An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q98131
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., XIe-XIIe s., sauf f. 112v°-114v° du XIIIe s., f. 110v°-111v° du XVe s., 4 + 114 + 3 ff. (foliotation en chiffres romains), 280 x 190 mm. Au début de chaque livre, initiale peinte parfois zoomorphe (f. 1, 48v°, 85). Corrections marginales et interlinéaires de plusieurs mains contemporaines et postérieures, dont celle d’Antonio Costanzi (cf. A. Campana, op. cit. infra, p. 252).
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 2: //Aulo Gabinio
f. 1-111v°: Caesar, Commentarii (ms. h de Meusel et Nipperdey, U des autres éditeurs).
f. 1-55: De bello Gallico (classe β).
titre: «De bello gallico G. Iull. Caes. INCIPIVNT LIBRI GAII IULII CAESARIS BELLI GALLICI DE NARRATIONE TEMPORVM » .
f. 48v°: «GAI IVLII CAESARIS BELLI GALLICI LIB‹ER› VII EXPL‹ICIT› FELICIT‹ER› IVLIVS CELSVS CONSTANTINVS V. C. RELEGI. HIRTII PANSAE LIB‹ER› BELLI GALLICI VIII INCIP‹IT› FELICIT‹ER› ».
expl.: «... disceptandi quam belligerandi. HIRCII PANSȨ RERVM GESTARVM BELI [sic] GALLICI IVLII CȨSARIS PONT‹TIFICIS› LIB‹ER› VIII EXPL‹I›C‹IT› FELITER [sic]. IVLIVS CELSVS CONSTANTINVS V. C. RELEGI TANTVM ».
f. 55-85: De bello ciuili.
titre: «INCIP‹IT› LIB‹ER› VIIII BELLI CIVILIS ».
à la fin: «GAI CȨSARIS BELLI CIVIL‹IS› LIBER III EXPL‹I›C‹IT› FELICIT‹ER› ».
f. 85-95: De bello Alexandrino.
titre: «INCIP‹IT› BELLVM ALEXANDRINVM ».
à la fin: «GAI CȨSARIS LIB‹ER› BELLI ALEXANDRINI EXPL‹ICIT› FELICIT‹ER› ».
f. 95-106v°: De bello Africano.
titre: INCIP‹IT› BELLVM AFRICANVM ».
à la fin: «GAI CAESARIS BELLVM AFRICANVM EXPL‹I›C‹IT› FELICIT‹ER› ».
f. 106v°-111v°: De bello Hispaniensi.
titre: «INCIPIT BELLVM HISPANIENSE ».
f. 110v°, expl. inachevé: «... nunciauerunt quod Pompeium» (36, 1).
le texte a été complété par une main du XVe s. qui, selon A. Campana, op. cit. infra, serait celle d’Antonio Costanzi.
expl.: «... laudibus et uirtute. Finis ».
~ f. 111v°-112 (add. du XIIe s.): ‹Inventarium bibliothecae S. Martini Masciacensis›.
(éd. L. Delisle, op. cit. infra, p. 441-443; éd. partielle M. Gitlbauer, op. cit. infra, p. 419; cf. T. Gottlieb, Ueber mittelalterliche Bibliotheken, Leipzig, 1890, réimp. Graz, 1955, p. 121, n° 332).
~ f. 112 (add. XIIe s.): ‹Diplomata abbatum Masciacensium Bosonis (ca. 1185-1190) et Gauterii (ca. 1160)›.
(éd. M. Gitlbauer, op. cit. infra, p. 418).
~ f. 112v°-114v° (add. XIIIe s.): ‹Sequentiae cum neumis, Carmina et Hymni›.
f. 112v°: Adamvs de Sancto Victore (?), De Natiuitate domini.
inc.: «Splendor patris et figura Se conformans homini... » (éd. M. Gitlbauer, op. cit. infra, p. 424-425; C. Blume et M. Bannister, op. cit. infra, p. 154-155 n° 100).
- De natiuitate Dominis.
inc.: «Nato nobis salvatore Celebremus cum honore... » (éd. M. Gitlbauer, op. cit. infra, p. 426-427; C. Blume et M. Bannister, op. cit. infra, p. 155-156 n° 101).
f. 113: In die Paschalis.
inc.: «Morte Christi celebrata Adest nobis dies grata... » (éd. M. Gitlbauer, op. cit. infra, p. 420-422; G. M. Dreves, Liturgische Prosen des Mittelalters, Erste Folge, Leipzig, 1890 (Analecta hymnica, 9), p. 33 n° 30).
f. 113-113v°: De sancta Agnete.
inc.: «Animemur ad agonem. Recolentes passionem... » (éd. C. Blume, op. cit. infra, p. 60-62 n° 50).
f. 114: Adamvs de Sancto Victore (?), De Beata Maria Virginae.
inc.: «Salue, mater saluatoris, Vas electum, uas honoris... » (éd. C. Blume et M. Bannister, op. cit. infra, p. 383-386, n° 245).
f. 114v°: ‹Carmen›.
inc.: «Ver pacis aperit telluris gremium... » (éd. W. Wattenbach, Die Anfänge lateinischen Profaner Rythmen des Mittelalters dans Zeitschrift für deutsche Altertum, 15, 1872, p. 504); cf. H. Walther, Initia carminum..., n° 20133).
f. 114v°: ‹Responsorium cum neumis›.
inc.: «Congregati sunt, deus, adenorandum [sic] me seductores... ».
expl.: «... respice, Deus meus, in adiutorium me. Amen».
Origine: française, f. 1-110v° et 112v°-114v°, écritures carolines régulières de différents modules; les f. 110v°-111v° sont une addition du XVe s. de la main d'Antonio Costanzi.
Possesseurs: l’abbaye bénédictine de Saint-Martin de Massay (dioc. de Bourges), donc l'ex-libris se lit encore partiellement au f. 114v°: «Sci Martini...»; le volume se trouvait encore en France au début du XVe s.: on déchiffre partiellement, au f. 114v°, une note en français (des comptes de blanchisserie) datant de cette époque; Giovanni Tonsi († 1482) évêque de Fano depuis 1445, dont l'ex-libris se lit au f. 114v°: «R‹eueren›di domini d. Io‹hannis› de Tonss‹is› dei gratia ep‹iscop›i fane‹n›ssis de or‹din›e minorum assumpti »; Antonio Costanzi († 1490) racheta le manuscrit à la mort de Giovanni Tonsi et annota le texte du De bello Hispaniensi, d’après A. Campana, op. cit. infra, 1950; Achille Estaço, selon P. de Nolhac (op. cit. infra, p. 264-266); Fulvio Orsini († 1600).
Data Source: Bibale
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF