An entry point to the written heritage of the Middle Ages and the Renaissance in Western Europe, from the 8th to the 18th century.
A search engine of interoperable digitized manuscripts and rare books
Collaborative platform to manage and publish Biblissima authority data
Help for reading and learning classical languages, XML editing tools and environments
Expertise service around IIIF standards
Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q63425
IIIF manifest
Digitisation:
Data Source: BnF Archives et manuscrits
F. 1-24v Sermons anonymes, dont on trouve une série presque identique dans le ms. NAL 280. « Sermo in adventu D.N.J.C. Ero quasi ros... (Os. IV, 6). Loquitur propheta in persona Filii Dei adventum... » ; cf. ms. cit., f. 16-20v ; Schneyer, Wegweiser lat. Pred., 230 (1-3v) ; — « ... in natali Domini. Susceptum Noemi puerum posuit... (Ruth IV, 16). Iste puer juxta litteram vocatur Obeth... » ; cf. ms. cit., f. 20v-23v (4-5v) ; — « ... in epyphania Domini. Inebriabuntur ab ubertate domus... (Ps. XXXV, 9). Hic notatur triplex festum hodiernum... » ; cf. ms. cit., f. 23v-26v (5v-7v) ; — « ... in purificatione b. virginis Marie. Sint lumbi vestri precincti... (Lc. XII, 35). Hodie celebrat Ecclesia triplicem festivitatem... » ; cf. ms. cit., f. 26v-31v (8-11) ; — « ... in Quadragesima. Ductus est Jhesus in desertum... (Mt. IV, 1). Juxta litteram secundum glossam sine mora post baptismum... » ; cf. ms. cit., f. 41v-45v (11-13v) ; — « ... in natali s. Benedicti. Ingredere benedicte Domini... (Gen. XXIV, 31). Hoc dictum est servo Abrahe Eliezer nomine... » (13v-15v) ; — « ... in annu[n]tiatione domin[ic]a. Rorate celi desuper... (Is. XLV, 8). Hiis verbis propheta petiit adventum Filii in orationem... » ; cf. ms. cit., f. 45v-48v ; Schneyer, op. cit., 448 (15v-17v) ; — « ... in passione Domini. Hyemps transsit [sic], ymber abiit... (Cant. II, 11). Hec verba bene competunt diei que Pascha floridum... » ; cf. ms. cit., f. 48v-51v (17v-19v) ; — « ... in pascha Domini. Hec dies quam fecit Dominus... (Ps. CXVII, 24). Speculator illucescente die incipit... » ; cf. ms. cit., f. 54-57v (19v-22v) ; — « ... in ascensione Domini. Ascendit Jonathas manibus ac pedibus... (I Reg. XIV, 13). Hic possumus tangere septem... — ... angelorum de regni Domini sui novitate », incomplet de la fin par lacune matérielle ; cf. ms. cit., f. 57v-62v (22v-24v). Cf. Hauréau, Notices, VI, 157-159.
F. 25-41 [GUILLELMUS DE MALLIACO, Sermones], série très incomplète de sermons extraits des recueils Abjiciamus pour les dimanches et Suspendium pour les saints ; cf. pour la bibliographie et les incipit la notice du ms. Latin 3546C et Schneyer, Repert. lat. Serm., II, 483-489. « In natale Domini » ; cf. ms. cit., f. 23v-26v ; Schneyer, n° 11 (25-26v) ; — [In circumcisione Domini] ; cf. ms. cit., f. 33-36 ; Schneyer, n° 14 (26v-28) ; — « In purificatione b. Marie » ; cf. ms. cit., f. 281-284 ; Schneyer, n° 97 (28-29v) ; — « Sermo de s. Benedicto », incomplet de la fin ; cf. ms. cit., f. 294v-298v ; Schneyer, n° 104 (29v) ; — « In annunciacione b. Marie » ; cf. Hauréau, Notices, IV, 11-12 et 178 ; Schneyer, n° 106 (30-31v) ; — [Dominica in Ramis palmarum] ; cf. Hauréau, op. cit., IV, 145-146 ; Schneyer, n° 33 (31v-33) ; — [De eodem] ; cf. ms. Latin 3546C, f. 89-91 ; Schneyer, n° 36 (33-34) ; — « In Pascha... » ; cf. ms. cit., f. 101v-104v ; Schneyer, n° 41 (34-36) ; — [In Ascensione Domini] ; cf. ms. cit., f. 134v-137v ; Schneyer, n° 50 (37-39) ; — « In Pentecostes [sic]. Spiritus Domini replevit... (Sap. I, 7). Die Pasche, dilectissimi, Dominus noster... — ... petenda sui est. Rogemus Dominum nostrum etc. » ; cf. ms. cit., f. 144-147 ; Schneyer, n° 53 (39-41). Cf. Hauréau, op. cit., IV, 11-13 et 178-179.
F. 41-60v Sermons anonymes. « Sermo. Quis, putas, puer iste erit ?... (Lc. I, 66). Ad istam questionem docet nos Gabriel... » (41-42v) ; — « Iste sermo Petri et Pauli. Fac tibi duas tubas argenteas... (Num. X, 2). In verbis istis ad commendationem istorum... » ; cf. Hauréau, op. cit., IV, 14 (42v-45) ; — [In Assumptione] « Astitit regina a dextris tuis... (Ps. XLIV, 10). Maria optimam partem elegit... (Lc. X, 42). Ita legitur in euvangelio... » ; cf. Hauréau, op. cit., V, 27 (45-47v) ; — [In Assumptione] « Signum magnum apparuit in celo... (Apoc. XII, 1). In verbis istis beatus Johannes, custos... » ; cf. ms. Latin 16500, f. 100-103 ; Hauréau, op. cit., V, 28 (47v-49v) ; — [In Assumptione] « Que est ista que ascendit... Verbum istud est sumptum Cant. VIII [5]... » ; cf. Hauréau, op. cit., V, 28 (50-52) ; — « Sermo in nativitate b. Marie. Orietur stella ex Jacob... (Num. XXIV, 17). Sicut in principio mondi [sic]... » ; cf. mss. Latin 3556, f. 19v-20v ; 15952, f. 36v ; Hauréau, op. cit., IV, 179 (52-54v) ; — « Petri et Pauli. Laudemus viros gloriosos... (Eccli. XLIV, 1). In verbis istis nobis innuitur ratio... », incomplet de la fin ; cf. ms. Latin 16500, f. 62-65 ; Hauréau, op. cit., IV, 179 (55-56v) ; — « In visitacione. Ponam visitationem tuam pacem... Hec verba scripta sunt Ysa. LX [17], in quibus tanguntur quatuor... » (57-57v) ; — « In visitacione. Virga atque correptio... (Prov. XXIX, 15). In duo [sic] proposito duo possunt notari... » (58-58v) ; — « Sermo in dedicatione ecclesie » (en marge), « Zachee festinans descende... (Lc. XIX, 5). Hec sunt verba Domini... — ... gloria ad quam nos perducat gloriosus Deus qui est benedictus... » (58v-60v). Les sermons copiés aux ff. 42v-60v sont attribués à Guillaume de Mailly par Schneyer, op. cit., II, 491-492.
F. 61-70v Sermons anonymes. « In apparicione Domini. Surge et accipe puerum... (Mt. II, 13). Primo dixerat angelus ad Joseph... — ... Expliciunt pauca de gaudiis eternis » ; cf. Hauréau, op. cit., V, 30 et VI, 64 (61-65) ; — « Sermo... Convertantur peccatores... (Ps. IX, 18), id est, considerent et attendant quot et quanti sint dolores inferni... — ... et de abissis terre iterum reduxisti me. Quod nobis... » ; cf. ibid., V, 30 et VI, 64 ; parfois attribué à Berthold de Ratisbonne, douteux, cf. L. Casutt, Die Handschriften mit lateinischen Predigten Bertholds von Regensburg, Freiburg, 1961, 34 ; Schneyer, Repert. lat. Serm., I, 497, n° 320 (65v-70v).
F. 71-79 [S. BONAVENTURA, De triplici via] « Ecce descripsi eam tibi tripliciter... (Prov. XXII, 20). Cum omnis scientia debeat gerere... — ... est fons vite. Amen » (éd. Quaracchi, VIII, 3-11, 18-19, 11-18 et cf. XX, n° 187). L'additamentum II, considéré comme faux, est intercalé entre les chapitres II et III, aux ff. 75-75v.
F. 79 S. BERNARDUS. « Bernardus super Cantica. En quatuor habetis unguenta... — ... insigne est fortudinis. Amen » (Sermo 22 super Cantica, extr., P.L., CLXXXIII, 883-884; éd. J. Leclercq et H.M. Rochais, Romae, 1957, I, 136-137).
F. 80-87v Sermons anonymes. « Sermo in festo s. Johannis Baptiste. Quis, putas, puer iste erit ?... (Lc. I, 66). Quinque enim fuerunt motiva... », incomplet de la fin ; cf. mss. Latin 3556, f. 54-54v et 16488, f. 275-275v (80-80v) ; — « In passione sermo. Oportuit Christum pati... (Act. XVII, 3). Preterite dicit « oportuit » ad innuendum... » (80v-81) ; — « In assencione [sic] Domini... Sicut aquila provocans ad volandum... (Deut. XXXII, 11). Hic tria consideranda sunt... » ; cf. ms. Latin 3556, f. 41-41v (81-82) ; — « Ascendit Helyseus in Bethel... (IV Reg. II, 23). In hiis verbis notatur Christi ascensio... » ; cf. ibid., f. 41v-42 (82-82v) ; — « In sanctis omnibus... Laudate Dominum in sanctis... (Ps. CL, 1). Psalmista considerans quod nec palmites... » ; cf. ibid., f. 60v-61v (82v-83v) ; — « In visitatione. Fratres tuos visitabis... (I Reg. XVII, 18). David typum visitatoris gerit... » ; cf. ibid., f. 57v-58v (83v-85) ; — « In nativitate b. [Marie]. Transsite [sic] ad me qui concupiscitis... (Eccli. XXIV, 26). Si amor illicitus transsire facit... » ; cf. ibid., f. 55v-56 (85) ; — « Surge aquilo et veni auster... (Cant. IV, 16). Verba ista possunt exponi de missione Spiritus sancti... » (85v-86v) ; — notes théologiques et citations de s. Augustin : « Nota filii Israel triplici cibo usi sunt... », etc. (86v-87) ; — « Ego si exaltatus fuero... (Joh. XII, 32). Hoc competit histo[rice]... serpente enea... » (87) ; — [Petri et Pauli sermo] « [D]uo ubera tua sicut duo hinnuli... (Cant. IV, 5). Verba sunt sponsi ad sponsam... — ... quod nemo novit nisi qui accipit ad quas epistolas etc. » ; cf. ms. Latin 3556, f. 55-55v (87-87v).
A fait partie de la Bibliothèque de Colbert.
Adstitit regina a dextris tuis... (Ps. XLIV, 10).
Maria optimam partem elegit... (Lc. X, 42). Ita legitur in evangelio Lc. X, quae sit ista pars...
f. 45
Apparuit enim gratia Dei Salvatoris nostri... (Tit. II, 11).
Pridie celebravimus temporalem Filii Dei nativitatem...
f. 13
Ascendens Christus in altum... (Eph. IV, 8).
Pridie, carissimi, celebravit mater Ecclesia gloriosum Christi de morte triumphum...
f. 37
Ascendit Eliseus in Bethel... (IV Reg. II, 23)
In his verbis notatur Christi ascensio. Lex enim...
f. 41v
Ascendit Jonathas manibus ac pedibus... (I Reg. XIV, 13)
Hic possumus tangere septem circa dominicam Ascensionem...
f. 22v
Ave gratia plena... (Lc. I, 28).
Carissimi, vos scitis quod quando nobiles hujus mundi...
f. 79v
Convertantur peccatores... (Ps. IX, 18)
Id est considerent et adtendant quot et quanti sint dolores inferni...
f. 65v
[...] Cum omnis scientia debeat gerere trinitatis insigne, et praecipue illa quae sacra Scriptura...
f. 71
Ductus est Jesus in desertum... (Mt. IV, 1).
Juxta litteram secundum glossam, sine mora post baptismum...
f. 11
Duo ubera tua sicut duo hinnuli... (Cant. IV, 5).
Verba sunt sponsi ad sponsam, Christi ad Ecclesiam, in quibus commendat Christus istos duos apostolos Petrum et Paulum...
f. 55
Ego si exaltatus fuero... (Joh. XII, 32).
Hoc competit histo[rice]... serpente aeneo quem Moyses...
f. 87
En quattuor habetis unguenta adsignata in Christo valde nobis necessaria : primum sapientiae...
f. 79
Ero quasi ros et Israel germinabit... (Os. XIV, 6).
Loquitur Propheta in persona Filii Dei adventum suum...
f. 1
Fac tibi duas tubas argenteas... (Num. X, 2).
In verbis istis ad commendationem istorum gloriosorum apostolorum...
f. 42v
Foetor candelae exstinctae pullum equae abortivat...
f. 86.???
Fratres tuos visitabis... (I Reg. XVII, 18).
David typum visitatoris gerit qui visitat domos ex officio visitationis...
f. 57v
Haec est dies quam fecit Dominus... (Ps. CXVII, 24).
Speculator illucescente die incipit tuba canere. Sic et praedicator...
f. 19v
Hiems transiit, imber abiit... (Cant. II, 11).
Haec verba bene competunt diei quae Pascha floridum appellatur...
f. 17v
Humiliavit semetipsum factus oboediens... (Phil. II, 8).
In verbis istis proponuntur nobis tria de Christo in exemplum...
f. 31v
Inebriabuntur ab ubertate domus... (Ps. XXXV, 9).
Hic notatur triplex festum hodiernum, scilicet Epiphania...
f. 5v
Ingredere, benedicte Domini... (Gen. XXIV, 31).
Hoc dictum est servo Abrahae Eliezer nomine ; Eliezer interpretatur...
f. 13v
Juxta historiam, verba ista sunt Laban ad Eliezer...
f. 29v
Jesu, fili David, miserere mei... (Lc. XVIII, 38).
Sicut iste caecus virtute orationis recepit beneficium...
Laudate Dominum in sanctis ejus... (Ps. CL, 1).
Psalmista considerans quod nec palmites habent fecunditatem...
f. 60v
Laudemus viros gloriosos... (Eccli. XLIV, 1).
In verbis istis nobis innuitur ratio et causa institutionis...
Memoria Josiae in compositionem... (Eccli. XLIX, 1)
De memoria beati Bernardi secure potest dici quod de memoria Josiae...
f. 36v
Missus est angelus Gabriel... (Lc. I, 26).
In istis verbis sunt quattuor consideranda, prima qui est iste nuntius...
f. 30
Nota : filii Israel triplici cibo usi sunt, farina conspersa...
f. 86v
Oportuit Christum pati... (Act. XVII, 3)
Praeterite dicit oportuit ad innuendum quod Christus resurgens...
f. 80v
Orietur stella ex Jacob... (Num. XXIV, 17).
Sicut in principio mundi ad corporum illuminationem...
f. 52
Parvulus enim natus est nobis... (Is. IX, 6).
Multifariam multisque modis... (Hebr. I, 1). Quod enim antiquis patribus...
f. 25
Ponam visitationem tuam pacem... (Is. LX, 17).
Haec verba scripta sunt Is. LX (17) in quibus tanguntur...
f. 57
Quae est ista quae ascendit de deserto... (Cant. VIII, 5).
Verbum istud est sumptum Cant. VIII (5) et est verbum angelicorum...
f. 50
Quis, putas, puer iste erit ?... (Lc. I, 66).
Ad istam quaestionem docet nos Gabriel respondere...
f. 41
Quinque enim fuerunt motiva propositae quaestionis...
f. 54
Rorate caeli desuper... (Is. XLV, 8).
His verbis Propheta petiit adventum Filii in carnem...
f. 15v
Secundum gloriam ejus... (I Mach. I, 42).
Ista verba scripta (I) Mach. (I, 42), in quibus verbis...
f. 33
Sicut aquila provocans ad volandum... (Deut. XXXII, 11)
Hic tria consideranda sunt : primo quis ascendit, quod notatur...
Signum magnum apparuit in caelo... (Apoc. XII, 1).
In verbis istis beatus Johannes custos gloriosae Virginis...
f. 47v
Sint lumbi vestri praecincti... (Lc. XII, 35).
Hodie celebrat Ecclesia triplicem festivitatem triplici vocabulo...
f. 8
Spiritus Domini replevit orbem... (Sap. I, 7).
Die Paschae, dilectissimi, Dominus ac redemptor noster Christus de hostibus...
f. 39
Statim veniet ad templum... (Mal. III, 1).
In verbis istis prophetavit nobis Malachias adventum Filii Dei...
f. 17
Surge, Aquilo, et veni, Auster... (Cant. IV, 16).
Verba ista possunt exponi de missione Spiritus sancti in quibus...
f. 60
Surge et accipe puerum... (Mt. II, 13).
Primo dixerat angelus ad Joseph ut acciperet puerum...
f. 61
Surrexit Dominus vere et apparuit Simoni... (Lc. XXIV, 34).
In verbis istis circa Domini resurrectionem duo notantur...
f. 34
Susceptum Noemi puerum posuit in sinu suo... (Ruth IV, 16)
Iste puer juxta litteram vocatur Obeth, qui natus est ex Booz...
f. 4
Transit ad me omnes... (Eccli. XXIV, 26).
Si amor illicitus transire facit cum multis periculis...
f. 85
Virga atque correptio... (Prov. XXIX, 15)
In duo [sic pro : verbo] proposito duo possunt notari : correptionis modus...
f. 58
Zachaee, festinans descende... (Lc. XIX, 5).
Haec sunt verba Domini Zachaeum publicanum de sycomoro vocantis...
f. 58v
RDF exports to come…
You can view and manipulate this document directly on this site, compare it to others using the Mirador viewer, or drag and drop this icon into the IIIF viewer of your choice. Read more about IIIF