Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.811

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281464

  • Autre forme de la cote :
    • Ottob. lat. 811
    • Biblioteca Apostolica Vaticana, Ott. lat. 811. pt. 1
    • Bibliothèque vaticane, Ottob. lat. 811
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.811
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., f. 100-115 et 160-167, et papier: f. 1-99 et 116-159 (filigrane f. 1-94 var. Briquet 3307: Bar-le-Duc, Laon et Hollande, vers 1410-1414), I + 167 ff. (+ f. 64 bis).

    Recueil de plusieurs parties ou fragments: 1) f. 1-64: XVe s., 211 X 155 mm; 2) f. 64 bis-94: XVe s., 211 x 147 mm; 3) f. 95-99: XVe s., 212 x 148 mm; 4) f. 100-103: XIVe s., 210 x 147 mm; 5) f. 104-111: XIe s., 215 x 148 mm; au f. 104 dessin à l’encre mauve d’un Christ en majesté et bénissant; 6) f. 112-114: XIe s. ?, 211 x 145 mm; 7) f. 115: XIVe-XVe s., 211 X 138 mm (court texte français); 8) f. 116-148 + 3 ff. blancs numérotés 148 a, 148 b, 148 c: XVe s., 211 x 148 mm; 9) f. 149-155: XVe s., 211 x 150 mm; 10) f. 156-159: XVe s., 212 x 155 mm (texte français); 11) f. 160-167: XIIe-XIIIe s., 207 x 153 mm, 2 col. Au f. I table du contenu du manuscrit (XVIIe s.) sur languette de parchemin collée provenant sans doute du dos de l’ancienne reliure.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • 1 - f. 1-24: Cicero, Orationes.

    f. 1-6: Pro M. Marcello.

    à la fin: «M. T. C. oratio pro Marco Marcello explicit».

    f. 6-11 v°: Pro Q. Ligario.

    titre: «Incipit eiusdem pro Q. Ligario».

    inc.: «Nouum quidem crimen...».

    f. 11 v°-19: Pro rege Deiotaro.

    titre: «Eiusdem pro rege Deiotharo».

    f. 19-24 v°: Cum populo gratias egit.

    pas de titre.

    f. 24 v°-29 v°: Ps. Cicero, Oratio ad Romanos pridie quam in exilium iret.

    titre: «Sequitur alia eiusdem».

    f. 29 v°-31: Ps. Sallvstivs, Inuectiua in Ciceronem.

    titre: «Crispi Salustii In M. T. C. inuectiua incipit».

    f. 31-34 v°: Ps. Cicero, Inuectiua in Sallustium.

    titre: «Incipit replica inuectiua Tullii in Salustium».

    ~ f. 34 v°-35 v°: Galeottvs de Petramala Epistula ad cunctos Romanos ciues.

    ~ f. 35 v°-36 v°: Benedictvs XIII, papa, Epistula.

    ~ f. 36 v°-46 v°: Nicolavs de Clamangiis, Epistulae ad Benedictum XIII papam et ad secretarium Benedicti papae.

    ~ f. 46 v°-47 v°: Galeottvs de Petramala, Epistula ad Nicolaum de Clamangiis.

    ~ f. 47 v°-64 v°: Nicolavs de Clamangiis, Epistulae.

    parmi lesquelles, f. 58 v°-61: Ambrosivs de Milliis, Epistula ad Gonterium.

    2 - f. 64 bis-94 v°: Commentarius recentior in Terentium.

    f. 64 bis-69: Vita.

    inc.: «Agnoscitur actor iste affricanus genere qui deuicta Cartagine ab Affricano Scipione cum aliis captiuis...» (éd. Schlee, op. cit. infra, p. 163, avec l’inc. «Legitur auctor iste...»).

    f. 69-75 v°: Eunuchus.

    titre: «Incipit Eunuchus».

    inc.: «Itaque cursu prime comedie Terentius intelligens populum Romanum placidum ut benignum fuisse...».

    f. 75 v°-81: Heautontimorumenos.

    titre: «Incipit Heautontumorumenos».

    inc.: «‹H›ec comedia ab officio sortita est nomen namque Menedemus quidem rusticus...».

    f. 81-84: Adelphoe.

    titre: «Incipit Adelfe».

    inc.: «Comedia ista Adelphe id est fraterna a fratribus senibus uel iuuenibus sic dicitur...».

    f. 84-87 v°: Hecyra.

    titre: «Incipit echira».

    inc.: «HEC fabula dicta est echira a quodam loco qui est iuxta Athenas sed quia...».

    f. 87 v°-94 v°: Phormio.

    titre: «Incipit Phormio tota greco apolidori».

    inc.: «‹C›omedia ista a nomine cuiusdam parasiti qui plurimas hic habet partes...».

    expl.: «... oculi dolebant uiuendo quod nolunt. Explicit expositio textualis super Terencium» (éd. partielle F. Schlee, Scholia Terentiana, Leipzig, Teubner, 1893, p. 163-174; même texte dans le ms. Paris, Bibl. nat., lat. 7917 (XVe s.), f. 128-185).

    11 - f. 160-167 v°: Commentarius in Ps. Apulei Asclepium.

    titre: «Incipit trimagistrus (?) Mercurii».

    au-dessus (add. de Paul Petau): «Comm. in Merc. Trimegisti Asclepium cuius in latinum conuersio Apuleio tribuitur».

    (Praef. ?) inc.: «Quatuor sunt in quibus quasi scol. IIII mens hominis exercitata ad uniuersitatis auctorem cognoscendum audet...».

    (comment.) inc.: «Libri inscriptio hec est incipit trimegistrus Mercurii. Sunt qui dicunt Mercurium ut uitaret arrogantiam et suo discipulo impertirem honorem librum suum...».

    expl. mutilé (dernières citations soulignées du texte: «et sic ipsum celum sidereum id est firmamentum plenum est deo», cap. 4 ?): «... expressam similitudine quam habet cum eo sic in celo et celestibus quamuis //».

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: française pour toutes les parties du recueil, f. 1-64 et 64 bis-94, deux écritures cursives; f. 160-167, petite écriture assez régulière avec capitales gothiques.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: 2 -on lit au f. 94 v° la signature avec paraphe: «de Poully» (XVe s.); 1-11: Paul Petau (cote V. 53 et devise grecque au f. 1; tables du contenu de sa main aux f. I et 94 v°); Reine Christine de Suède (cote 1807 au f. I); le cardinal P. Ottoboni (cote de Bianchini: S. V. 4 ?).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • A. Poncelet, Catalogus codicum hagiographicorum latinorum bibliothecae Vaticanae, Bruxelles, 1910, p. 431
    • A. Kurfess, De Sallustii in Ciceronem et invicem invectivis, Berlin, 1913, p. 25 n. (brève mention)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 426
    • B. Stock, Myth and Science in the twelfth centurg, a study of Bernard Silvester, Princeton, 1972, p. 102, n. 59.

Vie du livre

Source des données