Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1543

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q90874

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Reg. lat. 1543
    • Bibliothèque vaticane, Reg. lat. 1543
    • Vatican. BAV, Reg.lat.1543
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1543
  • Held at : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :

Codicological aspects

  • Parch., XIIe-XIIIe s., I + 98 ff. (f. 2 v° blanc), 233 x 136 mm. Initiales ornées de quelques rinceaux à la plume ; au f. 1 deux croquis à la plume: port de Brindisi et mappemonde ; f. 98 et 98 v°: 2 croquis astronomiques circulaires et notes diverses. Le f. I remployé est formé de deux feuillets disposés en travers, provenant d’un recueil de motets en français et en latin accompagnés de notes carrées sur portées de 5 lignes en rouge (XIVe s.). Abondantes gloses marginales et interlinéaires de plusieurs mains contemporaines peu lisibles très effacées au f. 3. Le f. 2 a été découpé dans le bas et réparé.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1 v°-97: Lvcanvs, De bello ciuili.

    f. 1 v°-2 (add. du XIIIe s.), Argumenta en prose des livres I-VIII:

    inc.: «Primus liber continet sex capitula quorum ‹primus› continet causas et originem ci‹uilis› belli. Secundus continet transitus Ce‹saris› in Italiam...».

    expl. mutilé (VIII): «... Sextus continet lamentationem Cornelie et insuper Pom‹pei› furtiuam sepulturam //».

    le texte commence au f. 3.

    f. 8 v°: «... Et subitus ra -siluisque -pti munimine ces -relicti -pitis agger» (I, 517, interpolé de deux mots du v. 559).

    suivi des v. 560-571.

    f. 9 (add.) I, 518-559.

    f. 9 v° (add. de deux mains): I, 560-571 (déjà copiés f. 8 v°).

    (gloses) f. 19 v° en marge [liv. III]: «hic incipit tercius liber in cuius principio continetur fuga Pom‹pei› a Brindusio...».

    à la fin du texte: «Explicit Lucanus...».

    ~ f. 9 v° (add. en travers dans la marge): ‹Carmina›.

    1) col. 1, inc.: «Titurus ex ouibus oritur caproque parente...» (6 v.).

    2) col. 2 en travers: «Stella necens, etc.».

    3) «Est tibi Saturne domus eglocerantis (au-dessus, glose: «id est capricornum et acarium») et urne...» (6 v. - cf. W. Walther, Initia carminum... 1959, n° 5865 et Eberhardvs Bethvniensis, Graecismus, VII, 32-37).

    ~ —(add. du XIIIe s. entre les v. 564 et 565 de Lvcanvs): ‹De arte magica›.

    inc.: «Quinque sunt species artis magice manthica matemathica sortilegium prestigium maleficium. Manthica dicitur a Mantho filia Tiresie...» (15 lignes).

    f. 97: Epitaphium Lucani (Anthol. lat. 668).

    titre: «Ephitaphium Lucani».

    4 v., les v. 3 et 4 sont de deux autres mains.

Former owners

Formerly part of

Origin

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: un certain Robertus d’après le nom et l’invocation du XIIIe s. qui suivent la souscription: «Explicit Lucanus» au f. 97: «Roberti. Omnis laus in fine canituR»; au bas du f. 97: «Liber Gvilardi» (XIIIe s. ?) ; Jean Pluyette († 1478), principal du collège des Bons-Enfants à Paris, curé du Mesnil-Aubry (Val-d’Oise), d’après les ex-libris autographes des f. I v°: «Lucanus iste pertinet michi Iohanni Pluyette» et f. 97 v°: «Iste liber pertinet michi Iohanni Pluyette magistro Collegii Bonorum puerorum in uico Sancti Victoris Parisius»; Paul Petau (cote J. 41 au f. 1) ; Alexandre Petau ; Reine Christine de Suède (cote 1685 au f. I v°).

Notes

Data Source: Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 259 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliography

    • E. M. Sanford, The manuscripts of Lucan: Accessus and marginalia (Speculum, 9, 1934, p. 280)
    • E. M. Bannister, Monumenti Vaticani di paleografia musicale latina, Leipzig, 1913, p. 189, n° 870
    • E. Pellegrin, Possesseurs français et italiens..., 1973, p. 289
    • R. Badali, I codici romani di Lucano III, 1975, p. 18-19 n° 42: description détaillée, et p. 65: variantes.

Life cycle of this book

Data source