Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q61759
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1r : Séquence sans paroles (notation à points superposés). F. 1v : blanc. F. 2r (addition XIIIe s.) : Sequentia in honorem sancti Cypriani, inc. « Gratulanda omni nisu... » (notation aquitaine avec lettres-clefs, éd. M. Bévenot, « St. Cyprian and Moissac : A Thirteenth-Century Sequence », dans Traditio, 19, 1963, p. 147-166). F. 2v-4r : Aurelius Prudentius Clemens, Peristephanon, cap. XIII (Passio Cypriani) ; inc. « Punica terra tulit… », expl. « …pia dona dat patronus » (éd. J. Bergman, Wien, 1926, CSEL 61, p. 423-427). F. 4v : blanc. F. 5r-9v : Cyprianus Carthaginensis, Ad Donatum ; inc. « Bene ammones donate karissime nam et promisisse… », expl. « …aures religiosa mulcedo » (éd. M. Simonetti, Turnhout, 1976, CCSL 3A, p. 3-13). F. 9v-16r : Cyprianus Carthaginensis, De habitu virginum ; inc. « Disciplina custos spei… », expl. « …cum incipiet in vobis virginitas honorari » (éd. L. Ciccolini, Turnhout, 2016, CCSL 3F, p. 283-320). F. 16r-25v : Cyprianus Carthaginensis, De lapsis ; inc. « Pax ecce dilectissimi fratres ecclesiae reddita est… », expl. « …merebitur sed coronam » (éd. M. Bévenot, Turnhout, 1972, CCSL 3, p. 221-242). F. 25v-33v : Cyprianus Carthaginensis, De ecclesiae catholicae unitate ; inc. « Cum moneat Dominus et dicat… », expl. « …Christo dominante regnabimus » (ibid., p. 249-268). F. 33v-43r : Cyprianus Carthaginensis, De dominica oratione ; inc. « Evangelica precepta fratres dilectissimi nichil sunt… », expl. « …gratias agere non desinamus » (éd. C. Moreschini, Turnhout, 1976, CCSL 3A, p. 90-113). F. 43r-49v : Cyprianus Carthaginensis, De mortalitate ; inc. « Etsi plurimos vestrum fratres dilectissimi… », expl. « …circa se fuerunt desideria maiora » (éd. M. Simonetti, Turnhout, 1976, CCSL 3A, p. 17-32). F. 49v-57v : Cyprianus Carthaginensis, De opere et eleemosynis ; inc. « Multa et magna sunt fratres karissimi benefitia… », expl. « …pro passione geminabit » (ibid., p. 55-72). F. 57v-64v : Cyprianus Carthaginensis, De bono patientiae ; inc. « De patientia locuturus fratres dilectissimi et utilitates… », expl. « …Dominum timentibus onoremur » (ibid., p. 118-133). F. 64v-69v : Cyprianus Carthaginensis, De zelo et livore ; inc. « Zelare quod bonum videas… », expl. « …in hoc mundo ante placeamus » (ibid., p. 75-86). F. 69v-77v : Cyprianus Carthaginensis, Ad Demetrianum ; inc. « Oblatrantem te et adversus Deum… », expl. « …factus est inmortalitate securus » (ibid., p. 35-51). F. 77v-88r : Cyprianus Carthaginensis, Ad Fortunatum ; inc. « Desiderasti fortunate karissime ut quoniam pressurarum… », expl. « …in pace conscientia coronatur » (ibid., p. 183-216). F. 88r-92v : Cyprianus (ps.), Ad Vigilium episcopum de iudaica incredulitate ; inc. « Scio Vigili sanctissime ab ordine… », expl. « …Celsum puerum tuum sanctissimae » (éd. W. Hartel, Wien, 1871, CSEL 3.3, p. 119-132 ; éd. L. Ciccolini, Turnhout, 2016, CCSL 3F, p. 485-505 ; l’œuvre est parfois attribué à Celse). F. 92v-93v : Cyprianus Carthaginensis, Epistola 13 ; inc. « Cyprianus Rogatiano presbitero… Et iampridem vobis, fratres karissimi ac fortissimi, litteras miseram … », expl. « …admirentur in moribus disciplinam » (éd. G.F. Diercks, Turnhout, 1994, CCSL 3B). F. 94r-97v : Cyprianus (ps.), Adversus Iudaeos ; inc. « Attendite sensum et intelligentiam… », expl. « …dilexit Dominus » (éd. D. van Damme, Fribourg, 1969 ; éd. G.F. Diercks, Turnhout, 1972, CCSL 4, p. 265-278, ms. P). F. 97v-100r : Cena Cypriani ; inc. « Quidam rex nomine Iohel nupcias faciebat in regione orientis… », expl. « …ridebat de facto sarra » (le texte ne semble correspondre ni à la version A ni à la version B éditées par K. Strecker, dans MGH, Poet. lat., IV.2, p. 872-898 et le ms. n’y est pas recensé ; cf. aussi dans C. Modesto, Studien zur Cena Cypriani und zu deren Rezeption, Tübingen, 1992). F. 100v-140v : Cyprianus Carthaginensis, Ad Quirinum ; inc. « Ciprianus Quirino filio salutem. Obtemperandum fuit fili karissime desiderio tuo… Iudaeos in offensam Dei graviter deliquisse… », expl. « …meditabitur die ac nocte » (éd. R. Weber, Turnhout, 1972, CCSL 3, p. 3-179). F. 100v-101r : Praefatio lib. I. F. 101r-v : Lib. I capitula (sine praefatione). F. 101v-107r : Lib. I (complet). F. 107r-v : Lib. II capitula. F. 107v-119v : Lib. II (rubrique erronée « III », complet). F. 119v : Prefatio lib. III. F. 119v-121v : Lib. III capitula. F. 121v-140v : Lib. III (complet mais décalage du nombre des chapitres, le dernier étant CXIIII au lieu de CCXX). F. 141r-173v : Tertullianus, Apologeticum ; inc. « Si non licet vobis romani imperii antistites… », expl. « …a Deo absolvimur » (éd. E. Dekkers, Turnhout, 1954, CCSL 1, p. 85-171). F. 174r-v : Maximus Taurinensis, Sermo 10 ; inc. « Sancti Cipriani festivitatem sicut omnibus notum est… », expl. « …tanto eum isto directo cursu festinat adtingere » (éd. A. Mutzenbecher, Turnhout, 1962, CCSL 23, p. 35-36 ; cf. aussi Homiliarium Pauli Diaconi, II, 78). F. 174v-175r : Maximus Taurinensis (ps.), Sermo in martyrio sancti Cypriani ; inc. « In martyrio beatissimi Cypriani fratres karissimi universa nobiscum … », expl. « …passio eius et doctrina proficit » (Homiliarium Pauli Diaconi II, 79 ; cf. R. Grégoire, Les homéliaires du Moyen Âge, Rome, 1966, p. 104 ; hom. 80, PL 57, 425-428). F. 175r-182r : Odo Magdunensis, De viribus herbarum, c. I-VII (incompl.), XL-XLII, XLV, XLIII, XLIV, VII incompl. du début-IX, XXIV, X-XXIII, XXV-XXXIX, XLVI, LIII, LIX, LXIV, LXV, XLVII-LII, LIV-LXIV, LXVI-LXXVII, XLVI ; inc. « Herbarum quasdam dicturus… », expl. « …ad mirtus vel si viridis superadditur erba » (éd. L. Choulant, Leipzig, 1832, 28-123). F. 182r-184v (addition XIIIe s.) : Extrait d’un lapidaire ? ou bien continuation du De viribus herbarum ? ; inc. « Moralius lapis est dum vivit in equore... », expl. « …etates tempora poscunt ». F. 182r : Marbodus Redonensis, De corallo, inc. « Coralius lapis est dum vivit in equore… », expl. « …finesque secundos ». F. 182r-184v : Odo Magdunensis, De viribus herbarum, inc. « Vim cypero medici calidam siccamque… », expl. « …iuxta quod vires, etas et tempora poscunt ».
Source des données : Mandragore
Le ms. a été produit dans le Sud-Ouest de la France, probablement à Moissac. Il a appartenu à la bibliothèque de l'abbaye Saint-Pierre de Moissac (cf. Delisle, Cab. mss., I, 519).Il est le deuxième item dans la liste des manuscrits envoyés par Nicolas-Joseph Foucault, commissaire en la généralité de Montauban, à Jean-Baptiste Colbert le 3 mai 1678 (Delisle, Cab. mss., I, p. 521). Au f. 2r, ancienne cote « Cod. Colb. 989 ».Le ms. fut ensuite étudié par Étienne Baluze pour préparer son édition des œuvres de Cyprien (cf. la note autographe, f. 140v, « Contuli anno MDCXCVII. Absolvi IV kal. maii. Steph. Baluzius »), qui pourtant resta inachevée. Le travail fut repris par Dom Prudent Maran (1683-1762), qui collationa le texte du ms. dans une édition de 1648 (Anvers, B.P., F. 4280) : cf. l’étude de Pierre Petitmengin dans Revue d’Histoire des Textes, 5, 1975, p. 97-136.Le ms. entra dans la Bibliothèque royale en 1732 lors de l'achat des livres de Colbert. Au f. 2r, ancienne cote « Regius 3731.5.5 ».
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF