Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 404

Contents

Data Source: Parker on the Web

  • Résumé : CCCC MS 404, dating in part to the early fourteenth century, and in part to c. 1349-89, is a miscellany of prophecy texts brought together by Henry of Kirkstead OSB (c. 1314-after 1378), monk and later prior of the abbey of Bury St Edmunds; he was known formerly as Boston of Bury. The prophecies include those of the Tiburtine Sibyl, Hildegard of Bingen OSB (1098-1179), tracts on the Antichrist, and prophecies relating to the popes and the English kings. The prophecies of the popes, in the early fourteenth-century section, are illustrated by drawings. This text must postdate 1304-5. Henry was responsible for the books of the abbey and drew up an inventory of them.


    Contenu :


    Langue(s) des textes : latin


    1r-3v - Prophetia Sibyllae Tiburtinae

    rubric : (1r) Incipit prophecia sibille que floruit ante incarnacionem domini ao dco lxo

    incipit : (1r) Sibille generaliter omnes femine dicuntur prophetantes

    Note : (Vision of the nine suns)

    Note : (3v) intonuit dicens. Iudicii signum tellus sudore madescet etc.

    explicit : (3v) et ipsi regnabunt cum illo in secula seculorum. Amen

    rubric : (3v) Explicit prophecia Sibille

    Note : (3v) Note from Augustine on the Sibylline acrostic

    Note : Often printed under Bede's name. Also in Opsopoeus, Oracula Sibyllina, p. 515, etc. See Alexandre, Orac. Sib. II 290. P.L. XC 1181


    Intervenants :

    pseudo-Methodius - author

    4r-6v - pseudo-Methodius, De initio et fine saeculi || Note from the Martyrology on Methodius

    rubric : (4r) In nomine Christi incipit liber methodii episcopi ecclesiae paterensis et martiris Christi quem de hebreo et greco sermone transtulit in latinum, i. de principio seculi et inter regna gencium et de fine seculorum quem beatus Ieronimus in suis opusculis collaudauit et eciam magister in historia

    incipit : (4r) Sciendum nobis est fratres karissimi quomodo in principio

    explicit : (6v) eripere dignetur qui cum etc.. ..per infinita secula seculorum. Amen

    rubric : (6v) Explicit liber Methodii de principio et fine mundi

    Note : Other copies in MS 59. 12, MS 66. 26, MS 288. 10. Sackur, Sibyllinische Texte

    Note : (6ar) Here intervenes a slip in Boston's hand

    incipit : (6ar) Vide de antichristo in quodam paruo quaterno apud babewell qui sic incipit Quem phiseus de iusticia. uel sic in 3o folio post principium Nichil amarius peccato, etc. In fine quaterni habetur breuis tractatus metricus qui dicitur breuis ortulus. Cuius Rubrica est hec Incipit libellus qui potest dici breuis ortulus eo quod breuiter in eo tanquam in ortulo fructus dulces excerpantur. versus in fine libelli. Non me despicias quia non sum corpore magnus. Ortulus iste breuis micia poma gerit. Tractatus de antichristo sic incipit De antichristo scire volentes etc. finis. seculum iudicabit. et ita esse prefixit et attitulatur albino

    Note : Babwell was the Franciscan convent outside Bury


    7r-7r - Tractatus de Antichristo

    rubric : (7r) Quibus dies iudicii manifestatur et per quem

    incipit : (7r) Uenientibus nobis in (de) galilea in ierusalem viia die ante pascha dixit mihi dominus de passione sua multa et de resurrectione et de nouissimis temporibus et de aduentu antichristi

    Note : (7r) Exiet inquit princeps virtutis belial ab oriente faciens portenta magna et signa multa in aduentu suo dicens ego sum christus et multi seducentur in nomine eius. ffaciet autem signa quecunque ego feci preter solum mortuum suscitare. Plures autem populi credent in illum et illi etiam qui in me crediderunt. propter hoc tibi dico mathee ut predicas omnibus fidelibus ne seducantur ab illo. Erit autem posicio eius vir macer et longus. Macris pedibus. porecta coma longam habens faciem longumque nasum fellinis (marg. festiuis) oculis in inferioribus partibus. dente uno demptus in superiori parte notabilis lepram habens in fronte partem candoris in coma super frontem. Ista signa illi erunt immutabilia sed in aliis se euertere poterit. Et quando veniet in ierusalem adorabit eum rex nomine flato. Exurgent ergo viri prudentes x et viijo ab ierusalem et stabunt coram illo redarguentes eum. Et videns quod redarguitur indurabitur cor suum et iubebit eos incendi et aras ierusalem dicens. Veniat deus vester in quo speratis et liberet vos. Tunc dicent iusti. Non fecit hoc christus filius dei. sed ait exaudiet illos pater meus et ego reuertar ad illos cum caterua magna. Illi autem electi sperantes aduentum meum carnem non comedent vinum non bibent. sed esca erit eis olera et domus spelunce. mulieres inimice. mendacium apud illos non erit. filii eorum ante parentes non morientur et dormient in lecto suo scientes diem exitus sui suorumque superabunt opera plusquam philosophorum. Post hec michael arcangelus canet tuba et reuertar in ierusalem et antichristus confundetur et fugiet ad boream et colliget gog et magog. et veniet gaudens et pungnabit in monte oliueti. et mittam summum militem uirtutis mee et tanget castra eorum. et cadent omnes. Tunc mittam spiritum meum in boream et nothum et affricum et colligentur omnes quidam autem accipient ignem gehenne quidam autem nouitatem lucis mee. Tunc Sol sepcies fulgebit clarius quam ante solebat. post mille uero annos electi mei quasi hora una dormient et dabit illis pater meus regnum sempiternum. ffelices ergo qui credent quoniam iudicabunt. quid faciam in illis diebus. Respondit mihi. Vade euangelizare omni creature regnum dei Evidently there is a break here. The portion of the tract which is attributed to St Matthew (and which I have not seen elsewhere) ends at this point, and what follows is an excerpt from some other writing of the type of pseudo-Methodius. In nouissimo tempore consummacionis mundi appropinquante die iudicii exient gog et magog alieque gentes quas alexander in finibus aquilonis includet deuastantes terram israel et uniuersa mala exercent in ea. Exurget autem in illo tempore regnum romanorum et subiciet sibi has gentes et filios ismael et uincet eos et regnum christianorum defendet. Subiugabit iugo pessimo saracenos. Iste siquidem rex ut in sequentibus patet ex ethiopibus genealogiam ducet unde est illa prophetia dauid dicentis. Ethiopia preueniet manus eius deo. nec immerito. non enim est regnum sub celo quod possit superare regnum christianorum. Post hec ascendet rex ille romanorum in ierusalem uenietque in golgatha loco ubi affixum est lignum sancte crucis et tollet coronam de capite suo ponetque super crucem. expandensque manus suas in celum tradet regnum christianorum deo patri omnipotenti et assumetur sancta crux in celum cum corona regis. Cum autem dominus postea uenerit iudicare seculum per ignem apparebit sancta crux ante eum ad arguendum infidelium audaciam unde apostolus. Tunc destruetur omnis principatus et potestas per uniuersum mundum ut appareat filius perdicionis .i. antichristus. Erit autem regnum antichristi tempus et tempora et dimidium temporis .i. per tres annos et dimidium. In hiis diebus pluuie non erunt super terram nec nubes discurrent et erit fames magna in terra flumina siccabuntur et pisces peribunt et homines pre fame ualida morientur nec erit qui eos sepeliat et erit fetor et putredo mortuorum super faciem terre. Postea apparebit signum filii hominis in celo .i. sancta crux. et ueniet dominus et interficiet filium perdicionis spiritu oris sui et iudicabit seculum per ignem. Hic est finis seculi et diei iudicii in terra. beati qui parati sunt quando hec fient

    explicit : (7r) Post iudicium autem celum nouum et terra noua erit preparata omnibus sanctis. ubi cum deo et sanctis angelis eius leticia perficietur sempiterna. Amen

    rubric : (7r) Explicit

    Note : At bottom of f. 7r is this contemporary note:

    Note : (7r) Iste tractatus est ualde defectiuus

    Note : (Another hand)

    Note : (7r) Vide tractatum de antichristo notabilem in paruo libro nigro cum bestiario in gallicis quondam h. de brigham


    7v-8v - Tractatus de duratione mundi

    Note : In a larger rougher script

    rubric : (7v) De duracione mundi secundum eusebium

    Note : Note at bottom:

    Note : (7v) Iste tractatus est similiter defectiuus

    incipit : (7v) Intende secundum eusebium inclusum in (blank) suis et secundum fratrem columpinensem in collacione sua. Deus in creacione mundi operatus est per septenas. Constituit enim primo mundum duraturum per vii mille annos et disposuit ipsum per vii dies qui deuoluuntur qualibet septimana. et illuminauit ipsum per vii planetas positas in vii speris celorum etc. ... et hoc asserit frater columbinus quod completo anno domini m. ccc. xvio apparebit in ierusalem antichristus

    explicit : (8v) bruta animalia comedent super altare petri et pauli. Clerici uero superuenientes cooperient tonsuras suas et denegabunt se esse clericos [def. finis]


    Intervenants :

    Hildegard of Bingen OSB - author

    9r-38v - Hildegard of Bingen OSB, Prophecy texts

    Note : In the former hand

    rubric : (9r) Incipit epistola super prophetiam beate hildegardis virginis in libro qui dicitur pentacronon siue speculum temporum futurorum

    incipit : (9r) Honorabilibus viris semper in christo diligendis magistro raymundo scolastico et magistro regnero canonicis Sancti Stephani in maguncia ffrater gebeno dictus prior cisterciensis in herbebac

    explicit : (9r) antequam in manus multorum ueniens pupplicetur

    Note : See Pez, Anecd. III 3. 630

    rubric : (9v) Incipit prologus dicti Gebenonis prioris

    incipit : (9v) De antichristo nostris temporibus diuersi diuersa proponentes

    explicit : (9v) ipsi honor et gloria in secula seculorum. Amen

    Note : Pitra, Anal. Sac. VIII 484

    rubric : (9v) Item prologus eiusdem Gebenonis prioris quod sancta uirgo obscure et inusitato stilo loquitur

    incipit : (9v) Libros beate hildegardis plurimi legere fastidiunt

    Note : Pitra, Anal. Sac. VIII 484

    explicit : (10r) spiritus sancti qui loquitur in illis

    rubric : (10r) Incipiunt capitula

    Note : (of the three parts)

    rubric : (11v) Prologus sancte hildegardis uirginis de reuelacionibus sibi ostensis

    incipit : (11v) Et ecce xliiio temporalis cursus mei anno

    Note : Pitra, Anal. Sac. VIII 503

    explicit : (12r) et ea in consciencia animi sui consciebat

    rubric : (12r) Incipit prophecia sancte hildegardis uirginis de quinque futuris temporibus que ceperunt ao mo co in libro ciuias. Liber iste vocatur pentacronon siue speculum temporum futurorum

    incipit : (12r) Vidi ad aquilonem et ecce ibi quinque bestie

    Note : (28v) Pars II

    Note : (31v) Pars III

    Note : (36r) The text is interrupted here by the insertion of capitulum 2 of Pars II omitted on f. 29r. (Epistola sancte Hildegardis ad colonienses)

    Note : (37v) It resumes here, ending 38v

    explicit : (38v) ut uita eorum a fidelibus monachis deuitetur monet

    rubric : (38v) Explicit Liber qui dicitur pentacronon siue speculum temporum futurorum de prophecia sancte virginis hildegardis que tempore quo erat quinquennis spiritum habuit prophecie et incepit prophetare anno etatis sue xliiio circa annum christi mm cm xlijm

    rubric : (38v) Ex prophecia sibille

    Note : (against the Friars)

    incipit : (38v) Filia syon corona capitis tui inclinabitur quia non recognoscis ... surget enim proximis temporibus gens alte tonsa variis et vilibus induta pannis et in eis permittet diabolus esse tantam castitatem, etc.

    explicit : (38v) in melius reformabitur status tuus

    Note : Cf. MS 107. 9, MS 288. 10

    rubric : (38v) Item ex epistola cuiusdam Sibille

    incipit : (38v) Exeunt equi nigri et erunt quasi columpna ecclesie et per eos tota corruet ecclesia, etc.

    incipit : (38v) Ioachim abbas in concordanciis suis de fine mundi sic ait Nouissime autem omnium uenient alte tonsi, etc.

    Note : (38v) Margin. Nota propheciam de tonsura modernorum


    39r-43r - Reuelacio mirabilis super statu totius ecclesiae

    Note : In another hand, of earlier type

    rubric : (39r) Reuelacio mirabilis super statu totius ecclesie et precipue super hiis que contingent in diebus predicatorum et minorum

    incipit : (39r) Sanctissimo fratri ... iacobo ... tusculano episcopo magister L. suus clericus et seruus humillimus. Magnopere me dante studium tenuitatis proprie pro modulo efficax ut miracula que omnipotens deus per beatum confessorem hyspaniarum doctorem ysidorum nostris obtutibus cotidie mirabiliter representat ... ... ex precepto domini patris suery sanctissimi ordinis predicatorum hyspaniarum prioris litteris commendarem aduenit heremita quidam de partibus astitelarum nomine iohannes ... qui a beato ysidoro se fatebatur missum et ut que asserebat scriberem in presentia quorundam fratrum ordinis predicatorum imperauit dicens

    rubric : (39r) Incipit Reuelacio

    incipit : (39r) Cum essem inquit in oratione hora diei nona vidi cuiusdam inenarrabilis pulcritudinis similitudinem corporis

    explicit : (39v) se esse christi vicarium glorietur. acta est huius visionis reuelacio anno ab incarnacione domini mo cco xx vio

    Note : (39v) Notes in another hand on the eucharist

    Note : f. 40r-40v blank

    Note : (41r) On this page the end of the prophecia de Papis (see item no. 10) beginning with Clement VI (1342-52) and continuing De papa futuro Post eum. Ending (de ultimo papa):

    explicit : (41r) infernus te expectat terribilis es et quis resistet tibi

    rubric : (41r) Explicit prophecia de papis

    Note : (41r) On this page, a pricked outline of the beaver that appears on f. 95r

    Note : (41v) blank

    Note : (42r) old pencil notes

    Note : (42v) xvith century note on Joachim Abbas (from Gesner)

    Note : (43r) blank


    Intervenants :

    pseudo-Joachim of Fiore - author

    43v-64v - pseudo-Joachim of Fiore, De seminibus scripturarum

    Note : (43v) In the hand of item no. 1, etc.

    incipit : (43v) Semen cecidit in terram bonam et ortum fecit fructum centuplum. ita littere que semina scripturarum sunt faciunt fructum centuplum. unde quelibet littera secundum ioachim in hoc libro significat suum centenarium

    explicit : (43v) sextus millenarius resurget omnis homo

    rubric : (44r) Incipit liber Ioachim abbatis de seminibus litterarum vel scripturarum

    incipit : (44r) Queso te lector huius opusculi ne presumpcionem nostram telnere arguas donec ad uliguem libellum hunc perlegas

    explicit : (64v) et hoc facto totum restitutum esset ad tempus

    rubric : (64v) Explicit liber Joachim Abbatis de seminibus litterarum


    65r-67r - De Antichristo et fine mundi

    rubric : (65r) De Antichristo et fine mundi

    incipit : (65r) Pro aduentu antichristi est notandum quod antichristum et diem iudicii infra breue tempus fore est verisimile. et hoc persuadetur phisice philosophice astrologice poetice et theologice

    explicit : (65v) Ergo diem iudicii et antichristum cito fore est verisimile

    rubric : (65v) Explicit

    incipit : (65v) Huic sentencie concordat methodius in magna parte sed ioachim abbas in libro de seminibus litterarum nequaquam (paler ink) nec henricus de huntedon in fine cronicorum suorum (former ink) ubi sic scribit idem henricus huntedon. Ad vos iam loquar qui in tercio millenario circa centesimum et sexagesimum nonum annum eritis

    explicit : (66r) prestante Ihesu Christe racionabiliter credo. Hec henr. huntedoniensis in fine cronicorum suorum cui concordat in scriptis suis herbertus episcopus norwicensis vir prudens et doctissimus

    incipit : (66r) Anno ab incarnacione domini mo co xcvo extitit quidam abbas in ytalia de ordine cisterciensis qui quandam exposicionem super vii visiones apocalipsis edidit

    explicit : (66v) et nefarie tirannidi audeat uel possit rebellando resistere

    rubric : (66v) Hec in libro visionum apud Sibetone et apud Coggeshale

    Note : Sibton was a Suffolk house

    Note : (67r) blank


    67v-87v - pseudo-Joachim of Fiore, Commentary on Cyril of Constantinople OCarm, Oraculum angelicum

    rubric : (67v) Descripcio tabellarum et oraculi fratris Cirilli montis Carmeli heremite

    incipit : (67v) Frater gilbertus anglicus magnus ille theologus qui et ipse hunc librum satis curiose exposuit in sue exposicionis exordio hec uerba descripsit. Cum ad monasterium cluniacense

    explicit : (67v) nec eo minus prosesserit in misse misteriis

    incipit : (67v) Ego frater petrus maymeti ordinis beate marie de carmelo existens scolaris parisius

    explicit : (67v) erant curiose et mirabiliter depicti

    rubric : (67v) Epistola Cirilli etc. ut hic infra

    Note : See Gonv. and Cai. MS. 388. Printed, Venice 1517 etc.

    rubric : (68r) Epistola cirilli ad abbatem Joachim de oraculo misso sibi de celo missarum solennia celebranti

    incipit : (68r) Homini tocius sapiencie septiformi columpna

    explicit : (68r) conuertas in solem clarissimi intellectus

    rubric : (68r) Explicit Epistola

    rubric : (68r) Incipit prologus eiusdem cirilli super oraculum ei missum

    incipit : (68r) Igitur cum pro ueneranda celebritate beate hilarionis

    explicit : (68v) et in ictu oculi disparuit

    rubric : (68v) Epistola Ioachim rescripta ad cirillum

    incipit : (68v) Stelle manenti in ordine sanctitatis

    explicit : (70r) quod ipsi descripserunt. Vale miles Christi

    rubric : (70r) Explicit epistola Ioachim rescripta ad Cirillum

    rubric : (70r) Incipit oraculum de celo missum cirillo missam celebranti uisibiliter oblatum per angelum et corporaliter commendatum

    Note : (with the comment of Joachim: the text of Cyril underlined in red)

    incipit : (70r) Tempore annorum Christi mille ducentorum quinquaginta et quatuor februarii kalendas octauo sol orietur inter muros periurii limphis uallatos in ora leonis .i. contracti 70 anni

    Note : Text ends

    explicit : (87v) felix que (?qui) mundo collegerit sextarios 30. hic non inuidebit superbe (?) cornutis a tergo

    Note : Comment

    explicit : (87v) portantibus magna capucia post tergum in modum cornu

    rubric : (87v) Explicit


    88r-95v - pseudo-Joachim of Fiore, Prophetiae de papis (Vaticinia de papis)

    Note : An earlier hand, regular Gothic. A paragraph at top of each page and the rest occupied by a fine, clear, bold outline drawing

    Note : Headlines by Boston

    rubric : (88r) Incipit prophecie Joachim abbatis de papis

    rubric : (92v) prophecia de Benedicto xiio (1334)

    Note : (92v) Man seated on tomb (?). Woman with crossed arms. A small tombstone on L. Star (black) above

    rubric : (93r) prophecia de Clemente vio (1342)

    Note : (93r) Angel holding tiara seated on back of a beast with a bear's (?) head at each end. Two dogs in front, back to back

    Note : (95v) blank

    Note : For the conclusion see above, on f. 41r


    96r-107v - Prophecies on the English Kings, on Antichrist, and other texts

    Note : The former hand

    rubric : (96r) Incipit prophecie de regibus anglorum

Participants

Provenance

Data Source: Parker on the Web

  • From Bury St Edmunds. On f. iiiv in Boston's (?) hand: Quaternus monachorum Sancti Edmundi quem scripsit pro maiori parte ffrater Henricus de Kirkestede in quo subscripta continentur videlicet (list follows). Also on f. 1r at top in red: Liber sancti edmundi, and the pressmark in black ˙P˙ 163. P no doubt stands for Prophetiae.

Notes

Data Source: Parker on the Web

  • Additions: The first two flyleaves are portions of leaves of a law-book of cent. xii-xiii, in double columns of 34 lines.

Data source