Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.2126

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281765

  • Autre forme de la cote :
    • Ottob. lat. 2126
    • Bibliothèque vaticane, Ottob. lat. 2126
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Ott.lat.2126
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Aspects codicologiques

  • Papier (filigranes var. Briquet 6374: Lucques, 1477, et var. 5544: Florence, Lucques, 1496-1498), sauf f. 165-166 en parch., XVe s. (a. 1487, en partie ?), II + 166 ff. (+ f. 30 bis plus petit ajouté, et f. 134 bis déchiré; foliotation ancienne aux f. 1-45, et aux f. 93-159 où elle repart de 1 jusqu’à 70, sans f. 45 et 66; f. 50 v°, 69 v°-70 v°, 89 v°-92 v°, 105 v°-110 v°, 134 v°-136 v°, 162 et 163-164 v° blancs), 209 x 137 mm.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1-50: Bernardinvs Cillenivs Veronensis, Commentarius in Elegias Tibulli (éd. princeps Rome 1475).

    ~ f. 30 bis (add.): Franciscvs Pagnvs (?), ‹Carmen› (ad Laurentium ?).

    inc.: «Describant alii resecato Marte triumphos...» (55 ou 56 v., probablement autographe, certains vers sont raturés et refaits).

    ~ f. 51-69: Avgvstinvs Datvs, Elegantiae.

    f. 71-87: Clavdianvs, Carmina (ms. E de Birt, R11 de Hall).

    f. 71-81 v°: De raptu Proserpinae (I-II).

    titre: «Claudiani Proserpina incipit».

    f. 81 v°-82: Panegyricus de sexto consulatu Honorii Augusti (praef.).

    pas de titre.

    f. 82-87: De raptu Proserpinae (III).

    les v. II, 94-III, 143 sont copiés entre les v. 310 et 311 du liv. III; les v. III, 144-255 entre les v. 366 et 367 du même livre (cf. Hall, op. cit. infra).

    à la fin: «FINIS Claudiani poetȩ Florentini».

    ~ f. 87 v°-89: Franciscvs Pagnvs de Piscia, ‹Carmina›.

    plusieurs sont datés de 1478 et 1479.

    f. 93-134 et 159 v°-161 v°: ‹Martinvs Phileticvs, Commentarius in librum Ciceronis de senectute› (éd. avec le De officiis de Cicéron, etc., Venise, 1484, etc.).

    f. 137-157 v°: ‹Ps. Gvarinvs Veronensis, Commentarius in Ciceronis Paradoxa ad Brutum›.

    (prol.) inc.: «‹C›onsueuerunt maiores in libris exponendis pleraque preponere...».

    (comment.) inc. f. 137, l. 26: «Animaduerti. Scribit autem hoc opusculum ad Brutum inter Romanos uirum amplissimum...».

    expl.: «... contrarium etiam ratio copia componitur ab ope pauperes ad diuites retulit» (même commentaire, avec un explicit différent, attribué à Guarino de Vérone dans le ms. Milan, Bibl. Trivulz. 666, f. 6-51 v°; éd. sans nom d’auteur avec le De officiis de Cicéron, etc., Venise, 1484 etc.).

    ~ f. 157 v°-159: ‹Orationes II›.

    1) inc.: «‹Q›uoniam doctissimi patres ac professores illustres insolitum inopinatumque dicendi...».

    2) inc. f. 158 v°: «‹A›Dmirabilium uirtutum uestrarum M. D. Rumor (?) atque celeberrima fama...».

    ~ f. 159: ‹Carmen›.

    inc.: «Vult pater ut iungar Danao Romana marito...» (12 v. - cf. Walther, Initia Carminum, 1959, n° 20876).

    f. 165-166 v°: Martialis, Epigrammata (fragments).

    inc.: «‹S›PERO ME SECVTVM IN LIBELLIS...».

    f. 165 v°: «... Vicit Maxime passerem Catulli //» (I, 7, 3).

    8 feuillets manquent.

    f. 166: «// Quis hic sit excidit mihi nomen...» (I, 96, 14).

    expl. mutilé: «... Sepe mihi dicis Luci carissime fili [sic] //» (I, 107, 1).

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écritures humanistiques cursives, parfois anguleuses et penchées, sauf f. 165-166: petite écriture humanistique ronde régulière. Les f. 1-57, 71-89, 93-140 ligne 3, 159-161 v° paraissent de la même main, celle du copiste Franciscus Pagnus de Pescia qui signe et date f. 45 «Die XXVII Augusti MCC Deo gratias CCLXXVIIII [1479] CRESPVLIS. Franciscus Pagnus escripsit [sic] Piscie MCCCCLXXXVII utriusque sexus hominibus epidimiis uita defunctis. Sit nomen domini benedictum. Amen».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: on lit au milieu du f. 162 v° cet ex-libris daté dont le nom est maculé d’encre: «Questo libro e de mi Julio de Lomo (Como ?) 1523»; Bibliothèque inconnue du XVIe s. (correspond au n° 244 du catalogue publié par G. Mercati, op. cit. infra); le cardinal Sirleto (cote 89 au f. 1); Giovanni Angelo duc d’Altemps (ex-libris au f. II v°); le cardinal P. Ottoboni (cote de Bianchini: V. 3. 6).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • G. Mercati, Codici latini Pico Grimani..., 1938, p. 259-260, n° 244
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, 1967, p. 436 (description partielle)
    • J. B. Hall, Claudian, De raptu Proserpinae, Cambridge, 1969, p. 25 (brève description).

Vie du livre

Source des données