An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q96471
IIIF manifest
Digitisation:
Parch., XIe-XIIe s., 91 ff. (+ f. 58bis ajouté), 273 x 154 mm., sauf f. 58bis: 97 x 144 mm. Au f. 2, initiale C à la plume avec entrelacs blancs fleuronnés légèrement rehaussés de jaune; f. 1v°, esquisse de cette initiale; f. 7, deux initiales de même style rehaussées de rouge. Quelques croquis, rubriqués ou rehaussés de rouge, illustrant le texte dans les marges. Assez abondantes gloses marginales et interlinéaires contemporaines, peut-être de la main du copiste, et quelques unes du XIVe s. de plusieurs autres mains. Le f. 1, isolé, est un feuillet de garde.
Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI
f. 3:// Conuertet ciuitas
f. 1 (add.), deux dessins: 1) dans plusieurs cercles rouges concentriques planètes, représentées par des bustes d'hommes se détachant sur un fond circulaire rouge ou rose, entourant le soleil, et légende:
inc.: «Saturnus forti dat plurima corpora morti
Iuppiter in cuncto fert commoda prospera mundo...» (7 lignes ou vers publiés par F. Saxl, op. cit. infra).
2) en bas, peinture au lavis, rectangulaire, divisée en deux scènes, une à gauche sur fond jaune avec les deux Scipions (?) s'embrassant, l'autre sur fond vert avec les mêmes personnages regardant le ciel en gesticulant, en dessous légende en partie effacée: «‹D›uplex lacrimis uedit [sic] osculab‹...› simul (?) astris».
f. 1v°-6v°: Cicero, Somnium Scipionis.
f. 1v° (add., glose ou accessus):
titre: «Descensus ad litteram».
inc.: «Scipio ut sibi finxit Tulius iam pene miles uix adhuc dignus fieri miles cum Mallio consule iure ad Cartaginem expugnandam...».
expl.: «... in Capitolio disputans cum aliis de premiis de re p. hac causa compulsus aperuit dicens: Cum in Affricam» (7 lignes).
titre f. 2: «Somnium Scipionis M. Tullii Ciceronis excerptum ex libro VI de re publica incipit».
(glose) inc. marge supér.: «Cum in Affricam. Plato VI libros de re p. composuit. Is iuxta materiam intitulaut quia in his regulas et precepta quibus r. p. tractanda et regenda esset...».
expl. marge droite: «... et qualiter uidisset nocturna uisione sic cepit dicere Cum in Africam.».
f. 7-91v°: Macrobivs, Commentarius in Somnium Scipionis.
titre: «INcipit liber Macrobii Theodosii v.c. et ill. de somnio Scipionis».
(gloses) inc. marge supér.: «Lectis T‹ullii› libris a Macrobio sapiente philosopho cum somnium Scipionis diligenter inspexisset...».
marge droite: 1) inc.: «Inter P‹latonis› et C‹iceronis›. Ordo est O Eustachi fili qui pariter es dul‹cedo› (?)... domi uitȩ et gloria» (32 lignes).
2) inc.: «Hęc perspeximus inter libros P‹latonis› et C‹iceronis› prima f.i. in principio albedo...» (17 lignes).
3) en bas: «Rerum, Sententiȩ huius hęc summa est. Plato cum hortaretur homines ad iuste uiuendum et laboraret pro r.p....» (7 lignes).
f. 58bis-58bis v° (add. de l'annotateur): explication et tableau des constellations avec leurs noms en arabe:
inc.: «Et ita agendo cognosces situs et motus siderum uel signorum sine ambiguitate...».
expl.: «... cauda et uenter (?) cuiusdam animalis que aut raro aut nunquam nostris in climatibus cernuntur et sunt ita (4 points rouges en losange) est (?) et addelem et alhaba» (environ 33 lignes).
(texte -liv. I) expl. f. 59: «... ad illius loci disputationem», suivi d'un signe de renvoi à la marge supérieure où l'annotateur a copié les dernières lignes: «quo antipodas esse commemorat... uolumen disputationem sequentium reseruemus».
à la fin. «MACROBII AMBROSII V.C. ET ILL. COMMENTVM EX CICERONE IN SOMNIVM SCIPIONIS EXPLICIT FELICITER».
~ f. 91 v° (add.): ‹Quaestio de eucharistia›.
inc.: «Queritur quomodo illud corpus auod in altari benedicitur sit illud idem quod egressum est de utero Marie uirginis ... (9 lignes).
~ — ‹De diametro et orbe›.
croquis d'un cercle avec diamètre, et légendes:
dans le cercle, inc.: «Omnis diametron cuiusquam orbis sit si diuidat orbem in duas equales partes...» (4 lignes).
en marge: «Orbis est linea circumdenta [sic] equaliter distans a medio et ad idem punctum redit unde cepit».
Origine: Italie du Nord?, écriture arrondie assez régulière, d'une encre jaunie, puis plus noire à partir du f. 77 v°; les gloses marginales contemporaines sont d'une écriture soignée, celles du XIVe s. sont d'écritures cursives italiennes d'une encre grise.
Possesseurs: en haut du f. 1v°, on lit aux rayons ultra-violets le début d’un ex-libris (?) du XIIIe s.: «hic liber uo/» (la suite est cachée par un morceau de parchemin collé); le poète Angelo Fonticolano, d'Aquila († 1503), ex-libris au f. 1v°: «Liber Angeli Fonticulani», puis l'humaniste Fabiano Branconi (ou Branconio?) (XVe-XVIe s.), f. 1v° à la suite du précédent ex-libris: «olim. Nunc Fabiani Branchonii» (XVIe s.); Angelo Colocci († 1549), év. de Nocera, f. 1v°, à la suite des précédents, ex-libris d'une troisième main: «Hodie A. Colotii et amicorum»: le volume est décrit dans l'inventaire de sa bibliothèque établi en 1558.
Data Source: Biblissima
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF