Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.1453

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q84789

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Ottob. lat. 1453
    • Bibliothèque vaticane, Ottob. lat. 1453
    • Vatican. BAV, Ott.lat.1453
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.1453
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Papier (filigrane Briquet 11685: Trévise, 1405), XVe s. (début), VII + 400 ff. + 9 ff. (f. 28 v°-31 v°, 400 v°-[407] et [409-409 v°] blancs), 430 x 285 mm. Nombreuses gloses marginales et interlinéaires contemporaines, certaines rubriquées.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-3 v°: Ps. Cicero, Rhetorica ad Herennium (extraits).

    titre: «Ex 4° Rhetorica exornationes artis oratorie hinc lege feliciter».

    inc.: «Elocutio commoda et perfecta que maxime ad modum oratori accomodata est...» (IV, 12, 17).

    expl.: «... et res ante oculos uersari uideatur» (IV, 55, 68).

    f. 4-28: Leonardvs Aretinvs, Vita Ciceronis seu Cicero nouus.

    titre: «Leonardi Arretini prefatio In Cicerone Nouo lege feliciter».

    f. 32-169 v°: Cicero, Orationes.

    f. 32-45 v°: De imperio Cn. Pompei.

    titre: «Incipit oratio M. Tullii Ciceronis De magni Pompei Laudibus, siue pro lege Manilia feliciter».

    f. 46-51 v°: Pro M. Marcello.

    titre: «Cicero Diuinus orator Pro Marco Marcello uiro clarissimo perpulchre dicit».

    f. 52-57 v°: Cum populo gratias egit.

    titre: «Cicero Summus Orator post reditum de exilio Populo Romano gratias agit».

    f. 58-66 v°: Cum senatui gratias egit.

    titre: «M. Cicero Eximius Orator Post reditum ab exilio Frequentissimo Senatui gratias agit».

    f. 67-87 v°: Pro T. Annio Milone.

    titre: «Prestantissimi uiri M. Tullii Ciceronis Oratoris eximii Pro Milone uiro Fortissimo Celebris Oratio Inicium capit feliciter».

    f. 88-110 v°: Pro Cn. Plancio.

    titre: «Ornatissimi uiri Ciceronis oratio Insignis Pro Cneo Planc‹i›o uiro modestissimo Incipit feliciter».

    f. 111-119 v°: Pro rege Deiotaro.

    titre: «Cicero eximius Orator ad G. Cesarem Pro Rege Deiotaro orationem optimam».

    f. 120-126 v°: Pro A. Licinio Archia poeta.

    titre: «Incliti oratoris M. Tullii Ciceronis Pro Aulo Licinio Archia poeta Oratio feliciter incipit».

    f. 127-133 v°: Pro Q. Ligario.

    titre: «Eximii oratoris M. Tullii Ciceronis ad C. Cesarem Pro Quinto Ligario uiro optimo oratio feliciter incipit».

    f. 134-152: Pro P. Sulla.

    titre: «Incliti oratoris M. Tullii Ciceronis ad Iudices pro Publio Sylla oratio copiosissima feliciter incipit».

    f. 152 v°-169 v°: Pro P. Quinctio.

    titre: «M. Tullii Ciceronis ad Gaium Aquilium et ceteros iudices pro Publio Quintio oratio incipit».

    f. 170-175 v°: Ps. Cicero, Oratio pridie quam in exilium iret.

    titre: «Clarissimi atque ornatissimi oratoris M. T. Ciceronis Ad Equites Romanos pridie quam iret in exilium Oratio grauissima feliciter incipit».

    f. 176-400: Cicero, Orationes.

    f. 176-181 v°: In P. Vatinium testem.

    titre: «M. Tullii Ciceronis oratoris diuini oratio in Vatinium testem incipit foelicissime».

    expl. «... a me tributum esse uideatur».

    f. 182-192: De prouinciis consularibus.

    titre: «Ornatissimi atque Fulgentissimi oratoris T. Ciceronis ad Patres conscriptos de prouintiis consularibus diuidendis oratio incipit».

    f. 192 v°-236 v°: Pro A. Cluentio.

    titre: «M. Tullii Ciceronis ad Iudices et alios pro Aulo Cluentio ‹H›Abito oratio incipit feliciter».

    f. 237-263 v°: Pro Sex. Roscio Amerino.

    titre: «M. Tullii Ciceronis ad Iudices Pro Sextio Roscio optimo uiro oratio copiosa feliciter incipit».

    f. 264-279: De haruspicum responsis.

    titre: «Clarissimi atque ornatissimi uiri M. T. Ciceronis Ad Patres conscriptos De responsis aurispicum [sic] In Publium Clodium oratio incipit».

    f. 279 v°-296: Pro M. Caelio.

    pas de titre.

    f. 296-309 v°: Pro L. Cornelio Balbo.

    titre: «M. Tullii Ciceronis oratio pro Cornelio Balbo incipit foeliciter».

    f. 310-340 v°: De domo sua.

    titre: «Inclitus atque Insignis orator T. Cicero ad Pontifices pro Domo sua orationem ornatissimam habuit feliciter».

    f. 341-362 v°: Pro L. Murena.

    titre: «Eminentissimi atque ornatissimi oratoris M. Tullii Ciceronis ad iudices pro L. Murena oratio incipit feliciter».

    f. 363-382: Pro L. Flacco.

    titre: «Marci Tullii Ciceronis Oratio pro L. Flacco incipit foeliciter».

    lacunes des codices mutili: §§ 47-53 et 75-82.

    f. 382 v°-400: Pro P. Sestio.

    titre: «M. Tullii Ciceronis Ad Iudices Pro P. Sextio sapienti uiro oratio uehemens et grauis incipit feliciter».

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écriture humanistique ronde ainsi définie dans le catalogue de la Bibliothèque du XVIe siècle: «letra cancelaresca grosa».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: bibliothèque inconnue du XVIe s. (n° 228 du catalogue publié par Mercati, op. cit. infra); le cardinal Sirleto (f. I une note moderne renvoie au catalogue de sa bibliothèque: «Vat. lat. 6163, f. 319, n. 170»); Giovanni Angelo duc d’Altemps (ex-libris au f. VII, et reliure à ses armes); le cardinal P. Ottoboni (cote de Bianchini: V. 5. 58).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • E. Stroebel, Die Handschriften zu Ciceros Rede pro Flacco (Philologus, 52, 1894, p. 492), simple mention
    • G. Mercati, Codici latini Pico Grimani.. ., 1938, p. 258, n° 228
    • Fr. de Marco, Un nuovo codice del «Cicero novus» di Leonardo Bruni Aretino (Aevum, 31, 1957, p. 186-189), description détaillée du manuscrit
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 418 (brève mention).

Life cycle of this book

Data source