Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1452

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q90816

  • Autre forme de la cote :
    • VATICANO (CITTA DEL), Biblioteca apostolica Vaticana, Reg. lat. 1452
    • Bibliothèque vaticane, Reg. lat. 1452
    • Vatican. BAV, Reg.lat.1452
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Reg.lat.1452
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., XIIIe-XIVe s., II + 122 ff. (+ 1 f. blanc après le f. 32, 5 ff. blancs après le f. 45 ; f. 122 v° blanc), 2 col., 277 x 198 mm. sauf f. 118-122: 250 x 180 mm. Le f. 1 est un feuillet de garde en papier, au verso table du contenu de la main d’Alexandre Petau.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • ~ f. 2-13 v°: Alcabitivs, Liber introductorius (transl. lat.).

    inc.: «Prima differentia in esse circuli signorum essenciali et accidentali...».

    f. 13 v°-17 v°: Martianvs Capella, De nuptiis Philologiae et Mercurii (extrait).

    titre: «Incipit astrologia Martiani».

    inc.: «‹M›undus igitur ex quatuor elementis isdemque totis...» (VIII, 814).

    expl.: «... aut in latitudinem declinare aut retrogradari facit. Explicit astrologia Marciani. Deo gracias» (VIII, fin).

    ~ f. 17 v°-29: Alfraganvs, ‹Differentiae scientiae astrorum seu Rudimenta astronomiae (transl. lat. Iohannis. Hispalensis)›.

    ~ f. 29-32 v°: Albvmasar, Liber imbrium (transl. lat. Hugonis Sanctallensis).

    ~ f. 33-45 v°: Ptolemaevs, Centiloquium (cum commentario Haly, transl. lat Iohannis Hispalensis).

    ~ f. 46-57 v°: Haly Embrani, De electionibus (transl. lat. Platonis Tiburtini et Sauasordae).

    ~ f. 57 v°: ‹Nota de decem modis impedimenti lunae›.

    inc.: «‹C›auendum est ab impedimento lune sicut dic‹unt› dorocius (?) et ceteri sapientes...» (25 lignes).

    ~ f. 58-61 v°: Iohannes Hispalensis, Ysagoge in astrologiam.

    ~ f. 61 v°-76 v°: Iohannes Hispalensis, Quadripartitus liber.

    ~ f. 76 v°-78: Thebit ben Corat, De imaginibus (transl. lat. Iohannis Hispalensis).

    ~ f. 78 v°-79 v°: Ptolemaevs, De imaginibus super facies signorum.

    ~ f. 79 v°-81 v°: «De mirabilibus effectibus tonitrui et coruscationis».

    inc.: «‹V›idebatur autem multis philosophis...».

    ~ f. 81 v°-87: Haly aben Ragel, Excerpta.

    inc.: «‹E›t pro minutione uel uentosas ponere optimum est...».

    ~ f. 87-96: Algafalax, Tractatus.

    inc.: «‹A› philosophis astronomiam sic diffinitam accepimus...».

    ~ f. 96-101 v°: Zael, De electionibus (transl. lat.).

    ~ f. 101 v°-104 v°: Zael, Liber temporum (De significatione temporis).

    ~ f. 104 v°-106: Messahalla, Epistula de rebus eclipsium et coniunctionibus planetarum in reuolutionibus annorum (transl. lat. Iohannis Hispalensis).

    ~ f. 106-115 v°: Albvmasar, Flores (transl. lat. Iohannis Hispalensis).

    ~ f. 115 v°-117 v°: ‹Commentarius in Ptolemaei Centiloquium› (extrait).

    inc.: «‹N›on eligas nisi illi cuius tibi patuerit intentio...».

    ~ f. 117 v°: ‹Notae diuersae›.

    1) inc.: «Dixit Agaphalus sapientissimus in (?) astronomus (?) die solis qui in «locum ceciderit...»

    2) col. 2 titre, en marge: «uerbum 3m in centiloquio».

    inc.: «Ille qui facit aliquid opus ex natura Inueniet in natiuitate sua planetam...».

    ~ f. 118-119 v°: Petrvs de Dacia (Philomena), Tabula (tableaux de chiffres et, f. 119 v°, table pour les années 1309 et 1312).

    ~ f. 119 v°-121 v°: ‹Commentarius in Ptolemaei Centiloquium› (extraits).

    inc.: «‹A›lboram certe et sunt hore quibus declarantur...».

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: française, petites écritures assez régulières, parfois semi-cursives, différentes de celles du ms. Reg. lat. 1454. Ce manuscrit 1452, dont la table détaillée, datée de 1382, se trouve aux f. 1 v°-2 du ms. Reg. lat. 1454 (cf. infra), qui provient également du couvent des Dominicains de Clermont-Ferrand, était autrefois réuni avec le ms.1454.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Dalmatius Rapine, doyen de l’église de Cébazat (Puy-de-Dôme) († avant 1382), donna ce manuscrit aux Dominicains de Clermont-Ferrand d’après la table citée ci-dessus (cf. Origine) et une note du f. 2 v° du ms. Reg. lat. 1454 (cf. infra), et cette note du f. 121 v°: «Precedentes tractatus astronomie omnes et singulos dedit isti conuentui Clarom‹ontis› ordinis fratrum predicatorum dominus Dalmatius Rapina quondam decanus ecclesie Sebaziaci cum certis bonis suis mobilibus et est hic sepultus in habitu ordinis nostri. Anima eius per dei misericordiam requiescat in pace. Amen» (XIVe s.) ; Nicolas Le Clerc, de Paris, qui l’avait hérité de son père, d’après la note du f. 122: «Tum (ou «Sum») Nicolai Le Clerc parisiensis. Ex Biblioteca patris» (XVIIe s. début) ; Alexandre Petau qui inscrit son nom avec la date 1637 au bas du f. 2: «Alexander Petauius sen‹ator› Paris. 1637» (cote 350 au dos de la reliure) ; Reine Christine de Suède (cote 495 au dos de la reliure).

Notes

Source des données : Bibale

  • "Indiq. Fichier Pellegrin". (Voir : fichier codico, IRHT)

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, J. Fohlen, C. Jeudy, Y.-F. Riou, avec la coll. d'A. Marucchi, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome II, 1re partie. Fonds Patetta et Fonds de la Reine par E. Pellegrin, Paris, 1978, p. 217 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_1978_cat_21_21)

Bibliographie

  • Cl. Leonardi, I codici di Marziano Capella (Aevum, 34, 1960, p. 468-469), description complète.

Vie du livre

Sources des données