Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3027

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q97845

  • Autre forme de la cote :
    • Vat. lat. 3027
    • Bibliothèque vaticane, Vat. lat. 3027
    • Vatican. BAV, Vat.lat.3027
    • Vatican. Biblioteca apostolica vaticana, Vat.lat.3027
  • Conservé à : Vatican. Biblioteca apostolica vaticana
  • Date de fabrication :
  • Lieu de fabrication :

Manifeste IIIF

Aspects codicologiques

  • Parch., XVe s. (av. 1461), 118 ff. (+ f. 74a; f. 118v° blanc), 253 x 155 mm. Initiales d’or à «bianchi girari » encadrant la couronne de lauriers bordée d’or qui contient le blason. Quelques sommaires, mots typiques et gloses, marginaux, en rouge, contemporains.

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Présentation du contenu

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • f. 1:... corporis//

    f. 2: //uero omni opera

    ~ f. 1-24; Epictetvs, Enchiridion (transl. lat. Nicolai Perotti)

    f. 1-3: Praefatio Nicolai Perotti ad Nicolaum V papam

    f. 4-7v°: Simplicivs, Praefatio in Enchiridion (transl. lat. Nicolai Perotti)

    f. 7v°-24: Enchiridion (texte).

    ~ f. 24-40v°: Plvtarchvs, De fortuna Romanorum (transl. lat. Nicolai Perotti).

    f. 41-59v°: Priscianvs, Periegesis (ms. Y de Finch, 1956).

    titre: «PRISCIANI CAESARIENSIS LIBER DE SITV ORBIS INCIPIT FOELICITER » (éd. E. Baehrens, Poetae latini minores, 5, Leipzig, Teubner, 1883, p. 275-312 et P. van de Woestune, La Périégèse de Priscien, édition critique, Bruges, 1953, qui ne citent pas ce ms.).

    f. 59v°-66: Priscianvs, De metris Terentii.

    titre: «PRISCIANI GRAMMATICI DE VERSIBVS TERENTIANIS LIBER INCIPIT » (éd. H. Keil, Gramm. lat., 3, 1859, p. 418-429).

    f. 66-70: Rvfinvs Antiochensis, Commentarius in metra Terentiana

    pas de titre (ed. cit., 6, 1874, p. 554-565).

    f. 70-80: Rvfinvs Antiochensis, Commentarius de numeris oratorum

    pas de titre (ed. cit., p. 565-578).

    ~ f. 80-113: Nicolavs Perottvs, Opera.

    f. 80-100: De generibus metrorum (seu De metris).

    f. 100v°-113: De metris odarum quibus Horatius et Seuerinus Boethius usi sunt.

    ~ f. 113v°-114v°: Hippocrates, Iusiurandum (seu Iuramentum) (transl. lat. Nicolai Perotti).

    ~ f. 115-117v°: Nicolavs Perottvs, Epistula ad Iacobum Constantinum.

    ~ f. 117v°-118: Ptolomaevs, Epigrammata (transl. lat. Nicolai Perotti).

    1) inc.: «Mortalem uitam... ».

    2) inc. f. 118: «Imperio quamuis... ».

    ~ f. 118: Ptolomaevs, Epigramma (transl. lat. Helii Perotti)

    inc.: «Mortales nati... ».

Intervenant

Anciens possesseurs

Anciennement dans

Origine

  • Origine: italienne, écriture humanistique cursive soignée, légèrement penchée; le manuscrit a été décoré par Gioacchino de Gigantibus (cf. J. Ruysschaert, op. cit. infra). Le volume, qui descend du ms. Modena, Bibl. Estense α O. 7. 12 (cf. P. D' Alessandro, 1992, op. cit. infra), a servi de modèle au ms. Vat. lat. 6526 (cf. G. Mercati, op. cit. infra, p. 26 n. 1 et A. Marucchi, op. cit. infra, 1985).

    (Source : Persée - DER-IRHT, XXI)

Historique de la conservation

Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI

  • Possesseurs: le cardinal Jean Jouffroy, évêque d'Arras puis d'Albi († 1473), dont les armes, surmontées d'une mitre d'évêque, sont peintes au bas du f. 1; le manuscrit est attesté dans les inventaires de 1475, 1481 (f. 51v°, l. 10-14), 1518 (f. 24, l. 6-8), 1533 et 1550 (où il portait le n° 865); le volume a fait partie du lot transporté à Paris en 1797 et restitué en 1816 (timbre de la Bibliothèque nationale de Paris, aux ff. 1 et 118).

Notes

Source des données : Biblissima

  • E. Pellegrin, Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane. Tome III, 2ème partie. Fonds Vatican latin, 2901-14740, éds A.-V. Gilles-Raynal, F. Dolbeau, J. Fohlen, Y.-F. Riou, J.-Y. Tilliette, avec la coll. de M. Buonocore, P. Scarcia Piacentini et P.-J. Riamond, Paris, 2010, p. 70 (https://www.persee.fr/doc/dirht_0073-8212_2010_cat_21_32)

Bibliographie

    • H. Keil, Grammatici latini, 6, Teubner, 1874, p. 551, brève mention
    • G. Mercati, Per la cronologia della vita e degli scritti di Niccolò Perotti, Rome, 1925 (Studi e testi, 44), p. 19, 25, 26, 27 n. 3, 34 n. 2, 36 n. 2, 136-137 et 146
    • Id., Una lettera di Vespasiano da Bisticci a Jean Jouffroi vescovo di Arras e la biblioteca romana del Jouffroi (Mélanges dédiés à la mémoire de Félix Grat, 1, Paris, 1946, p. 366, simple mention)
    • R. P. Oliver, Niccolò Perotti's version of the Enchiridion of Epictetus, Urbana (Ill.), 1954, p. 40, 54-55 et 62, description sommaire
    • C. E. Finch, Periegesis of Priscian in Codex Vat. lat. 3027 (The class. Bull., St Louis Univ., 32, 1956, p. 64-65 et 67)
    • Id., The Periegesis of Priscian in Codex Vat. lat. 3409 (Manuscripta, 4, 1960, p. 19 n. 3)
    • P. O. Kristeller, Iter italicum, 2, Londres-Leyde, 1967, p. 316, brève description
    • J. Ruysschaert, Miniaturistes «romains» sous Pie II..., Sienne, 1968, p. 270
    • J. Fohlen, Trois manuscrits parisiens des «Epistulae ad Lucilium» de Sénèque (Rev. hist. textes, 1, 1971, p. 91, simple mention)
    • M. Passalacqua, I codici di Prisciano, Rome, 1978 (Sussidi eruditi, 29), p. 340, description sommaire
    • P. Kibre, Hippocrates Latinus: Repertorium of Hippocratic Writings in the Latin Middle Ages, VI (Traditio, 36, 1980, p. 355)
    • A. Lanconelli, La biblioteca romana di Jean Jouffroy (Scrittura, biblioteche e stampa a Roma nel Quattrocento, Vatican, 1980, p. 289 et n. 73)
    • G. Ballaira, Per il catalogo dei codici di Prisciano, Turin, 1982, p. 186-188
    • A. Marucchi, Codici di Niccolò Perotti nella Biblioteca Vaticana (Roma humanistica..., Louvain, 1985, p. 123-124)
    • J. Fohlen, Les manuscrits classiques..., 1985, p. 15 et 50, simples mentions
    • P. D'Alessandro, L'archetipo dell'Enchiridion Epicteti di Luciano in Italia nel Quattrocento (Res publ. litt., 9, 1986, p. 251)
    • M. Buonocore, Codices horatiani ..., Vatican, 1992, p. 220-221, n° 156
    • P. D' Alessandro, La Periegesis di Prisciano ed un codice modenese di Niccolò Perotti (Boll. class., 13, 1992, p. 138-142)
    • C. Märtl, Kardinal Jean Jouffroy († 1473) Leben und Werk, Sigmaringen, 1996 (Beiträge zur Geschichte und Quellenkunde des Mittelalters, 18), p. 285
    • M. Buonocore, Orazio in greco «οπωρα». Studi in onore di Mgr. Paul Canart - Bolletino della Badia greca di Grottaferrata, n.s., 52, 1998, p. 33)
    • Réf.: BMBV (1986) 22772-22776, (1991) 12195-12196, (1994) 10781-10782, (1998) p. 492, (2005) p. 639 (12)
    • BAMAT 6 (1996) 3022.

Vie du livre

Source des données