Albi. Médiathèque Pierre-Amalric, RES MS 38

  • Attested title :
    • Recueil
  • Other Form of the Shelfmark :
    • Albi. Bibliothèque municipale, RES MS B 0038
    • ALBI, Bibl. mun. 38 (59)
    • Albi. Médiathèque Pierre-Amalric, RES MS 38
  • Held at : Albi. Médiathèque Pierre-Amalric
  • Languages : Latin
  • Author : Denys le Petit (0497?-0545?)
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :
  • Decoration :
    • Nombreuses initiales rehaussées de rouge. Lettrines ornées aux f. 1r, 26v, 35r, 128r. Dessin d'entrelacs au f. 90v, accompagné d'essais à la mine de plomb et dessin d'une tête d'animal sur entrelacs au f. 91r.
  • Composition :
    • (151)f. In-4 oblong
  • Dimensions :
    • 250 x 155 mm
  • Codicological details :
    • Recueil de deux textes écrits à longues lignes sur parchemin.
    • Piqûre et réglure visibles. Rubriques.
  • Binding :
    • Reliure de substitution. Demi-reliure en peau retournée arrêtée par une bande de peau retenue par des clous de cuivre, ais de bois, dos à quatre nerfs, tranchefiles bicolores.

Codicological aspects

  • Parch., IXe-Xe s., 151 ff. (f. 119 v° blanc), 231 X 142 mm., just. : 170 X 105 mm. (f. 129), 25 long. lignes, initiales rehaussées de rouge, titres en capitales et onciales rubriquées.

    inc. : « quia domus Dei... » (f. 2).

    expl. : «... secunda ciuitates sunt » (f. 150 v°).

    : « VII. Ciuitas metropolis... » (f. 151).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Contents

Data Source: Cecilia - Médiathèques du Grand Albigeois

  • 1. (Collection canonique). Collectio canonum 2. (Collection canonique de Denys le Petit). (Collectio canonum Dionysii exigui)

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • ~ f. 127 : Ps. BEDA, De remediis peccatorum (extrait).

    titre : « VENERABYLIIS [sic] BEDAE PRESBYTERI DE REMEDIIS PECCATORVM ».

    inc. : « Paucissima hec que sequuntur... ».

    expl. : «... et recti pensant atque tractant quomodo » (P. L., 94, col. 567-568 D).

    ~ f. 127 v° : ‹Collectio canonum Sangermanensis› (extrait).

    inc. : « Horum prior Nicena sinodus CCCtorum XVIIIto episcoporum... ».

    expl. : «... Tercia sinodus Ephesina prima » (cf. A. Nünberger, Über eine ungedruckte Kanonensammlung aus dem 8. Jahrhundert, Mayence, 1890, p. 8-9).

    — ‹Canones› (extrait).

    titre : « VT PRESBYTERI CRISMA DILIGENTER CVSTODIANT EX EODEM C̅P̅. CXLV ».

    inc. : « Presbyteri sub sigillo custodiant crisma... ».

    expl. mutilé : «... excommunicandum esse decreuimus usque ad emendacionem congruam // ».

    1 feuillet manque.

    f. 128-129 et 150 v°-151 v° : ‹Notitia Galliarum›.

    1) titre : « IN NOMENE [sic] DOMINI NOSTRI IHESVS CHRISTI INCIPIT NVMERVS CIVITATVM ».

    inc. : « PRouincia Lugdunensium prima habet ciuitates numero quatuor... ».

    f. 129 : «... Auterensium ciuitate, Vasatega ciuitate ».

    la suite est au f. 150 v° ligne 13 : « Ciuitas Tursa ubi est castrum Begora... ».

    expl. f. 150 v° ligne 19 : «... Ciuitas Vinsiciensium id est Vencio » (éd. Th. Mommsen, Chronica minora 1 (M. G. H., Auct. antiq. 9), Berlin, 1892, p. 584-612 ; F. Glorie, Itineraria et alia geographica (Corpus Christianorum, Series Latina, 175), Turnhout, 1965, p. 386-406).

    2) deuxième copie de la Notitia avec compléments, f. 150 v°-151 v° :

    inc. f. 150 v° ligne 20 : « In prouincia Belgica prima ciuitates sunt IIII... ».

    expl. incomplet : «... castrum Argentariense, castrum Rauracense (éd. Th. Mommsen, cit. supra, p. 589-598; F. Glorie, cit. supra, p. 390-395).

    ~ f. 129 v°-150 v° : ‹Collectio decretorum pontificum et canonum›.

    inc. : « ‹S›citote fratres quia sacerdotes uice Christi legacionem fulguntur in aeclesia... ».

    expl. f. 150 v° ligne 12 : «... si nihil uiderunt quomodo testes sunt. Sed deffecerunt scrutantes scrutationes ».

Participant

Former owners

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Cecilia - Médiathèques du Grand Albigeois

  • Ex-libris manuscrit sur la page de titre : "Ex Libris Venerabilis Capituli ecclesiae Albiensis" (Fait partie du vénérable chapitre de l’Église d’Albi).

Data Source: Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : souscription contemporaine du manuscrit, en grande partie grattée, dans la marge sup. du f. 1 : « HVNC LIBELLVM DOMNVS... »; chapitre cathédral d’Albi d’après l’ex-libris du f. 1 : « Ex libris uenerabilis capituli Ecclesiae Albiensis » (XVIIIe s.).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • Cat. gén., in-4°, 1, Paris, 1849, p. 489 (ne mentionne pas la Notitia)
    • P. Fournier, Notices sur trois collections canoniques inédites de l’époque carolingienne (Revue des sciences religieuses, 6, 1926, p. 513-526)
    • G. Le Bras, Notes pour servir à l’histoire des collections canoniques. 1. Richesses méconnues de la Bibliothèque publique d’ Albi (Revue historique de droit français et étranger, 18, 1929, p. 768, 770-772)
    • Ch. Munier, Les « Statuta ecclesiae antiqua », édition, études critiques, Paris, 1960, p. 48-49, 59-61 et 228
    • R. E. Reynolds, The pseudo augustinian « Sermo de conscientia » and the related canonical « Dicta sancti Gregorii papae » (Rev. bén., 81, 1971, p. 311 et 313)
    • C. Jeudy et Y.-F. Riou, Notes, p. 313.

Subjects and themes

Data Source: Cecilia - Médiathèques du Grand Albigeois

  • Droit canonique

Life cycle of this book

Data sources