Auxerre. Bibliothèque municipale, Ms. 146

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q207363

  • Autre forme de la cote :
    • AUXERRE. Bibliothèque municipale, 146
    • Auxerre. Bibliothèque municipale, 146
    • AUXERRE, Bibliothèque municipale, 146
    • Auxerre. Bibliothèque municipale, Ms. 146
    • AUXERRE, Bibl. mun. 146 (133)
    • Auxerre. BM, Ms. 146
  • Conservé à : Auxerre. Bibliothèque municipale
  • Auteur : Anonyme
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Aspects codicologiques

  • Papier (filigrane Briquet 10024 : Cuy-Troyes 1474), XVe s. (a. 1475), II + 178 ff. (+ f. 60 bis, 173 bis ; f. Iv°-II, 61-63 v°, 175 v°, 177-178 v° blancs ; les feuillets sont à lire dans l’ordre suivant : 156 v°, 158, 157, 159...), 217/219 X 148/149 mm., just. : 152 x 100 mm. (f. 1-53), 161 X 87 mm. (f. 64-174), 29 long. lignes, réglure à la mine de plomb. Cahiers : 1-1116, 124(-1), signés A-D de 1 à 4 et A-G de 5 à 11 au début de chaque cahier, avec réclames horizontales (certaines sont rognées) à la fin de chaque cahier. Initiales à la plume rehaussées de jaune, quelques-unes de rouge, titres soulignés de rouge, pieds de mouche rubriqués ; aux f. 53 v°-60, noms propres rubriqués dans des cercles disposés en bandeaux sur la partie gauche de la page ; au f. 60 v°, arbre généalogique rubriqué. Quelques gloses marginales postérieures aux f. 85 v°-86, 90 v°-91 v° et f. 139 v°.

    inc. : « et intuentibus tollit... » (f. 2).

    expl. : « Cronica antiqua de... » (f. 176).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Présentation du contenu

Source des données : Jonas

  • Anonyme | Ordonnance
    Incipit référence de l'oeuvre : Premirement la recepte. Ou royaulme de France a XVIIc mille villes a clochers
    Folio 176v - 176v

Source des données : Persée - DER-IRHT, XLI

  • ~ f. 1, 6-53, 64-145 v° : ROBERTVS AVTISSIODORENSIS, Chronica (abrégé).

    l’abréviateur, qui signe S. N. au f. 145 v°, a découpé le prologue tout en le remaniant en plusieurs morceaux.

    (prol.) inc. f. 145, ligne 4 : « Cum infinita sint temporum gesta... (f. 145 v°, ligne 6)... secundo per iudices postremo per reges » suivi, au f. 1 lignes 11-21, d’un résumé introduit par : « Incipit prologus magistri Hugonis [sic] canonici sancti Mariani prope Autissiodorum... in eiusdem magistri Hugonis cronica inferius abreuiata continetur ».

    expl. f. 1, lignes 1-10, introduit par quelques mots : « In presenti libro describitur qualiter ab initio usque nunc... memento dierum antiquorum cogita generationes singulas ».

    (texte) titre f. 6 : « Descriptio tocius orbis et regionum in orbe. Primo de Asia ».

    inc. : « Maiores nostri orbem tocius terre oceani limbo circumspectum triquadrum... » (= PAVLVS OROSIVS, Historiae aduersus paganos, I ; cf. supra, Albi, Bibl. mun. 29 (115) (VIIIe s.) f. 58 v°-61 v°).

    expl. f. 11 : «... primo ex Francorum regibus Karolo Magno Rome in imperatorem gloriosissime sublimato etc. ».

    (Chronica) inc. f. 11 v° : « IN PRIMORDIO temporis ante omnem diem... ».

    expl. f. 145, ligne 3 : «... suam dictauit cronica de quo domino abbate idem magister Hugo in prefatione sue cronice sic inquit ».

    suivi sans séparation du début du prologue (cf. supra — éd. partielle, N. Camuzat, Chronologia seriem temporum et historiam rerum in orbe gestarum..., Troyes, 1608, f. 1-96 v°).

    à la fin : « Explicit quoddam Extractum abbreuiatum de Cronica magistri Hugonis [sic] canonici Sancti Mariani prope Autissiodo‹rum›... ».

    ~ f. 1-5 v° : HVGO DE S. VICTORE, De tribus maximis circumstantiis gestorum (prol.).

    inc., ligne 22 : « Filii sapientia thesaurus est et cor tuum archa. Quando sapientiam discis... ».

    expl. : «... et cetera sicut subter sequuntur secundum Hebraicam ueritatem disposita » (éd. W. S. Green, Hugo of St Victor, De tribus maximis circumstantiis gestorum (Speculum, 18, 1943, p. 488-492).

    ~ f. 53 v° : Nomina Romanorum principum.

    titre : « Imperatores Romanorum ».

    inc. : « Tempore Cassii Regis Syrie pugnauit Iulius cum Pompeio... ».

    expl. : «... deinde Symonem, tandem Iosippum qui et Cayphas dictus sub quo Dominus est passus ».

    ~ f. 54-60 bis v° : PETRVS PICTAVIENSIS Parisiensis cancellarius, Genealogia et chronologia sanctorum Patrum (seu Compendium historiae in genealogia Christi).

    (prol.) inc. : « Considerans hystorie sacre prolixitatem necnon et difficultatem... ».

    expl. : «... usque ad Christum finem nostrum ordinem perduxi ».

    (texte) inc. : « Adam in agro Damasceno formatus et in paradisum... » (éd. d’après le ms. Hambourg, Staats und Universitätsbibl., Theol. 2029 (XIVe-XVe s.) f. 1-18 v°, H. Vollmer, Deutsche Bibelauszüge des Mittelalters zum Stammbaum Christi, Postdam, 1931, p. 127 sq.).

    f. 146-147 v° : DARES PHRYGIVS, Historia de excidio Troiae (extraits).

    titre : « De Inicio belli Troiani. Summam belli Troiani ex historia Daretis quam transtulit Cornelius Nepos ad Salustium Crispum quam se inuenisse dicit Athenis scriptam manu ipsius Daretis summa breuitate in hoc capitulo perstringam ».

    inc. : « Castor et Polus audientes sororem suam raptam Helenam... » (XI — éd. F. Meister, Daretis Phrygii de Excidio Troiae Historia, Leipzig, Teubner, 1873, p. 13-14).

    expl. : «... Anthenorem secuti sunt duo M̅ V̅e Helenus et cum Cassandra et Andromacha et Ecuba et aliis mille VIIe termissum peciit » (fin du texte, avec variantes — éd. cit., p. 52).

    ~ f. 147 v°-148 v° : Chronica (extraits).

    trois notes concernant l’histoire de France datées de 1306 à 1308 et de 1321 (massacre des lépreux).

    inc. : « Anno domini millesimo trecentesimo sesto obiit Robertus dux Burgundie... ».

    expl. : «... ubique combusta et paucissimi remanserunt quos decreuit sub perpetua manere clausura ».

    f. 148-148 v° : OVIDIVS, Opera (extraits).

    f. 148 : Amores.

    titre : « Flores libri sine titulo ».

    inc. : « Casta est quam nemo rogauit... » (I, 8, 43).

    expl. : «... Curia pauperibus clausa est dat census honores » (III, 8, 55 — mêmes extraits f. 170 v°).

    f. 148 v° : Remedia amoris.

    titre : « Flosculi de remedio amoris ».

    (texte) : « Decipimur cultu gemmis auroque teguntur (cf. H. Walther, Proverbia, n° 5251).

    Omnia ; pars minima est ipsa puella sui.

    Summa petit liuor perflent altissima uenti » (v. 343-344, 369 — mêmes extraits f. 171 ; cf. H. Walther, Proverbia, n° 30664).

    — Metamorphoses.

    titre : « Flosculi libri methamorphoseos ».

    inc. : « Pronaque cum spectent animalia cetera terram... » (I, 84).

    expl. : «... Maiestas et amor » (II, 847 — mêmes extraits f. 171).

    f. 148 v°-149 : VALERIVS MAXIMVS, Facta et dicta memorabilia (extraits).

    titre : « De Valeriano Maximo et de dictis eius moralibus ».

    inc. : « Lento gradu ad uindictam sui diuina procedit... » (I, 2, Ext. § 3).

    expl. : «... continui laboris pacientem esse non sinit » (VIII, 8, 2).

    f. 149 : IVVENALIS, Saturae (extraits).

    titre : « Flores Iuuenalis ».

    inc. : « Nemo repente sit summus (II, 83) De moribus ultima fiet... » (III, 140).

    expl. : «... Crescit amor nummi quantum ipsam pecuniam crescit » (XIV, 139).

    ~ f. 149-149 v° : « De persecutionibus ecclesie ».

    inc. : « Prima fuit sub Nerone in quo passi sunt Petrus et Paulus... ».

    expl. : «... Duodecim uero Iulianus Apostata in qua passi sunt sancti Iohannes et Paulus Quiriacus et Donatus ».

    ~ f. 150 : IOHANNES SARESBERIENSIS, Policraticus, V, 1 seu Ps. PLVTARCHVS, Epistola ad Traianum de institutione principis (extraits).

    titre : « De libro Plutharci misso ad Traianum ».

    inc. (les 1res lignes manquent) : « Si primum te composueris ad uirtutem recte procederent uniuersa... » (V, 1 — P. L., 199, col. 539 CD ; éd. C. C. J. Webb, Iohannis Saresberiensis episcopi Carnotensis policratici siue De nugis curialium et uestigiis Philosophorum libri VIII, 1, Londres, 1909, p. 281 ; S. Desideri, La « Institutio Traiani », Gênes, 1958, p. 84-85).

    expl. : «... Dum uita suppetit euitemus ut mors quam paucissima que obolere possit inueniat » (9 lignes — non identifié).

    ~ — « De Origene ».

    inc. : « Origenes patris in uinculis pro Christo tenti uolens effici socius... ».

    expl. : «... eius errores nobis opposuerit, audiat libere :

    Interdum magnus dormitat Omerus

    Verum operi longo fas est ignoscere sompno » (13 lignes = HORATIVS, De arte poetica, 359-360 ; cf. HIERONYMVS presbyter, Epistula 84 — éd. J. Labourt, 4, Paris, 1954, p. 135).

    ~ 150-151 : ‹Ps. CYPRIANVS›, De duodecim abusiuis saeculi (Clavis n° 1106, extraits).

    titre : « De XII abusionibus seculi ».

    ine. : « Duodecim abusiua seculi sunt hec : sapiens sine operibus... » (Préf. — éd. cit. infra, p. 152).

    expl. : «... in uno corde habitare non possunt » (7 — éd. G. Hartel, S. Thasci Caecili Cypriani opera omnia (Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, 3, pars 3), Vienne, 1871, p. 163).

    ~ f. 151 : ‹Sententiae›.

    — « Labor est irritus et nullius effectus ».

    — « Offerte lumen ceco, sermonem surdo, sapienciam bruto ».

    ~ f. 151-151 v° : Concilium Nicaenum (extraits).

    titre : « De concilio Nicesso propter Arrium conuocato ».

    ine. : « Presbiter quidem apud Alexandriam nomine Arrius... ».

    expl. : «... et Alexander Alexandrinus Venerabiles patriarche ».

    ~ f. 151 v° : BASILIVS MAGNVS, Excerpta.

    titre : « De scriptis sancti Basilii ».

    ine. : « Quia ergo, Dominus, in nobis uirtutum semine seminauit... ».

    expl. : «... societas plurimorum quam solitaria uita ».

    ~ f. 151 v°-152 v° : Verba Seniorum seu Apophthegmata Patrum (extraits).

    titre : « Documenta quorundam patrum de modo uiuendi ».

    inc. : « Ex dictis patrum. Dicit abbas Iohannes quod tres ordines sunt honorabiles in conspectu Dei... ».

    expl. : «... Quicquid tibi aduersi contigerit profitere hoc propter tua euenire peccata ».

    ~ f. 152 : THEODOSIVS imperator, Excerpta.

    titre : « De fugienda inani gloria Theodosius imperator ad monachos ».

    inc. : « Beati estis uos qui liberi et securi de negociis seculi... ».

    expl. : «... qui ab hominibus amplius honoratur non paruum dampnum anime patitur ».

    ~ f. 152 : ABBAS pastor, De temerario contemptu.

    titre : « De temerario contemptu Abbas pastor ».

    inc. : « Si uis requiem inuenire in hoc seculo et in futuro... ».

    expl. : «... nullum spernas neque condempnes et nulli obloquaris » (5 lignes).

    ~ f. 152-152 v° : SIGEBERTVS GEMBLACENSIS, Chronica (extraits).

    titre : « De contemporalitate nouem regnorum ».

    inc. : « Ab anno primo Gratiani qui fuit ab incarnatione Domini CCCLXXXI, incipit Sigibertus... » (P. L., 160, col. 58 D).

    expl. : «... cunctis pene gentibus prede et ludibrio patent » (éd. cit., col. 59 B).

    ~ f. 152 v° : « De Bruto rege a quo Britannia dicta est ».

    inc. : « Narrat antiqua Britannorum historia quod Ascanius Enee Troiani filius... ».

    expl. : «... Brutus a suo nomine Britanniam appellauit Cornicus Cornubiam Turnus Turonis quia ibi sepultus fuit » (10 lignes).

    ~ — SIGEBERTVS GEMBLACENSIS, Chronica (extraits).

    titre : « De origine regni Wandalorum ».

    inc. : « Wandali de Scithia oriundi a Gothis uicti alienas terras... ».

    expl. : «... petierunt et impetrauerunt Pamonias » (5 lignes — éd. cit. supra, col. 61 A).

    ~ f. 153 : Vita Augustini (extraits).

    titre : « De origine sancti Augustini ».

    inc. : « Eo tempore Augustinus cum esset manicheus per Ambrosium ad rectam fidem... » (3 lignes).

    l'extrait suivant est introduit par la mention « Sigibertus » souligné de rouge mais la phrase ne se trouve pas dans la chronique :

    « Augustinus ex prouincia Affricana ciuitate Carthaginiensi fuit de numero... oriundus » (3 lignes).

    suivent deux sentences (?) :

    — « Nec saciabantur illis diebus dulcedine... » (2 lignes).

    — « Decet ut uincat racio potestatem » (1 ligne).

    ~ f. 153-153 v° : AMBROSIVS MEDIOLANENSIS, Excerpta.

    titre : « Ambrosius ad imperatorem Theodosium ».

    inc. : « Princeps es et imperator sed conseruorum unus est enim dominus Rex atque creator... ».

    expl. : «... Fortissimos milites subita bella ».

    ~ f. 153 v° : PRVDENTIVS, Psychomachia (extraits).

    titre : « De flosculis Prudentii ».

    inc. : « Desine grande loqui frangit Deus omne superbum... » (v. 285; cf. H. Walther, Proverbia, n° 5453).

    expl. : «... Nil placitum sine pace deo » (v. 772).

    suivi d’un v. non identifié :

    « Edacitas in Grecis gula est in Gallis natura ».

    ~ Ps. PROSPER AQVITANVS, De libris Augustini.

    titre : « De libris Augustini Prosper ».

    inc. : « Sanctus Augustinus Episcopus acer erat ingenio suauius eloquio... ».

    expl. : «... in uincendis hereticis circumspectus in explanandis scripturis canonicis cautus » (9 lignes).

    ~ f. 153 v°-154 : ‹Sententiae›.

    inc. : « Miser est omnis animus uinctus amicitia rerum mortalium... ».

    expl. : «... Leuius tollerantur inimicorum uulnera quam irridencium subdola blendimenta [sic] ».

    f. 154 v° : PETRONIVS, Satiricon (extraits).

    titre : « De Petronio Bononiensi et scriptis eius Petronius ».

    inc. : « Quid faciunt leges ubi sola peccunia regnat... » (14, 2 v. 1).

    expl. : «... et peragat causas sitque Cathone prior » (137, 9 v. 6).

    suivi d’une sentence non identifiée.

    « Prestantius est mori cum honore quam cum pudore uiuere ».

    f. 154 v°-155 : Ps. BALBVS Caecilius, De nugis philosophorum (extraits, famille des Codices Parisini).

    titre : « De dictis moralibus Seneca ad Lucilium ».

    inc. : « Age sic alienum ut tuum non obliuisceris negotium... » (45).

    expl. : «... Sepultus aput te sermo sit quem solus audieris si bene egeris » (78 — éd. E. W. Woelfflin, Caecilii Balbi de nugis philosophorum quae supersunt, Bâle, 1855, p. 41-42).

    ~ f. 155 : ‹Sententiae›.

    titre : « Socrates ».

    inc. : « Nichil ultra petendum a diis immortalibus... ».

    expl. : «... Alieni matrimonii liberorum euentus » (12 lignes).

    ~ f. 155-155 v° : « De obsidione Capitolii Romani per Gallos ».

    inc. : « Anno Artaxersis XVIIe Senones Galli Romam inuaserunt excepto Capitolio... ».

    expl. : «... Nullum enim animal ita odorem hominis sentit sicut anser » (= ISIDORVS HISPALENSIS, Etymologiae, XII, 7, 52 — 5 lignes).

    — f. 155 v° : « Ambrosius ».

    inc. : « Merito debes anseribus Roma quod regnas dii tui dormiebant... ».

    expl. : «... et ipsi ab hoste caperentur » (5 lignes).

    — « Orosius ».

    (texte) : « Galli Senones duce Brennio exercitu copioso et robusto Romam ceperunt preter Capitolium » (cf. PAVLVS OROSIVS, Historiae aduersus paganos, II, 19 § 5).

    ~ f. 155 v° : HIERONYMVS presbyter, Excerptum.

    titre : « De habitu et labore fratrum. Beatus Ieronimus ».

    (texte) : « Saccus et ieiunium arma sunt penitencie et remedia peccatorum quia inanis uenter et habitus luctuosus ambitiosus deum deprecantur ».

    ~ f. 155 v°-156 : ‹HVGO DE FOLIETO, De duodecim abusionibus claustri = De claustro animae II, 11-23› (extraits).

    f. 155 v° inc. : « Duodecim sunt abusiones claustri quibus tota religionis summa... ».

    expl. : «... irreuerentia circa altare » (II, 11 — P. L., 176, col. 1058).

    f. 155 v°-156 inc. : « Inter abusiones seculi maior senis obstinatio qui morti proximus... » (15 — éd. cit., col. 1064 C).

    expl. : «... Affluentiam uerborum comitari solet inundatio uerborum » (20 — éd. cit., col. 1073 D).

    ~ f. 156-156 v°, 158-158 v° : BERNARDVS CLARAEVALLENSIS, Excerpta.

    f. 156-156 v° titre : « De opusculis sancti Bernardi Abbatis Clarevallis ».

    inc. : « Habent singula hominum genera laboris aliquid. Sed clerici totum quod delectat eligunt... »

    expl. : «... Felix necessitas que in melius cogit ».

    f. 156 v°, 158-158 v°, titre : « Bernardus ad papam ».

    inc. : « Clerum illum ordinatissimum esse decet. A quo precipue in omni ecclesia... ».

    au bas du f. 156 v°, une note renvoie au f. 158 : « sequitur : quam facere consueuit 2° folio ».

    expl. : «... In neglecta sepe conscientia solet efficere ».

    ~ f. 158 v°, 157-157 v°, 159 : HELINANDVS FRIGIDIMONTIS, Opera (extraits).

    titre : « De scriptis domini Elinandi monachi ».

    f. 158 v°, 157-157 v° : ‹De regimine principum›.

    inc. : « Inutilis est omnis constitutio principis si non est ecclesiastici discipline conformis... » (15 - P. L., 212, col. 736 B).

    au bas du f. 158 v°, une note renvoie au f. 157 : « Sequitur unde et antiqui folio 2° precedenti ».

    expl. : «... pacare prouinciam pro fratribus fundere sanguinem » (23 — éd. cit., col. 743 D).

    f. 157 v°, 159 v° : ‹Epistula ad Galterum clericum seu De reparatione lapsi›.

    inc. : « O uiolentia consuetudinis quanta est potencia tua... » (éd. cit., col. 752 B).

    au bas du f. 157 v°, une note renvoie au f. 159 : « Sequitur abstinentia folio 2° ».

    expl. : «... est addere oleum camino et gladium ueneno » (éd. cit., col. 753 D).

    ~ f. 159-166 : HIERONYMVS presbyter, Excerpta (Florilegium).

    titre : « Incipiunt quedam sententie generales de opusculis sancti Iheronimi presbiteri ».

    inc. : « Non queras gloriam et non dole cum ingloriosus fueris. Ad Conuiuium a peccatore... » (9 — cf. R. Etaix, Un ancien florilège hiéronymien (Sacris erudiri, 21, 1972-1973, p. 11).

    expl. : «... tutissima res est non timere etc. » (= PVBLILIVS SYRVS, Prouerbia, 117 et Sententiae falsae, 370 — éd. E. Woelfflin, Publilii Syri, Sententiae..., Leipzig, Teubner, 1869, p. 110, 134).

    ~ f. 166 : Vita Hieronymi (extrait).

    titre : « De actibus sancti Ieronimi presbiteri ».

    inc. : « Ieronimus litteris grecis latinis et ebraicis plenissime eruditus monachorum uitam et habitu... ».

    expl. : «... Annorum ita XXXIX romane ecclesie cardinalis presbiter ordinatu » (6 lignes).

    ~ f. 166-168 : ‹Sententiae›.

    inc. : « Nichil est felicius Christiano cui promittuntur regna celorum... ».

    expl. : «... Meliores sunt amicicie inopum plerumque quam diuitum ».

    f. 168 v°-170 v° : CICERO, Opera (extraits).

    titre : « Flosculi librorum Tullii Ciceronis ».

    inc. : « Suscipienda sunt bella ut sine iniuria in pace uiuatur... » (De officiis, I, 11 § 35).

    expl. : «... omnia desiderata magis quam assidue percepta delectant » (Oratio cum populo gratias egit, 1 § 4, fin).

    f. 170 v° : ‹Ps. CICERO, Inuectiua in Sallustium› (extrait).

    (texte) : « Sepe uidi grauius offendere animos auditorum eos qui aliena uici aperte dixerunt quam eos qui commiserunt » (8 § 22).

    f. 170 v° : HORATIVS, De arte poetica (extraits).

    titre : « De Oratio poeta ».

    texte : « Non semper feriet quodcumque minabitur arcus (v. 350, cf. H. Walther, Initia carminum, n° 12166 et Proverbia, n° 18409).

    Quandoque bonus dormitat Omerus » (v. 359 ; cf. H. Walther, Proverbia, n° 23576).

    f. 170 v°-171 v° : OVIDIVS, Opera (extraits).

    f. 170 v° : Amores.

    titre : « Flores libri sine titulo ».

    inc. : « Casta est quam nemo rogauit... » (I, 8, 43).

    expl. : «... Curia pauperibus clausa est, dat census honores » (III, 8, 55 — mêmes extraits f. 148).

    f. 170 v°-171 : Ars amatoria.

    titre : « Flores libri de arte amandi ».

    inc. f. 171 : « Fertilior seges est uicinis semper in agris... » (I, 349).

    expl. : «... Qui canit arte canat, qui bibit arte bibat » (II, 506).

    f. 171 : Remedia amoris.

    titre : « Flosculi de remedio amoris ».

    (texte) : « Decipimur cultu gemmis auroque teguntur

    Omnia ; pars minima est ipsa puella sui.

    Summa petit liuor perflent altissima uenti » (v. 343-344, 369 — mêmes extraits f. 148 v°).

    — Metamorphoses.

    titre : « Flosculi libri metamorphoseos ».

    inc. : « Pronaque cum spectent animalia cetera terram... » (I, 84).

    expl. : «... Maiestas et amor » (II, 847 — mêmes extraits f. 148 v°).

    f. 171-171 v° : Ex Ponto.

    titre : « Flosculi libri Tristium » [sic].

    inc. : « Qui semel est lesus fallaci piscis ab hamo... » (II, 7, 9).

    expl. : «... Crede michi miseros prudentia prima relinquid » (IV, 12, 47).

    f. 171 v°-173 bis v° : SENECA, Opera (extraits).

    titre : « De Seneca et libris eius ».

    inc. : « Educatio et disciplina mores facit et id sapit quisque quod didicit... » (Ps. SENECA, Liber de moribus, 2).

    expl. : «... et alia que erant didiscenda si scires » (Epistulae ad Lucilium, 88 § 37).

    f. 173 bis v°-174 v° : QVINTILIANVS, Opera (extraits).

    titre : « De Quintiliano et flosculis eius ».

    inc. : « Mollis educatio neruos omnes mentis... » (Institutio oratoria I, 2 § 6).

    expl. : «... ut ex omnibus accidentibus grauissimum putet quisque quod patitur » (Ps. QVINTILIANVS, Declamationes maiores, V, 15).

    f. 174 v° : VALERIVS MAXIMVS, Facta et dicta memorabilia (extrait).

    titre (en marge) : « Valerius libro I° Ca° de neglecta Religione ».

    (texte) : « Lento enim gradu ad uindictam sui diuina procedit ira tarditatemque supplicii grauitate pensat » (I, 1, Ext. 3, fin).

    f. 176 (add. d’une autre main contemp.) : De rege mutato.

    titre : « Cronica antiqua de quodam rege mutato ».

    inc. : « Fuit quoddam regnum mutatum... ».

    expl. : «... Ideo mandata Dei non custodiuntur ».

    f. 176 v° : ‹Gallice›.

    titre : « C’est l’ordonnance nouellement faite à Paris ».

    inc. : « Premièrement la recepte. On royaulme de France a XVIIe mille villes à clochers... ».

    expl. : «... par la chevalerye clergie bourgoisie et marchandise de ce royaulme ».

Intervenants

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine : française, écrit à Auxerre par un copiste qui signe « S. N. » et date à deux reprises du 12 avril 1475, f. 145 v° : « per me S. N. in uilla Autissiodorensi anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto die mercurii XIIa mensis aprilis post Pascha » et du 15 mai 1475 f. 174 v° : « 1475 die 15 maii ».

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : mention très effacée gravée à la pointe sèche sur le plat sup. : « Ce... appartient à Jehan..., (XVe s.) ; chapitre cathédral de Sens (d’après Cat. gén. infra) ; cotes anciennes au f. I « 133 (barré) 132 » corrigé en « 133 ».

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • Cat. gén., 6, Paris, 1867, p. 60
    • L. Delisle, Chroniques et Annales diverses, dans Histoire Littéraire de la France, 32, Paris, 1898, p. 528
    • C. Samaran et R. Marichal, Catalogue, 6, Paris, 1968, p. 61 ; pl. CXLII = f. 1 en partie
    • B. Lambert, Bibliotheca Hieronymiana Manuscripta. La tradition manuscrite des œuvres de Saint-Jérôme (Instrumenta patristica, 4 B), La Haye, Steenbrugge, 1972, p. 357 n° 990
    • C. Jeudy et Y.-F. Riou, Notes, p. 315.
  • Jeudy, Colette, and Yves-François Riou. Manuscrits Classiques Latins Des Bibliothèques Publiques de France. Documents, Études et Répertoires Publiés Par l’IRHT ; Histoire Des Bibliothèques Médiévales, 18 & 61. Paris: CNRS Editions, 1989.

Vie du livre

Sources des données