Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 320

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 320
    • CCCC MS 320
    • MS 320
    • Parker Library MS 320
  • Held at : Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library
  • Languages : Latin, English, Old (ca.450-1100)
  • Author : Geoffroy Babion (1103?-1158) | Théodore de Canterbury (saint, 0602-0690) | Grégoire I (pape, 0540?-0604)
  • Date of Origin :
  • Script :
    • in a large clear script
  • Support Material : Vellum
  • Composition :
    • ff. 114 + 54
  • Dimensions :
    • 146 x 232
  • Codicological details :
    • 37-40 lines to a page.
    • ff. a + i-iii + 1-170 + iv-v
    • Volume I: 1(8) (wants 1-3) 2(8)-7(8) (+ 1 after 5) 8(8) 9(8) (wants 1) 10(8) (wants 8) 11(8)-15(8) (8 mut.). Volume II: I(8) (2 replaced by a smaller blank leaf) II(8)-VI(8) VII(6).

Contents

Data Source: Parker on the Web

  • Résumé : CCCC MS 320 consists of two volumes, probably joined by Matthew Parker, who often had otherwise unrelated material bound together. The first volume contains sermons by Geoffrey Babio du Louroux, archbishop of Bordeaux (1135-58), and others, copied in the twelfth century. The second is an Anglo-Saxon Penitential. It contains two Penitential texts and some related material, including the Libellus responsionum found in Bede's Historia ecclesiastica in which Augustine of Canterbury and Gregory the Great correspond about the requirements of moral behaviour for the newly converted Anglo-Saxons. There are also some miscellaneous notes on things like the length of the Ark, and some added Old English material. T. A. M. Bishop linked this manuscript into a network of material written at St Augustine's, Canterbury in the second half of the tenth century or later.


    Contenu :


    Langue(s) des textes : latin, anglais


    Intervenants :

    Geoffrey Babio du Louroux - author

    1r-116v - Sermons by Geoffrey Babio du Louroux and others || Uberrimam collectionem sermonum seu homeliarum in dies festos, &c.

    Note : Ex S. Augustino precipue

    Note : A collection of Sermons, part of which is also in MS 317 (2), by Geoffrey Babion

    Note : (1r) Begins imperfectly with the doxology of a sermon

    Note : The first complete sermon is the third of the collection as described by Hauréau (Notices et Extraits XXXI 2. 126)

    incipit : (1r) Apparuit benignitas

    rubric : (2v) De Sancto Stephano

    incipit : (2v) Diligite inimicos

    rubric : (3v) De Sancto Iohanne

    incipit : (3v) Vulpes foueas habent

    rubric : (5r) In die Epiphanie

    incipit : (5r) Cum natus esset. Cum creator

    rubric : (6v) De dominica

    incipit : (6v) Cum descendisset Iesus. Quando Christus

    rubric : (8r) In purificacione Sancte Marie

    incipit : (8r) Postquam impleti. Consuetudo fratres

    rubric : (10r) De quadragesima

    incipit : (10r) Audi israel mandata uite

    rubric : (11v) De quadragesima

    incipit : (11v) Si quis diligit me

    rubric : (13r) De quadragesima

    incipit : (13r) Maria soror moysi peccauit

    Note : (13r) It is with this sermon that the correspondence with the collection in MS 317 begins

    rubric : (15r) In quadragesima

    incipit : (15r) Nolite diligere mundum

    Note : (16v) (De quadragesima)

    incipit : (16v) Excutere de puluere

    rubric : (18v) Alius sermo

    incipit : (18v) Noli emulari

    rubric : (20r) Ad palmas

    incipit : (20r) Dicite filie Syon

    rubric : (22v) Ad palmas

    incipit : (22v) Dominus noster Ihesus Christus ut sanctificaret

    rubric : (24r) Ad palmas

    incipit : (24r) Scitote fratres karissimi quia uetus homo

    rubric : (25v) Alius sermo

    incipit : (25v) Ecce odor filii mei

    rubric : (27r) In cena domini

    incipit : (27r) Dominus noster Iesus Christus in qua nocte

    rubric : (28v) In cena domini

    incipit : (28v) Estote imitatores

    Note : (30r) (In cena domini)

    incipit : (30r) Cum intinxisset

    Note : (32r) (In cena domini)

    incipit : (32r) Sciens Iesus quia uenit hora

    Note : (33v) (In cena domini)

    incipit : (33v) Venite filii audite me

    rubric : (35r) Sermo de cruce

    incipit : (35r) Popule meus quid feci tibi

    rubric : (37r) De resurrectione

    incipit : (37r) Paulus apostolus ait. Etenim pascha

    rubric : (38v) Ad letaniam maiorem

    incipit : (38v) Diuina scriptura fratres karissimi

    rubric : (39r) Sermo Augustini de Sancto Helia

    incipit : (39r) Dominus deus noster nolens aliquem

    rubric : (40r) In exaltatione sancte crucis

    incipit : (40r) Verbum crucis pereuntibus

    rubric : (41r) In rogationibus

    incipit : (41r) Quis uestrum habebit amicum

    rubric : (42v) Alius sermo

    incipit : (42v) Confitemini alterutrum

    rubric : (43v) In die asscensionis

    incipit : (43v) Eleuatus est sol

    rubric : (44v) In pentecosten

    incipit : (44v) Verbo dei celi firmati

    rubric : (45v) In die pentecosten

    incipit : (45v) Dum complerentur dies

    Note : (47r) (In die pentecosten)

    incipit : (47r) Ubi uenit plenitudo

    Note : (47v) (In die pentecosten)

    incipit : (47v) In omnibus fratres karissimi exhibeamus nosmetipsos

    rubric : (49v) In die pentecosten

    incipit : (49v) Cum egredetur loth

    Note : (50v) (In die pentecosten)

    incipit : (50v) Ecce quam bonum

    Note : (51r) Here a somewhat smaller leaf is inserted with parts of two sermons, one on

    incipit : (51v) Cum descendisset Iesus

    rubric : (52v) Ad contemplatiuos

    incipit : (52v) Legitur fratres karissimi quod iacob duas uxores

    rubric : (54v) Ad contemplatiuos

    incipit : (54v) Quesiui dilectum meum

    Note : The hand changes at f. 55r

    rubric : (56v) Alius sermo ad sanctimoniales

    incipit : (56v) Omnis gloria eius

    rubric : (58r) Sermo per fine mundi uel ecclesie contemnatur (!)

    incipit : (58r) Dicit apostolus paulus. Non est potestas

    rubric : (60r) Sermo ad sacerdotes et ad omnes seruos domini

    incipit : (60r) Homo quidam peregre

    rubric : (61v) Sermo ad sacerdotes et ad omnes illos qui uendunt sacramenta ecclesie

    incipit : (61v) Locutus est dominus ad moysen

    rubric : (63r) Sermo in sinodo ad sacerdotes communis

    incipit : (63r) Posuit moyses labrum

    rubric : (64r) Alius sermo ad pastores ecclesie

    incipit : (64r) Designauit dominus et alios

    rubric : (65r) Alius ad pastores domini

    incipit : (65r) Ue pastoribus

    rubric : (66r) Alius ad pastores domini

    incipit : (66r) Factum est uerbum dominus ad ezechielem

    rubric : (67v) Alius sermo ad sacerdotes

    incipit : (67v) Deus stetit in sinagoga

    incipit : (69r) Dicit dominus per ieremiam

    Note : First hand resumes at f. 70r

    rubric : (71v) De episcopis et sacerdotibus gregorius constantinopolitanus

    incipit : (71v) Valde pertimesco

    rubric : (74v) Alius sermo

    incipit : (74v) Fecit deus duo magna luminaria

    rubric : (77v) In die dedicatione ecclesie

    incipit : (77v) Facta sunt encenia

    rubric : (79v) In die dedicatione ecclesie

    incipit : (79v) Fundamenta eius

    rubric : (81r) In die dedicatione ecclesie

    incipit : (81r) Salomon edificauit

    rubric : (91v) De decimis

    incipit : (91v) Filii hominum usquequo graui corde

    rubric : (93r) De excommunicatis

    incipit : (93r) Surge qui dormis

    rubric : (94r) De superbia Gregorius Iohanni Episcopo constantinopolitano

    incipit : (94r) Diabolus despectis angelorum

    rubric : (95r) Sermo Augustini de penitentia

    incipit : (95r) Penitentes penitentes

    Note : P. L. XXXIX 1713

    Note : (96r) Sermo Augustini de confessione peccatorum

    incipit : (96r) In omnibus scripturis

    rubric : (98r) Sermo de uersu psalmi xlix ubi ait sedens

    incipit : (98v) Sedens aduersus fratrem

    rubric : (101r) Incipit sermo Sancti Augustini

    incipit : (101r) Beatus uir qui post aurum

    rubric : (102r) Incipit sermo Sancti Augustini Redimite tempus

    rubric : (104r) Ammonitio Sancti Augustini ad eos qui dicunt ex peccato ad modicum uerto me

    rubric : (105r) Augustinus de periculo sacerdotis (de diuite, etc.)

    incipit : (111v) Prima sacerdotis statio ad dexteram altaris

    incipit : (111v) Clemens romanus pontifex hanc parabolam inuenit in canonibus quod dominus dixit ad beatum petrum magistrum meum de duodecim diebus ueneris quos omnes christiani debent ieiunare

    explicit : (112r) Et hoc sciatis quod isti xii dies ueneris in pane et aqua sunt obseruandi

    Note : (cf. Mercati, Studi e Testi 5. 1901, p. 81, 240)

    incipit : (112r) Dixit pater noster arsenius de quodam sene qui erat magnus in hac uita simplex autem in fide

    Note : (112v) Extracts from Augustine

    incipit : (115r) In die illa erunt v ciuitates in terra egipti loquentes lingua chanaan

    Note : (115v) Letter of Pilate to Claudius (cf. Tischendorf, Evangelia Apocrypha, p. 413)

    incipit : (115v) Pontius pilatusregio claudio suo salutem. Nuper accidit

    explicit : (115v) Cumque hec claudius suscepisset ... Iste iesus per te faciet uindictam de inimicis suis

    Note : (115v) Immediately followed by a few lines on Sanctus Genesius partly cut off

    explicit : (116r) quasi per ludum baptizatus martir effectus est

    Note : Lower part of f. 114r-114v cut off: verso blank

    Note : The contents including the miscellaneous extracts at the end correspond very closely with those of St John's College MS. K. 23


    117r-117v - Old English exhortations

    Note : (117r) The first leaf is written in a small neat regular hand in Anglo-Saxon:

    incipit : (117r) Gelyfst ðu on god ælfmihtine 7 on þone sunu 7 on (ð)one halgan gast ... Ic bidde þe ærest for godes lufon 7 for his ege þæt þu þin lif mid rihte lybbe 7 þinum drihtne mid eaðmedum hyre, etc.

    explicit : (117v) God ælfmihtig gefultumige us þæt ƿe moton 7 magon godes miltse begytan ða hƿile þe ƿe on þisum earman life beon moton

    Note : Not noticed by Wanley

    Note : Extracts from Cameron nos. B1.9.6 and B11.10.2


    Intervenants :

    Theodori - author

    117v-141r - Poenitentiale Theodori (incomplete) || Corpus canonum Anglicanorum, Theodori ut videtur libri ii. quorum rubricas ectoris in gratiam apposui

    Note : Liber primus. I. De crapula et ebrietate. II. De fornicatione. III. De avaritia furtiva. IV. De occisione hominum. V. De his qui per heresin decipiuntur. VI. De perjurio. VII. De multis et diversis malis et quae non nocent necessaria. VIII. De diverso lapsu servorum Dei. IX. De his qui degraduntur vel ordinari non possunt. X. De baptizatis bis qualiter peniteant. XI. De his qui damnant dominicam et indicta jejunia ecclesiae Dei. XII. De communione eucharistiae vel sacrificio. XIII. De reconciliatione. XIV. De penitentia nubentium specialiter. XV. De cultura idolorum. Liber secundus. I. De ecclesiae ministerio. II. De tribus gradibus ecclesiae principalibus. III. De ordinatione diversorum. IV. De baptismate et confirmatione. V. De missa defunctorum. VI. De abbatibus et monachis vel monasterio. VII. De ritu mulierum vel ministerio in ecclesia. VIII. De moribus Graecorum et Romanorum. IX. De communione Scottorum et Britonum qui in pascha et tonsura catholici non sunt. X. De vexatis a diabolo. XI. De usu vel abjectione animalium. XII. De questibus conjugiorum. XIII. De servis et ancillis. XIV. De diversis questionibus.

    Note : (117v) On the lower part of the verso in a later hand is a list of the contents of this part of the volume: perhaps written in cent. xi:

    Note : (117v) Canon Theodori. de Ratione penitencie. de diuersis questionibus. augustini questiones. gregorii responsiones. penitentiale. de trina domini incarnatione. de annis domini. de Ierosolima et rebus in ea gestis

    Note : (118r) The next leaf is rather smaller in size and replaces a lost leaf which contained the beginning of the preface. It is ruled but blank and has on the verso a copy in red capitals of the rubric on the verso of the next leaf:

    rubric : (118v) Incipit liber primus de crapula et ebrietate

    Note : (118v) and below this the initial S

    Note : (119r) With the next leaf (the third) the text begins imperfectly in the preface:

    incipit : (119r) singularis scientie hominem

    Note : (Haddan and Stubbs III 177)

    explicit : (119r) Credo enim hec eos bono

    Note : Here the recto ends

    Note : (119v) The last line and a half at top of verso are erased. Then follows the rubric given above

    Note : Text

    incipit : (119v) Si quis episcopus

    Note : (130v) Liber II

    rubric : (130v) Incipit liber secundus de ecclesiae ministerio et re aedificatione eius

    incipit : (130v) Aeclesiam licet ponere in alium locum

    Note : (Haddan and Stubbs, p. 190)

    Note : Ends

    explicit : (141r) quando desiderant uel possunt. si oportune non possunt finit

    Note : This MS. is taken as the base of their text by Haddan and Stubbs (III 176)

    Note : The missing portions of the preface are supplied from other copies. See also Wasserschleben (Bussordnungen, p. 182)


    Intervenants :

    Gregory the Great - author

    141r-154r - Gregory the Great, Libellus responsionum || X. Interrogationes beati Augustini episcopi Cantuariorum ecclesiae cum responsionibus sancti Gregorii papae urbis Romae

    rubric : (141r) Interrogatio Beati Agustini Episcopi Cantuariorum aecclesiae

    incipit : (141r) De episcopis qualiter cum suis clericis

    Note : On p. 55 is the question about the relics of St Sixtus which is considered to be spurious (Haddan and Stubbs, p. 203 note)

    Note : Ends

    explicit : (154r) ex dilectione quam portat inuitus


    Intervenants :

    Archbishop Theodore - author

    154v-154v - Poem by Archbishop Theodore, note on alms || Pretium redimendi penitentiam unius diei vel anni, cum hac rubrica, Te nunc sancte speculator verbi Dei digni dator Hæddi pie presul precor pontificum ditum decor pro me tuo peregrino preces funde Theodoro

    Note : Hinc patet codicem exaratum fuisse inter annum 690 quo decessit Theodorus, et annum 704, quo mortuus est Hædda episcopus Winton.

    Note : At top of p. 71 in red capitals, and written as if it were the title to what follows, is

    rubric : (154v) Te nunc sancte speculator uerbi dei digni dator Hæddipie presul precor pontificum ditum decor pro me tuoperegrino preces funde Theodoro

    Note : Then follows:

    incipit : (154v) Unius diei praetium de pane et aqua unus denarius

    Note : Ending in a smaller script:

    explicit : (154v) Item in alio loco indicatur c psalmos inuerno


    155r-166v - Order of confession and Poenitentiale Sangermanense || Ordo ad dandam penitentiam, qualiter episcopi vel presbiteri penitentes suscipere debeant

    rubric : (155r) Incipit ordo ad dandam paenitentiam qualiter episcopi uel presbiteri penitentes suscipere debeant

    incipit : (155r) Quotiens cumque christiani ad penitentiam accedunt ieiunia eis inponimus

    Note : (P. L. CV 693, 717)

    Note : The last section (de fornicatione) ends 95

    explicit : (166v) Constituimus eos decenni tempore secundum gradus quaest. constituta pent.


    166v-170r - Notes on the chronology of the incarnation and other subjects

    rubric : (166v) De trina incarnatione Christi

    Note : (in green capitals)

    incipit : (166v) Dominus noster Iesus Christus ter carnaliter huic mundo ortus est

    explicit : (166v) xiiii die lune passus regnante tyberio caesare

    rubric : (166v) De annis domini

    incipit : (166v) Sunt ergo anni domini nostri Ihesu Christi in corpore conuersantis xxxiii

    explicit : (167r) Ex qua autem die baptizatus est dominus usque in diem passionis sue recepti sunt dies iuxta seriem

    incipit : (167r) Prima aetas fuit ab adam usque ad noe anni ii milia ccxlii

    Note : ending with the ages of man:

    explicit : (168r) Senium nullo certo annorum numero finitur

    incipit : (168r) Ossa hominis sunt numero ccxviiii. numerus uenarum ccclxv. dentium numerus in perfecta aetate xxxii

    incipit : (168v) Christianus historicus dicit longitudinem mundi xii milium latitudo vii miliarum

    incipit : (168v) Longitudo templi lx cubitos

    Note : (168v) Tabernacle. Church of St Peter. Stair of St Peter. Tower. Ark of Noah. Books of O. and N.T. Verses in Psalter. Measures of length; ending

    explicit : (169r) xii-pertice arripinam faciunt. xii arripine uige (sic) faciunt

    incipit : (169r) In principio creauit

    Note : (Works of the Days of Creation)

    rubric : (169r) De hierosolima et rebus in ea gestis

    incipit : (169r) In monte excelso hierusalem posita est. et in media illa ciuitate

    explicit : (169v) et de illo sanguine fuit terra purgata et sanctificata. et adam redemptus de inferno

    Note : This group of paragraphs from de trina incarnatione occurs in no. 183. I have transcribed the greatest part of them in my description of that MS. Some of the same matter is in Julius A. 2 in Anglo-Saxon

    Note : (170r) Admonition about Ember days (not in the hand of the first leaf)

    incipit : (170r) Scylt te ƿið ða eahta heahsynna þe se deofun þe ƿile mid besƿican þæt is morðor

    explicit : (170r) healh xii: ymren dagas þe on xii monþum beoð 7 beorh þe geornne ƿið þas halgan tid 7 ƿið þa ymdren dagas 7 ƿið

    Note : (unfinished)

    Note : Cameron B11.1.2

Participants

Data source