Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.1622

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Vat. lat. 1622
    • Bibliothèque vaticane, Vat. lat. 1622
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.1622
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XIVe s. (fin ?), 95 ff., 265 x 182 mm. Nombreux feuillets palimpsestes, plus ou moins effacés ou lavés, qui paraissent provenir de registres notariés ou de justice italiens, on distingue plusieurs écritures cursives et des dates: f. 61: «MCCLXXXIII (?)», f. 48 jugement de condamnation daté de Rome (?): «MCCCXLVI ind. XV.». Gloses marginales et interlinéaires éparses, surtout au début jusqu’au f. 34v°, de plusieurs mains, dont une ou deux contemporaines très soignées, et d’autres des XIVe-XVe et XVe s. d’écritures plus cursives.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 2:// In se magna

    f. 1: Epitaphium Lucani (Anthol. lat. 668).

    titre: «Sancti Spiritus assit [sic] nobis gratia. Incipit Lucanus» (4 v.).

    f. 1-94: Lucanvs, De bello ciuili.

    titre: «Incipit Liber primus», (add.) en haut: «Lucanus».

    (gloses) inc. en marge: «uma (?) est conclusio Diuersorum clausarum ad ydem uocabulum...».

    f. 22, les v. III, 401-436 omis par le copiste sont ajoutés en marge d'une main du XIVe s. (glose liv. IV) f. 31 d'une écriture différente de celle des autres gloses: «Vt primum. Fugam ponit Antonii...» (cf. IV, 415). à la fin du texte: «Explicit liber Lucani...».

    f. 94v°-95 (add. de plusieurs mains, XIVe-XVe):

    f. 94 v°: Vergilivs, Aeneis (extrait).

    texte: «Talia iactanti stridens aquilone procella

    Velum aduersa» (I, 102-103).

    — Seneca, De beneficiis (extraits).

    texte: «Nichil enim sine ratione faciendum est, racio enim omnis honesti comes est, turpissimum dampnum genus est inconsulta donatio» (IV, 10, 2-3).

    ~ f. 95: ‹Hymnus› «Gloria in excelsis deo».

    ~ — Carmen.

    texte: «Dic age nunc puerum Gnosa prole creatum

    Callioppe quantis ne animis (?) insurgat morum» (extrait? -non identifié).

    ~ — Flos medicinae Scholae Salerni (extrait: De uentis).

    inc.: «Sunt Sussolanus [sic] Vulturnus et Eurus eoy...» (v. 42-45 - éd. S. De Renzi, Collectio Salernitana, 5, Naples, 1859, p. 2-3. - cf. H. Walther, Initia carminum..., n° 18872).

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne, écriture gothique arrondie. Le copiste Petrus (?) donne son nom à la suite de la souscription f. 94: «... Lucani quem scripssi [sic] in XV diebus ego Petrus (?)».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: plusieurs ex-libris en partie grattés ou effacés, f. 94v°, d'une grosse écriture gothique «Lucanus ‹mei› Benuen‹uti› de ‹Ripoli›» (XIe s.); peut-être Niccolò Albergati, év. de Bologne († 1443), on croit lire en haut du f. 94v°, 2 fois: «Iste liber est p‹... N›icho‹lai ?›... Alb‹ergato›rum (?)»; f. 95, on lit plusieurs fois d'une fine écriture: «simone. domenicho» et f. 95v°: «domenicho» et «Giovanni»; f. 95 v°: «Ventura, Ca... r...t. ?» (XVe s.), puis ex-libris de 4 lignes très effacées sans doute d’un écolier: «Iste liber est mei [...] caiolus / scola [ ........ ] reddat / [ ........ ] uel moriatur / [ .......... ] me furabitur istum» (XVe s.); enfin en haut du f. 95 cette adresse (?) répétée 3 fois, lavée: «Anthonius Bartholomeus Cecchus Eusebio francesscho» (début XVIe s.); le manuscrit a été acquis par la Bibliothèque Vaticane entre 1550 et 1566, car il est décrit dans une liste complémentaire établie vers 1564-1566 par les Ranaldi.

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, F. Dolbeau, J. Fohlen, J.-Y. Tilliette, avec la coll. d'A. Marucchi et P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 1re partie. Fonds Vatican latin, 224-2900, Paris, 1991, p. 225-226 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1991_cat_21_31)

Bibliography

    • E.M. Sanford, The manuscripts of Lucan: Accessus and marginalia (Speculum, 9, 1934, p. 295 n. 1), brève mention
    • R. Badali, I codici Romani di Lucano, III, 1975, p. 36-37 (description détaillée) et p. 73 (liste de variantes).

Life cycle of this book

Data source