Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q89485
Manifeste IIIF
Numérisation :
Numérisation du décor
Numérisation intégrale
Papier (filigranes mêlés: var. Briquet 11753: Wurzbourg, 1459-1460; var. Briquet 14872: Wurzbourg, 1461-1490; var. Briquet 11715: Wurzbourg, 1392-1480; 11656: Wurzbourg, 1447; 7625: Wurzbourg, 1427-1436), XVe s. (f. 1-113: a. 1463; f. 123-127 v°: a. 1475; f. 128-129 v°: après 1480; f. 212-238: a. 1456), IV + 372 ff. (f. I v°, II v°, 113 v°, 114 v°-122 v°, 130-131 v°, 156-161 v°, 211-211 v°, 239-241 v°, 298-300 v°, 303v°-335v°, 368-371 v° et 372 v° blancs), 308x212 mm., f. 336-337 v°: 2 col. Au f. 1, initiale verte sur fond or encadrée de bleu gris. Gloses marginales et interlinéaires abondantes aux f. 1-113, de plusieurs mains contemporaines, dont celle d’Erhart Knab.
Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital
Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin
Titre(s) : IIIr - GlossaeIIIv - Epistula exercitationis causaIVr-IVv - Glossae1r-113r - Boethius: Consolatio Philosophiae114r - Hieronymus Emser: Oda saphica endecasyllaba super execrabili Gallorum morbo123r-127v - Aenea Silvius Piccolomineus: Epistula CVIII ad Procopium Rabenstein128r-129v - Pallas Spangel: Oratio funebris in depositione Erhardi Knab medicinae doctoris Heidelbergensis132r-135r - Aenea Silvius Piccolomineus: Epistula ad Leonardum de Beneuoletibus135r-150r - Aenea Silvius Piccolomineus: De curialium miseriis150v-153r - Epistula ad Leoardum153r-153v - Aenea Silvius Piccolomineus: Epistula ad Gasparem Schlick153v-155v - Aenea Silvius Piccolomineus: Epistula ad Marianum Sozinum162r-206v - Plutarchus: Vita Marci Antoni206v-208v - Carmen209r-209v - Comoedia Bile209v-210v - Carmina212r-238r - Leonardus Brunus Aretinus: Vita Ciceronis seu Cicero nouus238v - Horatius: De arte poetica (Auszug)242r-297v - Commentarius in Ciceronis libros de officiis301r-303r - Antonius Barzizzius: Cauteriaria336r-367v - Bonjohannes Messanensis: Quadripartitus figuram moralium
Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI
~ f. III (addition en écriture très cursive de la fin du XVe s.): ‹Glossae in Boethii Consolationem Philosophiae›.
inc.: «Elucubratus clarissimum Boetii uolumen de consolatione philosophica insscriptum... ».
~ f. III v° (addition de la même main): ‹Epistula exercitationis causa›.
précédée de l’invocation: «Sit requies placida ubi deprecor optima uirgo ».
inc.: «Cum ad manus meas amice dilectissime... ».
~ f. IV-IV v° (certaines de la main d’un des glossateurs): ‹Glossae in Boethii Consolationem Philosophiae›.
1) inc.: «Quia secundum Remigium super Donato, titulus est clauis siue ingressus operis sequentis a Titane dictus, id est deo, ad laudem auctoris de presenti uideamus. . . ».
expl.: «... iam senex edidit hoc opus in exilio positus ».
2) suivi d’une addition d’une autre main: «Hic mortuus est sub nomine Seuerini cuius tumulo hoc epitaphium est inscriptum... De sancto Petro et Paulo edidit».
3) f. IV v°, inc.: «Presens Boe‹tii› liber diuisione prima diuiditur in quinque libris... ».
expl.: «... Primus diuiditur in XIII partes secundum quod VII metros et VI prosas continet ».
~ f. 1-113: Boethivs, Consolatio Philosophiae (cum commentario).
~ f. 114: Hieronymvs Emser, Oda saphica endecasyllaba super execrabili Gallorum morbo.
inc.: «‹C›Esarem quondam crepero (?) nouoque... » (cf. C. H. Fuchs, op. cit. infra. p. 50).
~ f. 123-127v°: Aeneas Silvivs Piccolominevs, Epistula CVIII ad Procopium Rabenstein.
~ f. 128-129 v°: ‹Pallas Spangel, Oratio funebris in depositione Erhardi Knab medicinae doctoris Heidelbergensis›.
~ f. 132-135: Aeneas Silvivs Piccolominevs, Epistula ad Leonardum de Beneuolentibus (25 sept. 1453).
~ f. 135-150: Aeneas Silvivs Piccolominevs, De curialium miseriis (a. 1444).
~ f. 150 v°-153: Epistula ad Leonardum ‹Brunum Aretinum (?)› de balneo Badensi.
inc.: «(Si uales ego quoque ualeo). Per quendam contribulum meum ad te scripsi ex Constancia... ».
~ f. 153-153 v°: Aeneas Silvivs Piccolominevs, Epistula ad Gasparem Schlick (ca. 3 juillet 1444).
~ f. 153 v°-155 v°: Aeneas Silvivs Piccolominevs, Epistula ad Marianum Sozinum (3 juillet 1444).
~ f. 162-206 v°: Plvtarchvs, Vita Marci Antoni (transl. lat. Leonardi Bruni Aretini).
~ f. 206 v°-208 v°: Carmen (cf. H. Walther, Initia carminum, n° 7429).
inc.: «Hac quicumque uia tendis studiose uiator... ».
~ f. 209-209 v°: ‹Comoedia Bile›.
inc.: «Bi[la]: Hem aduena illici quis est...».
~ f. 209 v°-210 v°: Carmina.
1) inc.: «Desidiam causat dulcis penuria Bachi... » (11 v.).
2) inc.: «Plango gemens mestus quia memoro deseris...» (14 v.).
3) f. 209 v°-210, inc.: «Postquam crudelis inmitis atroxque podagra...» (18 v.).
4) f. 210, inc.: «Ardet in affectu Venus anxia sordet in actu... » (cf. H. Walther, Initia carminum, n° 1144).
5) f. 210-210 v°: «Haec lege quem mortis numquam perterruit horror...» (16 v.).
f. 212-238: Leonardvs Brvnvs Aretinvs, Vita Ciceronis seu Cicero nouus.
(prol.) inc.: «OTIOSO MIHI NVPER ac lectitare aliquod...».
(prol.) expl. f. 212 v°: «... de hoc ipso scribentibus superari. Vale ».
(texte) inc. f. 212 v°: «TVLIORVM FAMILIA QVE et Ciceronis...».
(texte) expl.: «...miserere tandem ignominiose perierunt».
à la fin: «Finita uita Ciceronis...».
f. 238 v°: Horativs, De arte poetica (extrait).
titre: «Incommoda senum ».
inc.: «Multa senem circumueniunt incommoda uel quod...».
expl.: «... Se puero castigator censorque minorum» (v. 169-174).
f. 242-297 v°: Commentarius in Ciceronis libros de officiis.
pas de titre.
inc.: «‹S›Edato uix tandem Rome ciuili bello Cicero Marcum filium misit Athenas latinis litteris... ».
expl. inachevé: «... is talis efficiens utilitas id est quod ea utilitatem afferet, ut ii e» (cf. De officiis, III, 11).
~ f. 301-303: Antonivs Barzizzivs, Cauteriaria
~ f. 336-367 v°: ‹Boniohannes Messanensis›, Quadripartitus figurarum moralium.
Origine: allemande, Heidelberg, plusieurs mains contemporaines. Les f. 1-113 ont été achevés le 3 décembre 1463 par Conrad Pfleger de Luterburg, qui signe et date au f. 113: «EXPLICIT TEXTVS BOETII DE CONSOLATIONE PHILOSOPHYE ANNO ETC. M°CCCC°LXIII° PER ME CONRADVM PFLEGER DE LVTERBVRG IN VIGILIA BARBARE VIRGINIS ETC. IN STVDIO HEIDELBERGENSI». Un autre scribe a copié les f. 123-127 v° et 132-155 v° et daté de 1475 au f. 127 v°. Les f. 212-238 sont datés de 1456 au f. 238: «Finita uita Ciceronis in millesimo quatricentesimo quinquagesimo VI». Les f. 242-297 v° sont en écriture cursive, beaucoup plus fine. Parmi les glossateurs des f. 1-113, on peut reconnaître la main d’Erhard Knab, dont l'oraison funèbre est copiée aux f. 128-129 v°.
Possesseurs:: les f. 1-113 ont probablement appartenu à Erhard Knab, qui les a annotés; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. II cote du transfert: C. 93/1717).
Source des données : Biblissima
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF