Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Chig.H.VIII.251

Codicological aspects

  • Parch., XVe s. (a. 1464), I + 180 ff. (+ f. 168 bis; pas de f. 62 par erreur; f. 171-180 v° blancs), 335 X 210 mm. Au f. 1 riche bordure et initiales d’or à «bianchi girari».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Contents

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-170: Cicero, Epistulae ad familiares (I-XVI).

    divisées en 17 livres, le liv. XIV commençant à l’ep. 53 du liv. XIII (f. 145).

    titre: «MARCI TVLLII CICERONIS EPISTOLARVM AD P. LENTVLVM LIBER INCIPIT».

    f. 85 v°-90, l. 12 transposition des ep. VIII, 2-9, 3 dans le liv. IX (cf. supra, Barb. lat. 80, f. 76-80).

    f. 170: Gellivs, Noctes Atticae (extrait: Epistula Fabricii et Aemilii consulum ad Pyrrhum regem).

    inc.: «Nos pro tuis iniuriis continuo animo...».

    expl.: «... tu nisi caue iacebis» (III, 8, 8).

    suivi de cette phrase: «Pyrrhus rex consulibus et populo Romano laudes gratias scripsit captiuosque omnes quos secum habebat consulibus restituit reddiditque» (paraphrase de III, 8, 5 - éd. C. Hosius, Teubner, 1937, 1, p. 157).

Participants

Former owners

Formerly part of

Origin

  • Origine: italienne (Sienne), écriture humanistique ronde. Le manuscrit a été transcrit à Sienne en 1464 par Thomas Coradinus, et dédié à un certain Augustinus, que R. Avesani ne pense pas pouvoir identifier avec Agostino Patrizi, d’après cette souscription en vers f. 170:

    «Accipe perfectum iamiam Augustine laborem

    Optatum Ciceronis habent Diplomata finem

    Quę legites ut sis sermone ornatior ipso

    Hoc tibi non pretio ductus sed amore uolumen

    Transcripsit Sęna Thomas Coradinus in urbe

    Mille quadringintis Domini currentibus annis

    Et super adiectis post sexaginta quaternis.

    Quando Pius gentem Sęnensis Papa secundus

    Barbaricam aggreditur populos in iusta fideles

    Bella trahens sancta pro relligione tuenda» (éd. Avesani, op. cit. infra, p. 35-36 n.).

    La décoration est l’œuvre de Gioacchino de Gigantibus (cf. Ruysschaert, op. cit. infra).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Provenance

Data Source: Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: au f. 1 armes recouvertes d’or, on distingue un coupé; le cardinal Francesco Tedeschini-Piccolomini, qui a annoté le texte; le cardinal Fabio Chigi, dont les armes sont dorées sur le dos de la reliure (cotes ancienne 536, moyenne 2014).

Notes

Data Source: Biblissima

Bibliography

    • T. de Marinis, La legatura artistica..., 1, 1960, p. 102, n° 1015 (reliure florentine)
    • R. Avesani, Per la biblioteca di Agostino Patrizi Piccolomini, 6, 1964, p. 35-36, n. 150
    • J. Ruysschaert, Miniaturistes «romains» sous Pie II, 1968, p. 271, pl. 15 = f. 1.

Life cycle of this book

Data source