Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q106836
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
D’après A. Rocher (SC 334, 1987, à la p. 149), ce manuscrit appartient à la famille φ² : avec A (=ms. Bruxelles, Bibl. roy. II 2561) et X (= ms. Troyes, Bibl. mun. 242 = Clairvaux F.37). « Ces manuscrits sans originalité sont groupés ici parce qu’il ne s’écartent guère de la branche φ. Ils ont chacun des erreurs individuelles, pas assez significatives pour qu’il y ait lieu d’en parler. Nous n’insisterons pas ».
F. 1a-111va : [Hilarius Pictavensis, De Trinitate] [mq. anc. f. 80] : (CPL 433 ; P.L. 10, 25-472 ; CCSL 72-72A (P. Smulders, 1979), p. 1-627 [descr. sommaire à la p. 18*]) : « [C]ircumspici[e]nti michi [proprium humane vite] ac religiosum officium quod vel a natura vel a prudentium studiis …-… [f.7vb, lib.2 ; f.13b, lib.3 ; f.18vb, lib.4 ; f.27va, lib.5 ; f.35b, lib.6 ; f.46va, lib.7 ; f. 57a, lib.8 ; f.67a, lib.9] …-… (f.79vb ; éd. P.L. 10, 328b) Si enim omnia per Christum et in Christo et ita per ipsum ut in ipso omnia sunt, id quod neque extra eum, neque per eum // (f.80a ; P.L. 10, 332a) sciens nescit et nesciens scit, nichil aliud quam vel loquendi dispensatio sit vel agendi …-… [f.82va, lib.10 ; f.94b, lib.11 ; f.102vb, lib.12] …-… ad fidem testis est dicens : ‘Pater omnia mea tua sunt et tua mea’ (Joh. 17,10), dominus meus Ihesus Christus manens in te, ex te et apud te, semper Deus qui est benedictus in secula seculorum, amen. Explicit liber XII ».
F. 111va-125a : Hilarius Pictavensis, De synodis (CPL 434 ; P.L. 10, 479-516) : « Incipit liber beati Hylarii episcopi contra omnes hereses. Dilectissimis et beatissimis fratribus fratribus episcopis, Germanie prime et Germanie secunde et prime Belgice et Belgice secunde, prime et Lugdunensi secunde et provincie Novempopulane et Narbonensi plebi et clericis Tolosanis et provinciarum Britanniarum episcopis, Hylarius servus Christi in Deo domino eternam salutem. Constitutum mecum habebam, fratres carissimi, in tanto silentii tempore …-… in diem revelationis reservet opto fratres. Homousion grecum est interpretatio unius substantie et homoeousion similis substantie, sed per homousion oportet intelligi. Explicit liber sancti Hylarii Pictavensis episcopi de synodis ».
F. 125a-129vb, 130 : Hilarius Pictavensis, Contra Constantium imperatorem (appendice incompl.) (CPL 461 ; CPPM II, 1017 ; P.L. 10, 577-603a ; SC 334 (A. Rocher, 1987), p. 166-222 [ms. sigle P, descr. sommaire à la p. 121]) : « Incipit liber sancti Hylarii episcopi contra Constantium augustum. Tempus est loquendi, quia jam preteriit tempus tacendi. Christus expectetur quia obti[f.125b]nuit Antichristus …-… [f.129va (l.30)] paterne pietatis rebellem. [appendix :] (P.L. 10, 603a-604a) Pater est ex quo omne quod est consistit. Ipse in Christo …-… quia ingeniti est imago qui genitus est. Tum enim sensu atque verbis // » ; f. 130 (mutilé), l. 6-10, 13-20 : « No[n] / [nosmet]ipsos / [arca]nis dei / filius et / portio[ne] / intellige[re] / [que]ris quo[modo] / sit ego / quero / an det[rimentum] / [car]nem / suce[pit] / [si]ne el[ementorum] / ». La finale apocryphe est signalée au f. 129va par l’indication marginale : « ab hinc usque ad finem ubi dicitur "insolenter in dei rebus ignarus" de II° libro sumpta sunt. R[equire] sub hoc signo ». Les fragments restants de trois folios arrachés laissent supposer que ceux-ci contenaient Ad Constantium I et II, Exemplum blasphemiae Auxentii, Tractatus adversus arrianum Auxenentium, qui complétaient le corpus normal (cf. SC 334, à la p. 121).
F. [130v (mutilé)] : [Hilarius Pictavensis, Epistula synodi Sardicensis = Liber I ad Constantium] (CPL 459 ; P.L. 10, 557) : « [A]uguste / [vo]lun/[tate…] Et quoniam / [pate]rne pie/[tatis…] [miseric]ordia / […] sed etiam / [diutiu]s catholi/[ce …] [affi]ciantur / [persecuti]ones et / a fratribus / … »
contreplat supérieur : Augustinus Hipponensis, De gratia Christi et peccato originali contra Pelagium et Coelestinum (II, 35-38) (CPL 349 ; P.L. 44, 405-406 ; CSEL 42 (C.F. Urba, J. Zycha, 1902), 199-201) « Inex[perta s]unt. I[n de]te[ri]us quippe vitio mutata na[tura] non invenit prime illius pu[ritat]is exemp[lum]. Sed fidelibus loquimur, qui noverunt cred[ere divinis elo]quiis etiam nullis adhibitis experte [veritat]is exemplis. Quomodo enim nunc osten[dam sine ull]is parentibus de pulvere hominem factum eique de suo latere conjugem ? Et tamen quod oculus jam non invenit, fides [c]red[it]. Si ergo et primarum nuptiarum sine libidinis passione tranquillitas …-… Evidenter quippe dum tribuit veniam denotat culpam. Nuptialis autem concubitus quem matrimo[niales]// » ; F. Ia-vb : Augustinus Hipponensis, De gratia Christi et peccato originali contra Pelagium et Coelestinum (II, 14-20) (CPL 349 ; P.L. 44, 392-395 ; CSEL 42, 177-181) « [5 premières lignes exponctuées ; l'exponctuation valant pour le tout] : « scripserat et quomodo se dixit eos anathematizare qui si aliquando tenuerunt ? Si autem postea illud opus est …-… certa morte finiatur. Tamen quamdiu ducitur, quoniam momentis omnibus esse // » ; contreplat inférieur : Augustinus Hipponensis, De gratia Christi et peccato originali contra Pelagium et Coelestinum (II, 9-12) (CPL 349 ; P.L. 44, 390-391 ; CSEL 42, 172-175) : « optandus magis est jam se ille ad [vestram catho]lice fidei viam ab illo suo errore convertat et cupiat velitque purgari, considerans cotidianam …-… ipsum solum leserit et non genus humanum et quod [infantes] qui nascuntur in eo statu sint in [quo Adam] fuit ante prevaricationem. Quid ergo hic [aliud] episcopi judices intelligere [potuerunt, nisi eum] confiteri quod [peccatum ex Adam in par]vulos [transeat ? Quod ne confitere]tur // ».
Ce manuscrit a fait partie des collections de la bibliothèque de l'abbaye de Fontenay. Sur le feuillet de garde I, cote XIII siècle « L« t » à l’encre avec 3 points. Catalogues : B.21 ; C.1Il a ensuite appartenu à Colbert, avant d'entrer dans la bibltiothèque royale en 1732.
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF