Boulogne-sur-Mer. Bibliothèque municipale des Annonciades, Ms. 116

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q311503

Aspects codicologiques

  • Parch., XIIe s. (entre 1152 et 1159), 307 ff. 4, 505 X 360 mm., just. : 392 X 240 mm. (f. 2), 2 col, 51/52 lignes, réglure à la pointe sèche et à la mine de plomb. Lettres ornées et initiales historiées dans tout le manuscrit ; initiales d’or ou rouges, vertes ou marron, titres en capitales rouges, vertes et marron. Titre ancien au f. 1 : « Isidorus Mercator » (XVIIIe s.).

    inc. : « Prouintia germania secunda... » (f. 2).

    expl. : «... in quatuor uoluminibus » (f. 306 v° = f. 155 v°, t. II).

    « Prima pars Gregorialis... » (f. 307 = f. 156, t. II).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XLI

  • f. 1 v° : ‹POLEMIVS SILVIVS›, Nomina prouinciarum.

    titre : « NOMINA PROVINTIARVM ROMANI IMPERII ITALIA Gallia, Affrica, Hispania, Illiricus, Trachia, Asia, Oriens, Pontus, Egiptus, Britannia. Nomina prouintiarum Italie ».

    inc. : « In Italia prouintie sunt... ».

    expl. col. 2 : «... simul prouintie numero centum duodecim » (éd. cf. supra, Boulogne-sur-Mer, Bibl. mun. 115, f. 1 v°).

    f. 1 v°-2 : Notitia Galliarum.

    titre : « Nomina ciuitatum Gallie Lugdunensis prima ».

    inc. : « Prouintia Lugdunensis prima habet ciuitates quattuor. Metropolis... ».

    expl. col. 2 : «... Ciuitas Vinsiciensium id est Ventio » (éd. cf. supra, Boulogne-sur-Mer, Bibl. mun. 115, f. 1 v°-2).

    f. 2 : Nomina Romanorum principum.

    titre : « NOMINA ROMANORVM PRINCIPVM ».

    inc. : « Ivlius, AVgustus... ».

    expl. : «... FRedericus I. Huius tempore scriptus est liber iste » (1152-1190).

    add. d’une autre main : « Henricus VI (1190-1197), Otto IIII (1198-1218), Fredericus II (1197-1250) ».

    f. 2 v° : Nomina Pontificum.

    titre : « NOMINA ROMANORVM PONTIFICVM ».

    inc. : « Petrus apostolus... ».

    expl. : «... Adrianus IIII » (1154-1159).

    la liste a été poursuivie jusqu’à Boniface VIII (1294-1303).

    f. 3-307 : Ps. ISIDORVS MERCATOR, Decretales (ms. de la classe B de Hinsch).

    titre : « Quo tempore concilia celebrari ceperint et de quattuor conciliis ».

    inc. : « CANONES generalium conciliorum a temporibus... ».

    expl. f. 3 v° col. 2 : «... episcopus extitit. Vigesima secunda item ».

    titre : « Incipit epistula Aurelii Carthaginensis episcopi ad Damasum Papam ».

    inc. : « BEATISSIMO Papȩ Damaso Aurelius Karthaginensis episcopus. Gloriam apostolice sedis,.. ».

    expl. : «... amantissime pater. Data VIII Kalendas martii et lecta Romȩ V nonas maii ».

    titre : « Rescriptum Damasi Pape ad Aurelium Carthaginensem episcopum ».

    inc. : « REVERENTISSIMO fratri et coepiscopo Aurelio Damasus. Scripta sanctitatis tue debita ueneratione... ».

    expl. f. 4 col. 1 : «... ostendat. Data XVI Kalendas iunii Gratiano et Siritio uiris clarissimis consulibus. EXPLICIT EPISTOLA ».

    titre : « PREFATIO ISIDORI IN SEQVENTI OPERE ».

    inc. : « ISIDORVS MERCATOR (glose interl. : « peccator ») SERVVS CHRISTI lectori conseruo suo et parenti in Domino fideli salutem. Compellor a multis... ».

    expl. f. 5 col. 1 : «... breuiarium interpolatur sequens ordinem suum. EXPLICIT PREFATIO » (éd. cf. supra, Boulogne-sur-Mer, Bibl. mun. 116, f. 3-302).

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine : nord de la France ou Belgique ; d’après les noms cités aux f. 2 et 2 v° de Frédéric Ier (1152-1190) et Adrien IV (1154-1159), le manuscrit peut être daté entre 1152-1159.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XLI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XLI

  • Possesseur : abbaye Saint-Martin de Tournai d’après le catalogue de sa bibliothèque au dernier feuillet du manuscrit (éd. Delisle, Cab. des mss., 2, 487-492) ; chapitre cathédral d’Arras, d’après le Cat. gén., cit. infra ; ancienne cote sur le feuillet de garde détaché « n° 228 ».

Notes

Source des données : Biblissima

Bibliographie

    • Cat. gén., in-4°, 4, Paris, 1872, p. 645-646
    • S. Williams, Codices Pseudo-Isidoriani. A Paleographico-Historical Study (Monumenta iuris canonici, Series C : subsidia, 3), New York, 1971, Fordham Univ. Press, p. 11-12 n° 8 (avec bibliographie).

Vie du livre

Source des données