Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Pal.lat.1614

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q280404

Aspects codicologiques

  • Parch., XVe s., I + 109 ff., 280 x 198 mm. Initiale d’or à «bianchi girari » au f. 2, autres initiales d’or sur fond rouge, vert et bleu. Gloses marginales et interlinéaires en humanistique cursive contemporaine, abondantes seulement aux f. 2-4 v° et extraites de Nonius Marcellus, de Seruius etc.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital

  • Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin

    Titre(s) :
    1v - Vita Plauti
    2r-108v - Plautus: Comoediae
    2r-20v - Amphitruo
    20v-36v - Asinaria
    36v-50r - Aulularia
    50v-67r - Capitui
    67r-78v - Curculio
    78v-91v - Casina
    92r-99r - Cistellaria
    99r-108v - Epidicus
    108v-109r - Gellius: Noctes Atticae (Auszüge)
    109r - Quintilianus: Institutio oratoria (Auszug)
    109r - Cicero: De officiis (Auszug)
    109r - Servius: Commentarius in Vergilii Aeneidem (Auszug)
    109r - Macrobius: Saturnalia (Auszug)

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1 v° (addition en humanistique cursive contemporaine): Vita Plauti.

    pas de titre.

    inc.: «Plautus Vmber fuit propter inopiam coactus est... ».

    expl.: «...togata et pretexta et planipes et osca » (6 lignes).

    — Accessus in Plauti Amphitruonem.

    pas de titre.

    inc.: «Huius comedie est Amphitrio, in hac introducuntur etiam dii, qui persone sunt ultra legem comedie... ».

    expl.: «...quia habet tragicas personas cum rebus ad comoediam pertinentibus» (5 lignes).

    f. 2-108 v°: Plavtvs, Comoediae.

    f. 2-20 v°: Amphitruo.

    titre: «AMPHITRIONIS COMOEDIA PLAVTI POETĘ CL‹ARISSIMI› INCIP‹IT› ».

    (gloses) inc. f. 2 marge de droite: «Cernere rursus dimicare uel contendere. N‹onius› M‹arcellus›...».

    expl. f. 4 v°: «... Torulus (v. 144) quoque ornamentum est quod pedibus imponitur tanquam torquis quidam qui surum circumdat ».

    f. 20 v°-36: Asinaria.

    titre: «Incipit prologus eiusdem in Asinaria ».

    f. 36-50: Aulularia.

    titre: «Incipit Argumentum eiusdem in Aulularia ».

    f. 50 v°-67: Captiui.

    titre: «Plauti poetae clarissimi incipit fabula Captiuorum ».

    f. 67-78 v°: Curculio.

    titre: «Incipit prologus super Gurgulione eiusdem ».

    f. 78 v°-92: Casina.

    titre: «Incipit prologus eiusdem in Cassina ».

    les 5 premières lignes du f. 91 v° ont été laissées en blanc et les v. 982-991 ont été omis.

    f. 92-99: Cistellaria.

    titre: «Incipit Cistellaria eius ».

    f. 99-108 v°: Epidicus.

    titre: «Incipit argumentum super Ephydico eiusdem ».

    à la fin: «Explicit Epydicus comedia ultima Plauti poete clarissimi feliciter ».

    f. 108 v°-109: Gellivs, Noctes Atticae (extraits).

    1) Epitaphium Plauti.

    titre: «Epitaphium Plauti quod ipse de se reliquit ».

    inc.: «Postquam est morte captus Plautus comedia luget...» (3 v.-I, 24, 3).

    2) f. 108 v°-109: Vvlcacivs Sedigitvs, De poetis.

    titre: «A. Gelius.

    Segidicus [sic] in libro quem scripsit de poetis quem quoique preferrit et quo quemque loco ponat his uersibus demonstrat ».

    inc.: «Multos incertos certare hanc rem uidemus... » (13 v.-XV, 24).

    f. 109: Qvintilianvs, Institutio oratoria (extrait).

    titre: «Quintilianus. IX. institutionum oratoriarum in catalogo ».

    texte: «In comedia maxime claudicauimus... si latine loqui uellet et que sequuntur» (X, 1, 99).

    — Cicero, De officiis (extrait).

    pas de titre.

    texte: «Duplex omnino est iocandi genus... Socraticorum philosophorum libri referti sunt» (I, 29, 104).

    — Servivs, Commentarius in Vergilii Aeneidem (extraits).

    1) titre: «Seruius in principio commentariorum ad Aenedia [sic] ».

    texte: «De numero librorum nulla ...alii quadraginta alii centum» (éd. G. Thilo et H. Hagen, Teubner, 1923, p. 4, l. 14-16).

    2) titre: «Idem in I° Aen‹eidis› in uersu illo:

    «talibus incusat gressumque ad moenia tendit» (I, 410).

    texte: «Sciendum inquit est Terentium propter solam proprietatem ... quantum ad cętera spectat inferior» (éd. cit. supra, p. 136, l. 19-21).

    — Macrobivs, Saturnalia (extraits).

    1) titre: «Macrobius in Saturnalibus dissertationibus».

    inc.: «Est autem carchesium poculum Grecis... ».

    expl.: «...ansis a summo ad infimum pertingentibus» (V, 21, 3-4).

    2) titre: «Idem in eodem libro ».

    (texte): «Vinum autem Cereri non libari debuit... nihil adlatum intellego» (III, 11, 2).

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: un certain Iacobus Nicolaus, dont l’ex-libris du XVe s. est au f. 1 v°: «Ser Iacobus Nicolaus»; Ulrich Fugger (au f. 1 cote: 241 Hen.); bibliothèque palatine de Heidelberg (aux f. I et 1 cote du transfert à Rome: C. 70/1434).

Notes

Source des données : Biblissima

  • J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate, Paris, 1982 (https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/fohlen1982/0280)
  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi et de P. Scarcia Piacentini, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 2me partie. Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate par J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, Paris, 1982, p. 252 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1982_cat_21_22)

Bibliographie

  • P. Lehmann, Eine Geschichte..., 2, p. 524.

Vie du livre

Sources des données