Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63079
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
Collection formée de deux groupes de sermons, assez souvent réunis depuis le XIIe s., cf. ms. de Chartres 129, ms. d'Oxford, Bodl. 93 ; le second, sur l'Ancien Testament, ne renfermant guère que des catéchèses quadragésimales de s. Césaire.
F. 1-141v. Augustinus : « Liber sancti Augustini de lapsu mundi », titre ne se rapportant qu'au premier sermon, car chacun des autres a son titre propre (P. L., XXXVIII, serm. 60, 402-409) (1-13) ; — II. « Incipit de eo quod scriptum est in proverbiis : Sunt qui sc divites affectant nil habentes et sunt qui se humiliant cum sint divites. Redemptio anime viri divitie ejus ; pauper enim non suffert minas « (ibid)., serm. 36, 215-221) (13-22) ; — III. « Incipit ejusdem de continentia et sustinentia » (ibid., serm. 38, 235-241) (22-29v) ; — V. « Item ejusdem ubi Abraham temptatur a Deo » (P. L., XXXIX, serm. 348, 1526-1529) (29v-31v) ; — IIII. : « Incipit sermo ejusdem de timore Dei. Notissima [pietas] patris nostri... — ... homo per fidem sine operibus legis » (P. L., XXXVIII, serm. 2 § 1-9, 26-32) (31v-36v), suivi de : « Quomodo intendite fratres ... quare ergo vult ire vir ... — ... ut quod hic desideramus, ibi inveniamus » (ibid., serm. 9 § 3-31, 77-91) (36v-45) ; — VII. « Incipit ejusdem de psalmo LXVIII° » (ibid., serm. 22, 148-155) (45-53v) ; — « Sermo ejusdem de justicia que ex lege et ea que ex fide est, et quomodo diabolus princeps mundi hujus et traduce peccati et de perfectione imperfecta et de trinitate futura » (ibid., serm. 170, 926-933) (53v-60v) ; — VIII. « Sermo ejusdem de eo quod Dominus interrogat Judeos cujus filium dicerent esse Christum » (ibid., serm. 91, 567-571) (60v-67v) ; — IX. « Incipit nonus de eo quod Jhesus in scripturis tribus modis intelligatur » (P. L., XXXIX, serm. 341, 1493-1501) (67v-77) ; — X. « Incipit de oratione dominica » (ibid., serm. 65 A, 1870-1871) (77v-79v) ; — XI. « Sermo ejusdem » (ibid., serm. 382, 1684-1686) (79v-83v) ; — XII. « Sermo habitus ad missam sancti Cypriani » (P. L., XXXVIII, serm. 13, 107-111) (83v-90) ; — XIII. « Sermo die dominico de versi psalmi noni : Tibi derelictus est pauper, pupillo tu eris adjutor » (ibid., serm. 14, 111-116) (90-95v) ; — XIIII. « Sermo ejusdem habitus in regione territa [sic] in basilica Petri Carthagine » (ibid., serm. 15, 116-121) (95v-103) ; — XV. « Sermo ejusdem in basilica Celerine » (ibid., serm. 48, 316-320) (103-107v) ; — « Sermo ejusdem in missa sancti Cipriani dominico die » (ibid., serm. 49, 320-326) (107v-115v) ; — XVII. « Sermo ejusdem die sabbati ab eo quod dictum est a Domino : Petre amas me, pasce oves meas » (ibid., serm. 147, 797-799) (115v-116v) ; — XVIII. « Sermo ejusdem de apostolo ubi dicit : Non enim quod volo facio bonum sed quod nolo mal [um] hoc ag [o] » (ibid., serm. 151, 814-819) (116v-122v) ; — XIX. « Sermo de caritate vel dileccione » (P. L., XXXIX, serm. 349, 1529-1533) (123-127) ; — XX. « Sermo ejusdem de capitulo Evangelii ubi ait Jhesus : Si vis venire ad vitam serva mandata » (P. L., XXXVIII, serm. 85, 520-523) (127-130) ; — XXI. « Sermo ejusdem de capitulo Euvangelii ubi Judei interrogaverunt cujus filius sit Christus. » (ibid., serm. 92, 572-573) (130-132) ; — XXII. « Sermo de Evangelio de servo qui acceperat talentum et noluit erogare » (ibid., serm. 94, 580-581) (132-132v) ; — XXIII. « Incipit ejusdem de avaritia (ibid., serm. 107, 627-632) (133-135v) ; — XXIIII. « Sermo ejusdem ad penitentes » (P. L., XXXIX, serm. 393, 1713-1715) (136-138v) ; — « Sermo ejusdem de timore Domini » jusqu'à : « ... in primo gradu penitentie dolore fleverunt. (ibid., serm. 347, 1524-1525) (138v-141).
F. 141-246. « Omelie s. Augustini et s. Ambrosii sanctique Jeronimi de Veteri Testamento et Novo », recueil utilisé par les Mauristes et leurs prédécesseurs et par Morin, S. Caesarii Arel. serm., p. LIII, ms. B2 : Table, faisant immédiatement suite, sans distinction, au dernier sermon du groupe précédent (141-141v) ; — « Sicut dicit evangelista abstinuisse dominum... » (édit. Bartolommeo Carusio, Milleloquium, Lyon, 1555, 1873) (141v-143v) ; — « Sermo de Cain et Abel » (Mai, Nova patr. Bibl., I, 316, serm. 135) (144-146v). — [Caesarius Arelatensis] « Omelia beati Augustini de Abraam » (édit. Morin, n° 81) (146v-149) ; — « Sermo sancti Augustini de Abraham et Ysaac filio ejus » (ibid., n° 84) (149-152). — « Sermo sancti Augustini de conceptione sancte Rebeccae » (P. L., XXXIX, serm. 9 A, 1755-1757) (152-157). — [Caesarius Arelatensis], « Sermo unde supra » (édit. Morin, n° 86) (157-161) ; — « Sermo sancti Augustini de Jacob et Joseph » (ibid., n° 89) (161-164) ; — « Omelia sancti Augustini de Jacob et Joseph » (ibid., n° 91) (164-166) ; — « Omelia item de sancto patriarcha Joseph » (ibid., n° 93) (166-168v) ; — « Sermo sancti Augustini de eo quod : Mortuus est Joseph et creverunt filii Israel » (ibid., n° 94) (168v-171) ; — « De spirituali conluctatione israelitarum et egyptiorum » (ibid., n° 98) (171-173) ; — « Omelia sancti Augustini de decem plagis egiptiorum » (ibid., n° 100) (173-177v) ; — « Omelia sancti Augustini de eo quod : Induravit Dominus cor Pharaonis » (ibid., n° 101) (177v-181) ; — « Omelia s. Augustini de via trium dierum » (ibid., n° 97) (181-183) ; — « Omelia sancti Augustini de exploratoribus XII » (ibid., n° 108) (183-186) ; — « Omelia sancti Jeronimi de turibulis Core et Dathan » (ibid., n° 110) (186-189) ; — « Omelia de virga Aaron » (ibid., n° 111) (189-192v) ; — « Omelia sancti Jeromini de Balaam et Balac » (ibid., n° 113) (192v-196v) ; — « Omelia beati Augustini de Raab meretrice et II nuntiis » (ibid., n° 116) (196v-201) ; — « Sermo quod Dei jud[ic]io de terra repromissionis expulsi sunt » (ibid., n° 114) (201-204) ; — « Omelia de eo quod : Essent parati transire Jordanem, et de Raab » (ibid., n° 115) (204-209) ; — « Omelia sancti Ambrosii de Gedeon » (ibid., n° 117) (209-215). — Augustinus(?) : « Omelia beati Augustini de Sanson » (P. L., XXXIX, serm. 364, 1639-1643) (215-222v). — [Caesarius Arelatensis] « Omelia de David et de patre suo Ysai et de Golia » (édit. Morin, n° 121) (223-228v). — [Pseudo-Fulgentius] « Sermo sancti Augustini de Absalon » (P. L., LXV, n° 75, 945) (228v-230v). — [Caesarius Arelatensis], « Omelia de eo quod : Edificavit David altare Domino in area areuna Jebusei » (édit. Morin, n° 122) (231-232v). — « Omelia de Salomone rege » (Mai, I, p. 445, serm. 188) (232v-235). — « Omelia de sancto Helia propheta » (ibid., p. 320, serm. 137) (235v-239) ; — [Caesarius Arelatensis], « Sermo sancti Augustini de sancto Heliseo » (édit. Morin, n° 129) (240-244) ; — « Sermo de beato Heliseo » (ibid., n° 130) (244-246v).
F. 22-22v, 31v-36v, 45-53v, 83v-115v, 127-130v. sanctus Augustinus, De Veteri Testamento sermones 38, 2, 22, 13-15, 48-49, 36 (ms. L1 de l'éd. C. Lambot, C.C.S.L., XLI, passim).
F. 90-103. (ms. L de l'éd. C. Lambot, S. Augustinus, Sermones selecti XVIII, Utrecht-Bruxelles, 1950, 19-33). F. 144-146v, 166-168v, 235v-239. [Chromatius Aquileiensis ] Sermones 23, 24, 25 (ms. X2 de l'éd. J. Lemarié, C.C.S.L., IXA, 1974, 103-117) ; cf. ibid., XVIII.
F. 152-157. [Origenes, Homilia in Genesim decima] ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 368.
F. 215-222v. [Caesarius Arelatensis], Sermo 118 (éd. Morin, C.C.S.L., CIII, 1953, 491-496 et CIV, 987, avec variantes).
Ce manuscrit a appartenu à Jean-Baptiste Colbert avant d'entrer dans les collections de la bibliothèque royale.
Audivimus, fratres carissimi, in lectione quae lecta est, quoniam mortuo Joseph...
f. 168v
Bonum est semper orare et numquam deficere...
f. 232v
De beato patriarcha Joseph aliquanta nobis divina Scriptura intimat...
f. 166
De sancto Elia nobis lectio recitata est, fratres carissimi...
f. 235v
Dum divina lectio legeretur, fratres carissimi, audivimus quod profecti filii Israel...
f. 192v
Expositiones sanctarum Scripturarum si eo ordine et illo eloquio...
f. 157
Frequenter caritati vestrae suggessimus, fratres carissimi, beatum Eliseum...
f. 240
Hesterna die audivimus, fratres carissimi, quod cum sub arbore quercu...
f. 209
In beato Jacob, fratres dilectissimi, et in sancto filio ejus Joseph...
f. 164
In lectionibus divinis quae nobis praeteritis diebus recitatae sunt...
f. 181
In lectionibus quae nobis recitatae sunt audivimus quod mortuo Moyse...
f. 201
In Scripturis divinis, dilectissimi, una eademque persona prout tempus...
f. 223
Isaac, inquit Scriptura, crescebat, Abraham respiciente...
f. 152
Jesus filius Nave pugnabat in eremo et Moyses...
f. 79v
Lectio ista, carissimi fratres, quae nobis recitata est, non tam gesta...
f. 196v
Lectionis illius, fratres carissimi, in qua beatus Abraham...
f. 149
Modo cum divina lectio legeretur, audivimus Dominum beato Abraham dicentem...
f. 146v
Modo cum divina lectio legeretur, audivimus quod eunte beato Eliseo...
f. 244
Modo cum Regnorum lectio legeretur, audivimus quod cum Dei plaga...
f. 231
Modo, fratres carissimi, cum divina lectio legeretur, audivimus dixisse Dominum ad Moysen ut???turibula...
f. 186
Omnis princeps tribus populi habet virgam...
f. 189
Paenitentes, paenitentes, paenitentes, si tamen paenitentes et non estis irridentes...
f. 136
Quamvis, fratres carissimi, omni tempore verbum Dei cum grandi desiderio...
f. 171
[...] Quare ergo vult ire vir quo non vult ut uxor sequatur...
f. 36v
Quia sermo, qui nobis recitatus est, fratres carissimi, pro necessitate...
f. 173
Quomodo, intendite fratres, credidit aliquis, percepit fidei sacramenta in lecto...
Quoniam Domino subveniente atque gubernante...
f. 77v
Quotiens lectio ista recitatur, fratres carissimi, in qua frequenter audivimus cor Pharaonis...
f. 177v
Quotiens vobis, fratres carissimi, lectiones de Veteri Testamento recitantur...
f. 161
Retulit divina Scriptura de Cain et Abel...
f. 144
Samson, fratres dilectissimi, fortitudinem habuit non de natura...
f. 215
Sicut dicit Evangelista abstinuisse Dominum quadraginta diebus et noctibus in deserto...
f. 141v
Sicut frequenter caritati vestrae suggessimus, fratres carissimi, Moyses...
f. 204
Sicut in lectione quae nobis modo recitata est audivimus, fratres carissimi, duodecim...
f. 183
Solet fidem natura servare. ejus : sanguinitas facere caritatem...
f. 228v
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF