Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 12711

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q59749

  • Attested title :
    • Aimoinus Floriacensis, Res gestae gentis sive regum Francorum
  • Other Form of the Shelfmark :
    • PARIS, Bibliothèque nationale de France, Manuscrits, lat. 12711
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 12711
    • Paris. BnF, Latin 12711
  • Held at : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Author : Aimoin de Fleury (0965?-1010?) | Alexandre III (pape, 11..-1181)
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :
  • Script :
    • Minuscule caroline d’une main principale (f. 5r-169v, sauf les f. 36 et 40).
  • Support Material : Parchemin.
  • Composition :
    • 179 ff., précédés et suivis de trois gardes en papier.
  • Dimensions :
    • 300 x 210 mm (justif. 225 x 155 mm).
  • Codicological details :
    • 23 cahiers s’ouvrant sur le côté poil, tous quaternions sauf les cahiers 1 (f. 1-4, un binion ajouté), 6 (f. 37-42, un quaternion manquant du cinquième feuillet, le premier et le troisième bifeuillet étant factices), 12 (f. 83-93, un quaternion suivi de trois feuillets isolés), 22 (f. 166-169, un binion) et 23 (f. 170-179, un quaternion suivi de deux bifeuillets isolés, le f. 178 est en papier et porte une écriture du XVIIIe siècle, le f. 179 est de la même main que les f. 170-177) ; les f. 36 et 40 sont des remplacements d’anciens feuillets perdus. Signature des cahiers en chiffres romains à l’encre brune au centre de la marge inférieure de la dernière page des cahiers 9-12 (signés VIII-XI). Foliotation moderne en chiffres arabes à l’encre brune dans la marge supérieure externe du recto ; foliotation précédente, à côté de l’actuelle, en chiffres arabes à l’encre noire, de 1 (f. 5r) à 175 (f. 179r).
    • France (Saint-Gemain-des-Prés)179 ff., précédés et suivis de trois gardes en papier300 x 210 mm (justif. 225 x 155 mm).
  • Ruling :
    • Réglure à la pointe sèche sur le côté poil, Rand « new style » (Muzerelle 2-2-111/0/2-2/JJ) ; 41 lignes sur deux colonnes.
  • Binding :
    • Reliure du XIXe siècle sur ais de carton couverts en chagrin rouge ; dos à cinq nerfs au chiffre de Napoléon III ; titre au dos en lettres dorées : « Aimoinus De gestis Francorum ». Contre-gardes en papier décoré ; gardes en papier décoré (I et II’) et en papier (II-III et I’).
  • Stamp :
    • Aux f. 1r et 179v, estampille de la « Bibliothèque Nationale » identique au modèle Josserand-Bruno n° 17 (1792-1802).

IIIF collection

IIIF Manifests in this collection

Digitization type not specified

Full digitisation

Contents

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • F. 1ra-2ra : Alexander III papa, Epistola ad episcopos Trecensem et Autissiodorensem, inc. « Alexander episcopus servus servorum Dei venerabilibus fratribus W. Autissiodorensi et M. Trecensi eposcopis. Cum dilecti filii nostri Aimelinus canonicus sancti Potentiani… », expl. « …in eadem causa procedat. Data Tusculani VIIII Kal. Iulii » (Cartulaire d’Autun, éd. A. de Charmasse, p. 249-251 [1170 ca.]).
    F. 2ra-b : Alexander III papa, Epistola ad Stephanum, inc. « Quanto artius personam tuam sicuti… », expl. « … in abbatem episcopus eligatur » (Cartulaire d’Autun, éd. A. de Charmasse, p. 251 [1170 ca.]).
    F. 2rb-3ra : Alexander III papa, Epistola ad Stephanum, inc. « Venerabili fratri et amico speciali Stephano… Personam vestram dileximus… », expl. « … eam vobis contradicunt habere » (Cartulaire d’Autun, éd. A. de Charmasse, p. 252-253 [1170 ca.]).
    F. 3ra-b : inc. « Venerabili fratri et karissimo amico… Litteras et nuncium vestrum cum omni benignitate… », expl. « …totam curiam turbabitis ».
    F. 3rb-va : inc. « Venerabilibus fratribus et specialibus amicis… De dilectione vestra indubitatam fiduciam… », expl. « …amore nostro impensum ».
    F. 3va-b : inc. « Venerabili fratri et karissimo amico W. Dei gratia Autissiodorensi episcopo… Sicut pro honore vestro et negotiis vestris… », expl. « …in illa ecclesia remaneat abbas ».
    F. 3vb-4ra : inc. « Venerabili fratri et karissimo amico M. Dei gratia Trecensi episcopo… Vestra dilectio plenius novit… », expl. « … in illa ecclesia remaneat abbas ».
    F. 4ra-v : inc. « Venerabili fratri et karissimo amico M. Dei gratia Trecensi episcopo… Quoniam rebus cognitis et probatis… », expl. « …dictum esse constat ».
    F. 4rb-va : inc. « Reverendo patri et Domino Stephano… De dilectione vestra plurimum confidentes… », expl. « …benivolentiam vobis comparetis ».

    F. 5ra-va : Aimoinus Floriacensis, Epistola ad Abbonem abbatem, inc. « Domino venerabili et in Christi dilectione fundato Abboni abbati… Preceptis beatitudinis tue parvi beatissime pater, quibus preceperas… », expl. « …ad vota successibus polle » (PL 139, 627-628).
    F. 5va-93va : Aimoinus Floriacensis, Res gestae gentis sive regum Francorum, inc. « Germania omnis in quinque populorum conventibus dividitur… », expl. « …et congregationem Deo servientium monachorum statuit » (PL 139, 627-797).
    F. 94ra-96ra : Continuatio, inc. « Post hec igitur rex Dagobertus a febre valida correptus… », expl. « … nunc in regno subsistit » (PL 96, 1459-1464) ; f. 96ra-169va : inc. « Tedelmaro itaque abbate monasterii sancti Germani defuncto… », expl. « …Adraldum abbatem constituit ».
    F. 169va-b (addition) : inc. « In tempore regis Roberti Benia… », expl. « …uxorem Avalonis de Selivaco ».
    F. 170r-179r (addition, XIIe siècle, le f. 178 du XVIIIe) : inc. « Anno M XXXI incarnationis dominice obiit Robertus rex… », expl. « …et due vidue Parisienses matrine fuerunt ».

Coat of arms and marks

Paris, BnF, lat. 12711, f. 1 (Anciennes cotes de Saint-Germain-des-Prés)

Paris, BnF, lat. 12711, f. 1 (Mentions relatives à Saint-Germain-des-Prés)

Paris, BnF, lat. 12711, f. 4v (Ex-libris de Saint-Germain-des-Prés)

Participants

Former owner

Formerly part of

Provenance

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • Le manuscrit a été copié à l’abbaye de Saint-Germain-des-Prés et il est resté dans sa bibliothèque jusqu’à la Révolution (cf. les ex-libris « S. Germ. Lat. 436 » au f. IIr ; « De sancto Germano » au f. 1r, XVIe siècle ; « Liber sancti Germani de Pratis » au f. 1r ; au f. 4v, « Iste liber est de Sancto Germano teste meo signo manuali hic apponito Io. Girardus » ; cf. aussi les cotes anciennes, « N. 436 » et « olim 514 », au f. 1r). Le volume entra à la Bibliothèque Nationale entre décembre 1795 et février 1796, avec d’autres manuscrits de Saint-Germain.
    Mention du contenu au f. IIIr (XIXe siècle) et IIIv (XVIIe siècle).

Notes

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • Initiales à l’encre rouge agrémentées par des rinceaux verts, et verte à rinceaux rouges.
    Initiales de couleur à l’encre rouge et verte, alternées. Rubriques en capitales mixtes à l’encre rouge.

Life cycle of this book

Data sources