Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, NAL 502

Biblissima authority file: https://data.biblissima.fr/entity/Q69887

  • Attested title :
    • Laurentius Vallensis, "Collatio Novi Testamenti cum graeca veritate. "
  • Other Form of the Shelfmark :
    • Département des manuscrits, Nouvelle acquisition latine, 502
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, NAL 502
    • Paris. BnF, NAL 502
  • Held at : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date of Origin :
  • Place of Origin :
  • Script :
    • Texte copié par Giovan Matteo di Capri (cf. colophon). Texte en pleine page à l'encre noire, les versets de la Bible sont reportés à l'encre rouge avec renvoi au mot grec à l'encre rouge en marge
  • Decoration :
    • Décor attribué à Gioacchimo de Gigantibus. Au F. 9, encadrement à bianchi girari avec deux médaillons : deux putti soutiennent le médaillon comportant l'écu d'Antonello Petrucci ; l'auteur et son livre sont figurés dans un autre médaillon. Aux F. 1, 5, 56, 69, 107, 131, 152v, 161, 163v, 165v, 168, 170, 170v, 176v, 178, 179v, 180v, 184, 187, 188v, 189v, 190, 191, initiales dorées à antenne d'entrelacs végétaux ; la rubrique prévue pour être dorée par l'enlumineur est inachevée (au crayon en capitales). Alternances d'encres de couleurs or, rouge, vert et bleu dans les incipits
  • Support Material : Parchemin
  • Composition :
    • 191 feuillets précédés de deux gardes parchemin (A et B)
  • Dimensions :
    • 255x170 mm
  • Codicological details :
    • Naples. . .24 cahiers : vingt trois cahiers de 8 feuillets (1-184) et un cahier de 7 feuillets (185-191). Au f. 16v numéro du cahier ".b.". Réclames à l'encre de la main du copiste aux f. 24v, 32v, 40v, 48v, 56v, 64v, 72v, 80v, 88v (écrit à la verticale), 96v (écrit en rouge à la verticale), 104v (écrit en rouge à la verticale), 112v (écrit à la verticale), 120v (écrit à la verticale), 128v (écrit à la verticale), 136v (écrit à la verticale), 144v (écrit à la verticale), 152v (écrit à la verticale), 160v (écrit à la verticale), 168v (écrit à la verticale), 176v (écrit en rouge à la verticale), 184v (écrit en rouge à la verticale). F. 8, 94, 106v, 130v, blancs.191 feuillets précédés de deux gardes parchemin (A et B). 255x170 mm.
  • Ruling :
    • Réglure à la pointe sèche
  • Binding :
    • Reliure de maroquin brun estampé à froid (mosaïqué avec arabesques) sur ais de bois, avec quatre fermoirs sur chaque plat. Tranches dorées avec inscription à l'encre : "Le VaLLe COLLAo NOVI TESTAti". Sur le contreplat inférieur, étiquette "in pena".

Contents

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • F. 1-4v. Dedicace : "Collatio Novi Testamenti. Pontifex ille Maximus qui merito beatissimus ab Hieronymo appelatur. Omnium doctrinam peritissimus linguae tamen graecae non ita peritum se fuisse significavit...-...Quo minus ad te Nicolae pontifex maxime cui omnia debeo scribere illud vereor, quod si approbaveris perinde erit ac si ut hoc facerem imperasses." (ed. A. Perosa, p. 3-7).
    F. 5-7v. Prologue : "Per sex et quadraginta dies, quam vulgo quadragesimam vocant...-...aut siqua ipsorum tanquam metentium manus effugerunt." (ed. A. Perosa, p. 7-10).
    F. 9-55v. Collatio Evangelii Matthaei. "Liber generationis Iesu Christi. IHC apud Graecos trium est syllaborarum...-...et ut graeca vox habet sine solicitudine. Laurentii Vallensis viri clarissimi Collatio evangelii beati Matthaei secundum graecam veritatem finit. Incipit collatio evangelii Beati Marci." (ed. A. Perosa, p. 11-73).
    F. 56-68v. Collatio Evangelii Marci. "Et statim spiritus eum expulit in desertum. Melius ii codices quanquam rari sint...-... Grece est 'ceperat' sive 'habebat eas tremor et extasis'. Laurentii Vallensis viri clarissimi Collatio evangelii Marci cum graeca veritate finit. Eiusdem collatio evangelii Lucae incipit." (ed. A. Perosa, p. 74-91).
    F. 69-93v. Collatio Evangelii Lucae. "Quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationes, que in nobis complete sunt...-... quoniam spiritus carnem et ossa non habet." (ed. A. Perosa, p. 92-128).
    F. 95-106. Collatio Evangelii Johannis. "Viri clarissimi Laurentii Vallensis collatio evangelii Joannis secundum graecam veritatem incipit. In principio erat verbum, et verbum erat apud Deum...-... sive, ut ego dixissem 'abduceret'." (ed. A. Perosa, p. 129-145).
    F. 107-130. Collatio Actuum Apostolorum. "Actus non minus proprie diceretur actiones...-... non est graece ne forte sed nequando. Actuum Apostolorum collatio cum graeca veritate finit." (ed. A. Perosa, p. 146-180).
    F. 131-180. Collatio Epistolarum Pauli. "Epistolarum Pauli collatio incipit. Paulus servus Jesu Christi vocatus apostolus, segregatus in Evangelium Dei...-... graece est hoc loco analogias." [in marg. "Ad Philomonem deest"] (ed. A. Perosa, p. 181-256).
    F. 180v-191v. Collatio Epistolarum canonicarum. "Clarissimi viri Laurentii Vallensis incipit Collatio Epistolarum canonicarum cum graeca veritate. Postulet a Deo qui dat omnibus affluenter...-... huic habeao fidei quantum indubitatis Apostolorum epistolis." (ed. A. Perosa, p. 257-274).
    F. 191v. "Clarissimi viri Laurentii Vallensis collatio novi testamenti cum graeca veritate finit. MCCCCLXXVII. Ioannes Matthaeus Capritanus scripsit."

Texts in this manuscript

Data Source: Mandragore

Illuminations and decoration

Participants

Other participants

Former owners

Formerly part of

Provenance

Data Source: BnF Archives et manuscrits

  • Ce manuscrit a appartenu à Antonello PetrucciSecrétaire du roi Ferdinand Ier d'Aragon, dont les armes figurent dans un médaillon au f. 9.
    On retrouve ensuite mention d'un "Collacio Novi Testamenti domini Laurentii Valle, impergameno." dans l'inventaire de la bibliothèque du roi Ferdinand Ier d'Aragon réalisé en 1481 (H. Omont, "Inventaire de la bibliothèque de Ferdinand Ier, roi de Naples (1481)", dans Bibliothèque de l'école des chartes, t. 70, 1909, p. 460, n°13). Cet inventaire fut constituté à l'occasion de la mise en dépôt de la bibliothèque de Ferdinand Ier au banquier Baptiste Pandolfini pour contracter un emprunt ; H. Omont a cependant émis l'hypothèse qu'Antonello Petrucci ait joint sa collection personnelle en gage (cf. supra ; A. Perosa, Collatio Novi Testamenti, p.XIV.)
    Par la suite, ce manuscrit a fait partie de la bibliothèque d'Eugenio Tegrimi Minutoli selon l'estampille au f. 1, 92 et 191v : "di Casa Minutoli Tegrimi" [cf. Voy. Bongi (Salvatore), Catalogo dei codici manoscritti osseduti dal nobile signore conte Eugenio Tegrimi Minutoli, in Lucca, e acquistati dalla ditta Franchi e Ca, Lucca, 1872, in-8°, 42 p.).
    Il a appartenu à Eugène Piot (Catalogue de la Bibliothèque de feu M. Eugène Piot [1-5 juin 1891], Paris, 1891, n°8)
    Le manuscrit est entré dans les collections de la Bibliothèque nationale en 1891 (n° d'acquisition : R.C. 8439).

Life cycle of this book

Data sources