Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 415

  • Other Form of the Shelfmark :
    • Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library MS 415
    • CCCC MS 415
    • MS 415
    • Parker Library MS 415
  • Held at : Cambridge. Corpus Christi College, Parker Library
  • Languages : Latin
  • Date of Origin :
  • Script :
    • in several fine hands, some of which resemble the Christ Church (Canterbury) hand
  • Support Material : Vellum
  • Composition :
    • ff. 4 + 154 + 2
  • Dimensions :
    • 135 x 211
  • Codicological details :
    • 28 and 27 lines to a page
    • ff. i-vi + pp. 1-112 + 112a + 113a + 113-164 + 164a + 165a + 165-212 + 212a + 213a + 213-292 + 292a + 293a + 293-306 + ff. vii-viii
    • a(4), 1(8) 2(8) 3(10) 4(8)-7(8) (7 canc.) 8(8) 9(8) (1, 2 canc.) 10(8)-13(8) 14(2) 15(8)-19(8) (wants 8) 20(10), b(2).

Contents

Data Source: Parker on the Web

  • Résumé : CCCC MS 415 contains the unique text of an author once universally known as 'The York Anonymous' but now thought to have been written by a Norman ecclesiastic, probably from Rouen, and hence its modern appellation as 'The Norman (or 'Rouen') Anonymous'. The manuscript, which was copied in the late eleventh or early twelfth century, consists of a number of tracts which have as their broad theme the relationship between the spiritual and temporal power. It has special significance because it was written shortly after the Investiture Controversy; this controversy was over the power of lay princes to invest and receive homage from abbots and bishops, which was forbidden by Pope Gregory VII in 1075. Although frequently discussed in the literature of the history of the relationship between the medieval church and state, the unique private nature of the text makes it highly unlikely that the complex ideas expressed in it ever gained a wide readership.


    Contenu :


    Langue(s) des textes : latin


    1-2 - Summus pontifex

    Note : (1) [Late title]

    rubric : (1) [An summus Pontifex sit iuditio subiectus]

    incipit : (1) Decretum est in sacris canonibus

    explicit : (2) nullatenus debet iudicari de ordine

    Note : Böhmer, Staat und Kirche 436


    3-15 - Equalitas ecclesiarum et unitas ecclesie

    rubric : (3) [De una ecclesia]

    incipit : (3) Auctoritate sanctorum patrum didicimus quod sancta ecclesia toto orbe diffusa una sit ecclesia una sponsi columba

    Note : A section begins in capitals at p. 11

    incipit : (11) Ecclesia quippe Sathane non sacrificabat uni deo

    explicit : (15) cum quo unus est spiritus

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, 437


    16-38 - De peccatis et de penis eorum

    incipit : (16) Cum de homine negat petrus in filium negauit hominis

    explicit : (38) sed utrum recte an perperam sapientium iudicio derelinquimus

    Note : Not printed: see Böhmer, Staat und Kirche, p. 179


    39-49 - Episcopus a solo Deo iudicandus

    rubric : (39) [Quod Rothomagensis ecclesia non est subiecta Romanae]

    incipit : (39) Interrogetur romanus pontifex quibus de causis reprehendit et condempnat rothomagensem archiepiscopum

    explicit : (49) Ne meliorum uita deteriorum prelatorum corrumpatur exemplo

    Note : MGH., Libelli de Lite III 656


    50-53 - Abbas episcopo suo subditus est

    Note : Change of hand

    rubric : (50) [De priuilegiis peculiaribus]

    incipit : (50) Precipit apostolus immo per apostolum Christus ut omnis anima sullimioribus potestatibus subdita sit

    explicit : (53) gratie igitur est ut una ecclesia huic pene subiaceat

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 449


    53-55 - In necessitate licet leges pretermitti

    rubric : (53) [De temperandis legibus]

    incipit : (53) Oportet leges aliquando temperari propter misericordiam

    explicit : (55) ullo crimine reos teneri

    Note : Not printed


    55-56 - Iudex secundum Deum iudicet

    incipit : (55) Cum aliquis in iudicio de crimine reus conuincitur

    explicit : (56) per misericordiam

    Note : Not printed


    56-57 - De mercenarii sententia

    incipit : (56) Si mercennarius et qui non est pastor

    explicit : (57) nec tenenda est sententia

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 452


    57-85 - De iusticia christiana

    incipit : (57) Omne iudicium aut in ecclesiasticis situm est negotiis aut in secularibus

    Note : At p. 72 an initial, but no break in the text

    explicit : (85) si ergo hec propter eum facitis nobis illi pocius facitis quam nobis qui potens est retribuere uobis. Amen

    Note : Not printed


    85-86 - Sacerdotis auctoritas

    incipit : (85) Duo sunt quibus hic mundus principaliter regitur sacerdotalis auctoritas et regalis potestas

    explicit : (86) sed et hoc dicendum quia sancte ecclesie rex filius est non presul. discipulus non magister. subditus non

    Note : [breaks off]

    Note : Not printed


    86-92 - De diversitate penarum

    rubric : (86) [De Canonibus et Decretis]

    incipit : (86) Si omnia precepta canonum paria essent idest equalis dignitatis

    explicit : (92) Hos per omnia imitari nos oportet

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 453


    93-99 - De primatu ecclesie Hierosolimitane

    rubric : (93) [De ecclesia Romana et Hierosolimitana]

    incipit : (93) Videamus de romana et hierosolimitana ecclesia. que rectius alteri preferri debeat

    explicit : (99) quos plenos fuisse gratia diuina loquuntur testimonia

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 457


    100-102 - Electio et consecratio episcopi

    rubric : (100) [De electione Pontificis]

    incipit : (100) Pontifex aut dei tantum electione debet constitui aut hominum tantum aut simul dei et hominum

    explicit : (102) Rectene id an perperam ipsi uiderint qui inuenerunt

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 462, nos. xiii a, xiii b


    102-107 - De malestate baptismi

    rubric : (102) [De Baptismo et Eucharistia]

    incipit : (102) Si queritur quid melius sit atque prestantius baptismus an sacerdotium

    explicit : (107) quales ab eterno non sunt scripti uel electi uel predestinati

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 464


    108-112 - De nuptiale sacramento

    rubric : (108) [De nuptiis]

    incipit : (108) Si christiana nubit iudeo uel ethnico

    explicit : (109) peccato idolatrie comparatur

    Note : Not printed

    Note : The lower part of p. 109 is cut off and replaced by new vellum: a fragment of text (for which see the Addenda) survives, pasted over, on p. 110: the whole of pp. 111, 112 are a newer leaf, and blank (p. 112 not blank, contains later rubric)

    Note : (110) The fragment of text on p. 110, now pasted over with newer vellum, runs as follows

    Note : (110) nec ea que in mundo sunt diligant. ut omnia sua etiam uxores propter deum relinquant. et cetera celestis doctrine mandata obseruant. si hec inquam implere satagunt uxoribus alligari non debent. quia qui uxoribus alligantur hec implere non ualent. et qui non implent irritum faciunt quantum in ipsis est christianitatis nomen. Si coniunctio consanguineorum abhominabilis esset apud deum et incestus reputa-


    112-114 - De ordine sacerdotis (I)

    rubric : (112) [De deposicione sacerdotis]

    Note : The first two lines are a slip cut off from a previous page and pasted on the top of p. 113

    incipit : (112a) Sacerdotem ab ordine deponi nichil aliud esse puto quam eidem ordinem suum auferri

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 469


    114-114 - De ordine sacerdotis (II)

    incipit : (114) Diuina benedictio cuius iustus maior esse

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 470


    114-118 - De consecratione sacerdotis

    incipit : (114) Si uerba quibus consecratur corpus

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 470


    118-119 - De ordine et de oficiis Christi

    incipit : (118) Christus factus est sacerdos diaconus subdia(co)nus

    Note : Unfinished

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 473


    120-120 - De duobus gladiis

    incipit : (120) In passione domini duo fuisse gladii

    explicit : (120) in sanctorum commentariis queri debent

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 474


    121-127 - De bonitate Dei et nature

    incipit : (121) Si deus omnia regit et moderatur et omnem rationalem creaturam regit et moderatur

    explicit : (127) Idem enim est adipisci summam bonitatem et summam essentiam et idem est adipisci bonum esse quod esse

    Note : ? Not printed


    128-139 - De ordinatione filiorum sacerdotum

    incipit : (128) Apologia pro filiis sacerdotum et concubinarum quos nunc quidam iudicant ad sacros ordines non debere admitti

    explicit : (139) sin autem correpctionem libenter excipimus

    Note : Another copy at p. 247

    Note : MGH. Libelli de Lite III 649


    139-142 - De equalitate apostolorum

    rubric : (139) [De equalitate ministrorum]

    incipit : (139) Diuina institutione nullus inter apostolos maior fuit

    explicit : (142) ut inter uicarios eorum talis etiam regula seruaretur

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 475


    142-142 - De immolatione corporis Christi

    incipit : (142) Agnus dei qui cotidie immolatur in altari aut tollit peccata mundi

    explicit : (142) Neque enim pro diabolo et membris eius offertur corpus Christi

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 477


    143-204 - De consecratione pontificum et regum (I)

    Note : Change of script

    rubric : (143) [De consecratione Pontificum et regum]

    incipit : (143) Due in ueteri testamento persone pontificis scilicet et regis olei sancti unctione consecrate

    Note : Between pp. 158 and 159 should be placed pp. 173-188 (quire 12)

    incipit : (164a) Nunc inseramus consecrationem sacerdotis et uideamus si adeo excellens est ut consecratio regis. Talis quippe est pontificis consecratio. Domine sancte pater

    Note : The office follows

    Note : On p. 169, after the inthronization collect (Domine Ihesu Christe tu preelegisti apostolos tuos ut doctrina sua nobis preessent etc.) follows what must be the king's oath

    incipit : (169) Hec tria populo Christiano et mihi subdito in Christi promitto nomineIn primis ut ecclesia et omnis populus christianus ueram pacem nostro arbitrio in omni tempore seruet, etc.

    Note : The text continues with the coronation office. On p. 171 in the Consecratio regis (omnipotens sempiterne deus creator ac gubernator celi et terre) is the formula

    Note : (171) super hunc famulum tuum N quem supplici deuotione in regnum anglorum siue saxonum pariter elegimus

    Note : After p. 172 is the misplaced quire 12

    Note : The office continues at p. 189 and ends p. 194 with the prayer

    incipit : (194) Benedic domine fortitudinem principis

    explicit : (194) quia ascensor celi auxiliator suus in sempiternum fiat

    Note : (194) A series of paragraphs on the attributes of a king follows headed

    rubric : (194) De Nomine Regni

    incipit : (194) Isidorus ait. Regnum a regibus dictum est, etc.

    Note : In the following paragraphs the authorities quoted are:Prouerbia Grecorum. These passages are printed by S. Hellmann, Sedullius Scottus, p. 129 (1906, in Traube's Quellen u. Untersuchungen I) together with a series of 74 quotations from Prouerbia Grecorum found in the Collectaneum of Sedulius Scottus in the Cues MS., and two other passages from them cited in the Carlsruhe MS. of the Irish Canons, and in a letter of the Anglo-Saxon Cathvulf to Charlemagne. They have evidently passed through Celtic hands: their origin is uncertain.

    Note : Other authorities named are:Hieronimus. Patricius (the tract de xii abusiuis, quoted twice as his), Liber sapientie, Ambrose, Gregory

    Note : (199) Item paulus pandit: quicunque adulari uoluerit aut pro necessitate aut pro adulatione benigne reuelat. Item paulus. Si hominibus placuissem seruus dei non essem

    Note : (200) Sinodus romana

    Note : (201) Orosius. Augustine

    Note : Ends

    incipit : (204) De sermone regis aut ducis protegente inimicum

    explicit : (204) unde quidam ait. Utinam sermo regis dissoluisset me et liberaret me ut soluit ioseph. Et ut danielem liberauit de lacu leonum et ut mardocheum de angustia sua

    Note : Parts of this are printed in MGH. Libelli de Lite III 662, where also are parts of the next tract


    204-235 - De consecratione pontificum et regum (II)

    Note : (204) The text continues in a rougher hand

    incipit : (204) Sancta ecclesia sponsa Christi est qui est uerus rex et sacerdos

    Note : pp. 205-208 are markedly large in script

    Note : On p. 209 this script becomes small and neat again, but there seems to be no break in the sense

    Note : This is a second copy, with some changes, of the tract no. 24.1. It ends just before the point where the former copy inserts the Coronation office. (See above on no. 24.1)

    Note : This second copy ends p. 235

    explicit : (235) quoniam et ipse summus pontifex est in quantum rex est

    Note : On the first copy p. 163* these words are followed by Nunc inseramus consecrationem sacerdotis


    235-236 - 'Laicus' nomen est ignominie

    Note : (235) No title

    incipit : (235) Laicus et christianus hec duo nomina aut equalia sunt in dignitate aut alterum altero est dignius

    explicit : (236) alterum ignominie id est laicus


    237-238 - De potestate ligandi atque solvendi

    incipit : (237) Dominus noster Iesus Christus si petro soli contulit claues regni celorum

    explicit : (238) sed humano intuitu et preconio intruduntur


    239-247 - De sacerdotum matrimonio

    Note : Large script

    rubric : (239) [An liceat sacerdotibus inire matrimonia]

    incipit : (239) Scire uelim quis primus instituit ne sacerdotes christiani inire deberent matrimonia. Deus an homo

    explicit : (247) In quibus uero uerbum nuptiarum seminat ipsi facere nuptiarum fructum appetunt

    Note : Printed by Bp Hall, Works I 756 (The honor of the married clergie) MGH. Libelli de Lite III 645


    247-264 - De sacerdotum matrimonio

    incipit : (247) Apologia pro filiis sacerdotum et concubinarum

    Note : A first sketch of no. 22 (p. 128): hand changes at p. 255

    explicit : (264) sin autem correctionem libenter accipiamus


    264-265 - De Fiscannensi ecclesia

    incipit : (264) Sanctorum patrum autoritas-ordinauit ut rothomagensis ecclesia caput esset et mater fiscannensis ecclesie et ipsa membrum ipsius esset et filia

    Note : (265) Nunc uero uice uersa in contrarium pro his bonis. fiscannensis mala retribuit rothomagensi

    explicit : (265) non est potestas nisi a deo


    265-279 - De Romano pontifice

    rubric : (265) [De Romano Pontifice]

    incipit : (265) Romanus pontifex ideo apostolicus cognominatur quod apostolorum uice et officio fungi creditur

    explicit : (278) qui ergo inter has scisma facere conatur id efficit ut etiam sacerdotalis auctoritas subruatur

    Note : (279) Ends

    Note : MGH. Libelli de Lite III 679


    279-284 - De primato Anglie

    rubric : (279) [De obediendo Romano Pontifice: more correctly, against the subjection of York to Canterbury]

    incipit : (279) Cum multe sint ecclesie in romana ciuitate aut omnibus equaliter debemus obedire aut quibusdam tantum

    Note : The script of the following pages is larger and rougher

    explicit : (284) si ergo eboracensis archiepiscopus istis uult exibere obedientiam non debet nisi cogatur de is respondere archiepiscopo cantuariensi que potius iure debet ecclesie londoniensi

    Note : MGH. Libelli de Lite III 686. Böhmer, Staat und Kirche, p. 478


    284-284 - De ecclesia Sathane in Roma

    Note : A paragraph

    incipit : (284) Considerandum est de romana ecclesia unde sit dignior ex eo quod romana est an ex eo quod ecclesia

    explicit : (284) in caritate non in exactione. propter deum non propter seculi fastum. Amen


    285-302 - De sanctorum communione

    rubric : (285) (De Charitate et Obedientia)

    Note : In the hand of no. 1

    incipit : (285) Dignitas peculiaris et propria est et a patre collata filio dei et hominis quod est iudex uniuersorum

    Note : Ends p. 302 (on suficit diei malitia sua)

    explicit : (302) catia (=κακία) enim que latinus uertit in malitiam apud grecos duo significat et malitiam et afflictionem. quod cacos grece dicunt et hic pro malitia magis transferri debuit

    Note : Böhmer, Staat und Kirche, p. 481

Notes

Data Source: Parker on the Web

  • Research: This volume contains the famous series of tracts by the Yorker Anonymus: described by Hampe, Neues Archiv XXII 669. (He distinguishes 7 or 8 scribes.) The greater part of the text has been printed, as the references given below will show, in MGH. (Libelli de Lite) or H. Böhmer, Staat und Kirche, 1899.

Data source