Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q64275
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
f. A : [Notae et distinctiones] (les distinctions sont présentées en schéma par tirets ; les développements initiaux sont transcrits entre parenthèses) : « Iota minima littera alphabeti greci et decima… Licet sacerdoti accipere que ex officio ei dabitur… Sagitte : pena (unde sagitte parvulorum facte sunt plage eorum), verbum dei (sagittas suas ardentibus effecit), predicatores (sagitte potentis acute)… Peccata vestra vires hostibus prebent et aliqui quem preccata nostra fecerunt potentem, scilicet per effectum. Homo qui sanat totalem humanam naturam (ut cum dicitur totum deus hominem…), meliorem partem (ut cum dicitur homines et jumentes salvabis…), deteriorem partem, ut cum dicitur quem dicunt homines idest carnales esse filii hominis » ; f. 1a-vb : [Distinctiones] : « Vanitas : mutabilitatis per condicionem, curiositatis per avarisciam (sic), penelitatis per justam peccati afflictionem ; ymago… ; similitudo… ; loquitur Deus… ; juracio… ; ad perfectionem… ; certitudo… ; de gloria… ; est… ; peccare… ; peccare in Christum… ; forte… ; divisio… ; de repetenda [?] opinio martirorum… ; quedam sunt necessaria… ; fugienda est fornicacio… ; effectus excommunicationis ; penitos expectat deus… ; [f. 1b] lutum… ; canticum novum… ; insanie… ; dextera… ; perfectio… ; peccatum… ; triplex effectus misericordie… ; caput… ; liber… ; paupertas… ; paupertatem… ; euge… ; beatus… ; deus… ; regnum… ; cum dicitur pater confortat cor per spem, noster dilata cor per caritatem, in celum elevat per fidem… ; [f. 1vb corde nihil fugacius quod quod invenitur, cum discretione restringitur ». (XIIIe s.) f. 2va : [nota de alphabeto hebraïco : excerpt. Ambrosius Mediolanensis, Expositio in psalmo CXVIII ( ?)] : « Doctrina-aleph ; cumversio-beth ; retributio-gimel ; timor-deleth ; est vel vivo – he ; …-… capud vel primatus – res ; supervulnus-sin ; erravit vel cumsummavit – thau » (l’interprétation beth-conversio est rare et c’est la traduction de saint Jérôme ‘domus’ que l’on retrouve chez la plupart des auteurs ; au mieux l’on trouve beth-confusio chez saint Ambroise et Paschase Radbert). f. 2va (XIIIe s.) : [nota liturgica de officio] : « Officium beate Marie non agitur a Cena domini usque ad sabbatum in albis in vesperas quod ante octavam Pasche. Officum defunctorum on fit usque ad II feriam octave Pentecosten nec canticum graduum. Conple[tor]ium agitur IIII feria sicut aliis diebus, flexis genibus cum ‘mis[erere] m[e]i deus’ et tacetur oficium mortuorum. Conmemoratio de apostolis et pace reincipitur sabbato in vespers ante Pentecosten ». (XIIIe s.) f. 117a-vb : [Commentarium in Decretum Gratiani, I, dist. 50-51] [le f. est à l’envers ; les passages en italiques sont soulignés] : « [f. 117vb, marg. sup.] Magister de operatione lapsorum… [f. 117vb] Ita nunc multa capitula ad probandum …-… de legibus et senatus consultis non est novum. [f. 117va] et cotidie vidimus quod nove constitutiones derogant antiquis …-… hoc ex permissione sed quod postea factus est et qui recognovit infir [f. 117b] infirmitatem aliorum XI Q. III. Non solum eum in suam infirmitatem quam meis ali XXVII Q. II Si quippe hoc perpenditur quod nullus debet se jactare, fidelior, perdi fidem virtutem pro sol. de. idest pro solida devotione quam habuit erga ecclesia, tocius cor …-… redire ad seculum in CXa de secularibus tamen ‘Super eo’ [f. 117a] In hac D. LI agitur de curialibus. Dicitur curialis (…) qui habet quodcumque officium in curia …-… Quod dicitis qui non cate si subdiaconus vel inferioris ordinis, esus condicionis ».
F. 2a-2b : [Notae in III-IV Reges] : F. 2a (l. 1-11) : « De Jeroboam. Jeroboam timuit ne cor proprius verteretur ad dominum suum Roboam si ascenderet… idolatrie qua desipuit Israel » ; f. 2a (l. 11-24) : « De Jaasa. Jaasa pessimus occidit Iheu prophetam quia prophetaverat ei… Benjamin et Massa » ; f. 2a (l. 24-27) : « De Jezabel. Hic duxit Jezabel ydolatram filiam regis… qui ante eum fuerunt » ; f. 2a (l. 28-35) : « De eodem. Hic fecit malum coram domino… ad hoc impellente » ; f. 2a (l. 35)- 2b (l. 3) : « De occisione Joram. Hieu occidit Joram et precipitavit Jezabel… et transtulit in Assirios » ; f. 2b (l. 4-12) : « Anno nono Osee Salmanasar qui et Sennancherip rex Assiriorum tribus annis obsedit… in evangelio Samaritam » ; f. 2b (l. 12-35) : « Hic tractat de regibus Jerusalem quisque quot annis ibi regnaverit. Jeroboam annos XXII, idest sponte Nadab ambulavit in viis patris sui …-… Phacera mensibus II, Phacee [inter lin. ‘idest aperiens’] annos XX, Osee annos XX ».
F. 2va-4b : [Hieronymus Stridonensis, Epistula 53 (ad Paulinum)] (CPL 620 ; P.L. 22, 545-549 ; CSEL 54 (I. Hilberg, 1910), p. 454-463) : « Genesis primus tractatus de omnibus divine historie libris. Videlicet manifestissima est Genesis, in qua de creatura (sic) mundi …-… magistrum renuens comitem spondeo » (chaque livre biblique est distingué par une rubrique, divisant l’épître de saint Jérôme comme il a été fait pour les prologues bibliques ; cf. Stegmüller, Rep.bibl. n° 300, 303, 304, 305, 306, 307, 313, 319 etc. ; cf. Berger, Préfaces n° 3-4).
F. 4a. Petrus Comestor, Historia scolastica (cum additionibus) (Stegmüller, Rep.bibl. n° 6543-6572 ; P.L. 198, 1053-1722 ; éd. crit. en cours par Mme Agneta Sylwan [Université de Göteborg (Suède)]) : f. 4va-vb : Epître dédicatoire : « Incipit epistola magistri Petri Manducatoris ad dominum Villelmum tunc temporis Senonensem postea vero Remensem archiepiscopum. Reverendo patri domino suo Vilelmo dei gratia Cenonensi [expunct. et corr. : ‘remensi’] archiepiscopo Petrus servus Christi [f. 4b] presbiter trecensis, vitam bonam et exitumbeatum. Causa suscepti laboris fuit … per omnia benedictus dominus deus, amen » ; f. 4vb-5a : Prologue (incompl., avec add. 1 et 2) : « Incipit liber qui vocatur Historiæ (sic) Manducatoris. Incipit historia scolastica. Imperatorie majestatis est tres in palacio habere mansiones… prima planior, secunda acutior, tercia suavior. [add. 2] A fundamento loquendi sumemus principium, immo ab ipsius fundamenti principio, eo juvante qui omnium princeps est et principium » (l’addition 1 est écrite en parallèle, la col. a étant divisée en deux ; le prol. est dit incomplet par rapport à l’édition de la P.L., mais se présente à l’identique dans le ms. BnF lat. 5118A) ; f. 5a-216vb : Livres bibliques : « De creatione celi et quatuor elementorum. ‘In principio erat verbum … creavit mundum’ (Jo. 1,1). Mundus quatuor modis dicitur, quandoque enpireum celum mundus dicitur propter sui mundiciam …-… [f. 39b, Ex. ; f. 61vb : Lev. ; f. 71b, Num. ; f. 85va, Deut. ; f.90vb, Jos. ; f. 93b, Jud. ; f. 98b, Ruth ; f. 98vb, I Reg. ; f. 133a, Tob. ; f. 135va : Ez. ; f. 136va, Dan. ; f. 143vb, Judith ; f. 147b, Est. ; f. 150va : I Mac. ; f. 156a : II Mac. ; f. 162a, in Evangelia ; f. 199b, Act.] …-… in loco magnis honorabili, in cathacumbis ».
Ce manuscrit a fait partie des collections de la bibliothèque de l'abbaye de Fontenay. Au f. 2, cote XIIIe s. : « aa » à l’encre avec 4 points. Au f. 216v, ex-libris et cote XVe s. : « Lib. Sce Marie de fôteneto D.18 ». Catalogues : B.3 ( ?) ; C.28.Il a ensuite appartenu à Colbertavant d'entrer à la bibliothèque royale en 1732.
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF