Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.1491

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q89424

Aspects codicologiques

  • Parch., XVe s., I+149 ff. (f. 97-99 v° blancs), 218 x 144 mm. Initiales d’or à «bianchi girari ». Foliotation ancienne et, au f. I v°, table du contenu de la main de Tommaso Tani.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1r-25v - Cicero: Orationes
    1r-9v - Pro A. Licinio Archia poeta
    9v-17r - Pro M. Marcello
    17r-25r - Pro Q. Ligaro
    25v-27v - Ps.-Sallustius: Inuectiua in Ciceronem
    27v-32v - Ps.-Cicero: Inuectiua Sallustium
    33r-41r - Ps.-Cicero: Oratio pridie quam in exilium iret
    41r-144r - Cicero: Orationes
    41r-54r - Cum senatui gratias egit
    54r-61v - Cum populo gratias egit
    61v-96v - In L. Catilinam (I-IV)
    100r-117r - De imperio Cn. Pompei
    117r-144 - Pro T. Annio Milone
    144r-144v - Ps.-Aeschines (Petrus Marcellus?): Oratio ad Senatum
    144v-145r - Ps.-Demas (Petrus Marcellus?): Oratio ad Athenienses
    145r-145v - Ps.-Demosthenes: Oratio ad Senatum
    145v-147r - Ps.-Demosthenes (Petrus Marcellus?): Oratio ad Alexandrum
    147v-149r - Leonardus Brunus Aretinus: Epistula
    149r-149v - PS.-Plutarchus: Epistula ad Traianum imperatorem

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-25: Cicero, Orationes.

    f. 1-9 v°: Pro A. Licinio Archia poeta.

    titre: «M.T.C. ORATIO PRO Archia poeta incipit ».

    f. 9 v°-17: Pro M. Marcello.

    titre: «M.T.C. PRO MARCHO MARCELLO INCIPIT ».

    f. 17-25: Pro Q. Ligario.

    titre: «M.T.C. PRO Q. LIGARIO INCIPIT ».

    f. 25-27 v°: Ps. Sallvstivs, Inuectiua in Ciceronem.

    titre: «C. SALLVSTII IN M. TVLLIVM CICERONEM ORATIO INCIPIT ».

    f. 27 v°-32 v°: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium.

    titre: «M.T. CICERONIS IN G. CRISPVM SALLVSTIVM ORATIO INCIPIT ».

    f. 33-41: Ps. Cicero, Oratio pridie quam in exilium iret.

    titre: «M.T.C. ORATIO AD POPVLVM PRIDIE quam iret in exilium ».

    f. 41-144: Cicero, Orationes.

    f. 41-54: Cum senatui gratias egit.

    titre: «M.T.C. ORATIO QVA GRATIAS SENATVI AGIT DE REDITV SVO INCIPIT ».

    f. 54-61 v°: Cum populo gratias egit.

    titre: «M.T.C. ORATIO QVA GRATIAS POPVLO AGIT DE REDITV SVO ».

    f. 61 v°-96 v°: In L. Catilinam (I-IV).

    titre: «M.T.CI. INVECTIVARVM IN L. CATILINAM LIBER PRIMVS INCIPIT ».

    f. 100-117: De imperio Cn. Pompei.

    titre: «M.T.C. ORATIO PRO LEGE MANILIA ».

    f. 1 17-144: Pro T. Annio Milone.

    titre: «M.T.C. ORATIO MILONIANA INCIPIT ».

    ~ f. 144-144v°: Ps. Aeschines (Petrvs Marcellvs?), Oratio ad Senatum.

    ~ f. 144 v°-145: Ps. Demas (Petrvs Marcellvs?), Oratio ad Athenienses.

    ~ f. 145-145 v°: Ps. Demosthenes, Oratio ad Senatum.

    inc.: «APud uos... ».

    ~ f. 145 v°-147: Ps. Demosthenes (Petrvs Marcellvs?), Oratio ad Alexandrum.

    inc.: «NIHIL habet...».

    ~ f. 147 v°-149: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, Epistula ‹ad Humfridum ducem Glocestriae›

    ~ f. 149-149 v°: Ps. Plvtarchvs, Epistula ad Traianum imperatorem.

Intervenants

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, plusieurs écritures humanistiques rondes. D’après A. C. de la Mare, op. cit. infra; le copiste des f. 1-144 a écrit le ms. Londres, British Libr., Harley 2648 (Iuuenalis) et complété le ms. Londres, British Libr., Harley 5412 (XIIe s.), Sallustius.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Giannozzo Manetti; Ulrich Fugger (au f. I v° cote incomplète: 166 ‹Mane›.); bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. I cote ancienne: 1683, et cote du transfert: C. 135/835).

Notes

Source des données : Biblissima

  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0178)
  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 150 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliographie

    • K. Halm, Ueber die Handschriften des Cicero..., p. 175
    • G. M. Cagni, I codici Vaticani Palatino-latini..., p. 27 n° 56
    • P. Lehmann, Eine Geschichte..., 2, p. 111 et 511
    • A. C. de la Mare, Humanistic script: the first ten years, dans Das Verhältnis der Humanisten zum Buch, éd. F. Krafft et D. Wuttke (Deutsche Forschungsgemeinschaft, Komission für Humanismusforschung, Mitteilung 4), Boppard, 1977, p. 104.

Vie du livre

Sources des données