prvmiensis, Martyrologium metricum.

    ~ f. 87 (add.): ‹Hymnus de S. Dionysio›.

    inc.: «CARMEN LIRE resonemus odas uirum inclitum...»

    ~ f. 87 v° (add.): ‹Carmen, seu Aenigma›.

    inc.: «Saturnus. / Sillaba terna datur parti si prima feratur...» (4 v. - cf. H. Walther, Initia carminum, n° 18.971).

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: française, de la région de Reims selon B. Bischoff, Muridac..., 1960 (et 1967).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: probablement l’abbaye de Fleury-sur-Loire, au moins au XIe s. d’après les additions des f. 1-2 qui concernent principalement l’abbé Abbon de Fleury (+ 1004), le f. 1 porte entre les deux textes cette note du XIe s. «‹domi›ne (?) pater Benedicte tibi codex Hisembertus ephebus Hisembardus quoque parui» qui désigne sans doute deux moines de Fleury-sur-Loire cités par André de Fleury dans sa Vita Gauzlini ; rien ne prouve que ce manuscrit soit passé chez Pierre Daniel ni chez les Petau ; Reine Christine de Suède (cote 1918 aux f. 1 et 3).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 309 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • L. Auvray, Deux manuscrits de Fleury-sur-Loire et de Ferrières conservés au Vatican (Annales du Gâtinais, 7, 1889, p. 4-10 du tirage à part)
    • B. Bischoff, Ein Brief Julians von Toledo über Rhythmen, metrische Dichtung und Prosa (Hermes, 87, 1959, p. 255, n. 3), brève mention, article réimprimé dans B. Bischoff, Mittelalterliche Studien, ausgewählte Aufsätze, 1, Stuttgart, 1966, p. 297, n. 27
    • B. Bischoff, Muridac doctissimus plebis, ein irischer Grammatiker des IX Jahrhunderts (Celtica, 5, 1960, p. 43), réimprimé dans B. Bischoff, Mittelalterliche Studien, 2, Stuttgart, 1967, p. 54-55
    • L. Holtz, Sur trois commentaires irlandais de l'«Art majeur» de Donat au IXe siècle (Rev. hist. textes, 2, 1972, p. 48), brève description
    • L. Holtz, Murethach (Muridac), In Donati artem maiorem (Corpus Christianorum, Continuatio mediaevalis, 40), Turnhout, 1977, p. xxxvi-xxxvii (description du manuscrit).

Life cycle of this book

Data source