Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Chig.H.V.165

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q281347

Aspects codicologiques

  • Parch., XIIe s., 170 ff. (f. 1 v°, 2 v°, 3-4 v° blancs), 210 x 150 mm. Gloses et commentaires marginaux contemporains; gloses marginales postérieures (quelques-unes d’Agostino Patrizi). Lire les ff. 141-146 dans l’ordre suivant: 141, 142, lacune, 145, 143, lacune, 144, 146. Aux f. 1 et 2 notes de la main d’Alexandre VII et d’une autre main du XVIIe s. sur le manuscrit. Le f. 5 est jauni et assez effacé.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 5-6: Svetonivs, Vita Horatii.

    inc. mutilé: «//te (?) Ni te uisceribus meis Horati...». (éd. F. Klingner, Q. Horati Flacci Opera, Teubner, 1959, p. 1-4, ligne 13).

    f. 6: Glossae in Horatii Carmina.

    inc.: «(Olympicum) A. Olimpias dicebatur tempus quatuor annorum. Si quidem expletis tribus annis...».

    expl.: «... quod scilicet in eius modi carmine multa simul poemata comprehenduntur» (Carmina, I, 1, 3-5; 20 lignes).

    f. 6 v°-170: Horativs, Opera (cum commentario).

    le commentaire des Carmina, du De arte poetica, de l'Epodon Liber et du Carmen saeculare est conforme à l’éd. J. Botschuyver, Scholia in Horatium λφψ codicum parisinorum latinorum 7972, 7974, 7971, Amsterdam, 1935; celui des Sermones et des Epistulae a le même incipit mais diffère par la suite.

    f. 6 v°-71 v°: Carmina seu Odae.

    titre: «Q. HORATII FLACCI CARMINVM LIBER PRIMVS INCIPIT AD MAECENATEM».

    (comment.) inc. marge supér.: «Metrum Asclepiadeum constans spondeo et duobus choriambis pirrichio siue iambo...».

    expl. marge gauche: «... dicunt tres modos tybiarum esse ionicum lidium barbitum» (Botschuyver, op. cit., p. 3-215).

    f. 71 v°-81 v°: De arte poetica.

    titre: «INCIPIT DE ARTE POETICA».

    (comment.) inc. marge droite: «Terminatis superioribus quatuor carminum libris composuit istum quartum de arte poetica ad Pisonem...».

    expl. marge droite: «... ad audiendum non dimittit quo usque eum interficiat tedio angoris» (Botschuyver, op. cit., p. 423-454).

    à la fin du texte: «QVINTI HORATII FLACCI DE ARTE POETICA EXPLICIT».

    f. 81 v°-95: Epodon liber.

    titre: «INCIPIT EPODON AD MECENATEM».

    (comment.) inc. marge gauche: «Liber hic epodon inscribitur id est clausularis scilicet quod ita uersus...».

    expl. f. 94 v° marge gauche: «... nunquid circa te artis meę impotentiam flebo» (Botschuyver, op. cit., p. 216-252).

    f. 95-96 v°: Carmen saeculare.

    titre: «INCIPIT CARMEN SECVLARE QVOD MATRINE ET PATRINI CANTAVERVNT».

    (comment.) inc. marge gauche: «Carmen seculare dicitur quia cum ludos seculares Augustus celebraret...».

    expl. marge supér.: «... et cunctos deos hoc est exauditos nos esse» (Botschuyver, op. cit., p. 253-256).

    f. 96 v°-140 v°: Sermones seu Saturae.

    titre: «INCIPIT SERMONVM LIBER PRIMVS».

    (comment.) inc.: «In his libris sermonum Mecenatem alloquitur hac autem prima egloga...» (cf. Botschuyver, op. cit., p. 257, la suite du commentaire diffère).

    (texte) f. 99, les v. 1-85 du Serm. I, 2 sont rattachés au Serm. I, 1; au f. 121, le Serm. II, 2 est divisée en deux: 1) v. 1-52, 2) 53-fin.

    f. 141-170: Epistulae.

    titre: «INCIPIT EPISTOLARVM LIBER PRIMVS».

    (comment.) inc. f. 140 v° marge: «Epistolarum libri tantum nomine discrepant a libris sermonum excepto quod hic quasi absentes...» (cf. Botschuyver, op. cit., p. 340, la suite du commentaire diffère).

    (texte) f. 142 v°: «... Si curatus inaequali tonsore capillos //» (I, 1, 94).

    1 feuillet manque.

    f. 145: «// Posces ante diem librum cum lumine si non...» (I, 2, 35).

    f. 143 v°: «... Vina bibes iterum tauro diffusa palustri //» (I, 5, 4).

    1 feuillet manque.

    f. 144: «// Ne plus frumenti dotalibus emetat agris...» (I, 6, 21).

    f. 170: Ps. Acro, Vita Horatii II (extrait).

    pas de titre.

    texte: «‹O›ratius Flaccus libertino patre natus in Apulia cum patre in Sabinos commigrauit» (début de la Vita, éd. Keller, Teubner, 1902, 1, p. 2).

    f. 170 v° (add. de la main du glossateur): Glossae in Horatii Sermones (avec quelques mots allemands).

    inc.: «Piga [sic] [Serm. I, 2, 133] dicitur eminentia natiua (?) uel meretricale pretium sed ibi ubi dicitur...» (l. 2) «... Petum uuinkenten...».

    expl.: «... Murena [Serm. II, 8, 42] Lanfrida Causapes tuirabala Mabo nomos scudelare. Nihil elucius irriguo orto» [Serm. II, 4, 16]. «Vva zerliumera (?)».

    — Ps. Acro, Scholia in Horatii Epodon librum (extraits).

    pas de titre.

    inc.: «Liber epodon dicitur aut quia in itinere posito Mecenati hęc dicit aut quoniam ita uersus...».

    expl.: «... requirentes quemadmodum malis his positis careret» (Epod. 16, 15 -Keller, op. cit., 1, p. 377-437).

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: allemande, écriture caroline assez régulière légèrement penchée (i souscrits après les lettres h, m et n).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: Agostino Patrizi Piccolomini, dont l’ex-libris se lit au f. 6: «A. Patritii Episcopi Pientini»; le cardinal Fabio Chigi, dont les armes sont dorées au fer sur la reliure en peau verte (cotes ancienne 151, moyenne 2240).

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • G. Antonibon, Studi sull'arte poetica di Q. Orazio Flacco, Bassano, 1888, p. 96
    • R. Avesani, Per la biblioteca di Agostino Patrizi Piccolomini, 1964, p. 36, 47-48, n° 16.

Vie du livre

Source des données