Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q60166
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
Table du manuscrit faite à l’époque moderne, avec renvoi aux pages.
F. 1 : « Gesta Hugonis ».
F. 1-152v : HUGO FLORIACENSIS, Historia ecclesiastica, 2e éd., en 6 livres. (cf. incomplet dans PL, 163, col. 829-854 ; N. Lettinck, "Pour une édition critique de l’Historia ecclesiastica", dans Revue Bénédictine, 91, 1981, p. 386-397.) F. 1-1v : Dédicace à Yves de Chartres : "[G]lorioso et sapienti Ivoni Carnotensis episcopo frater Hugo, monachus Sancti Benedicti Floriacensis...-... Sed fructus laboris preciosor auro caritatis est.". F. 2-22: "Assiriorum igitur rex potentissimus fuit olim Ninus...-... sed quia liber iste nimis extenditur, ratio moderationis exigit ut jam terminetur." F. 22-23v : "Incipit prologus libri secundi. Igitur quoniam jocundum est sapienti sacras historias nosse...-...que ante Cesaris ortum contigerunt, tractabo. Explicit prologus libri." F. 23v-27 : "Incipit liber secundus. Scitharum igitur gens antiquissima...-...operi proposito manum applicabo. Explicit liber secundus." F. 27-29v: "Incipit prologus tertii libri, in quo continetur Italie situs. Amodo igitur promissam defloraturus historiam...-...et in unum corpus ecclesiasticam historiam curabo redigere. Explicit prologus." F. 29v-54v : "Incipit tertius liber. Secundus Romanorum monarchus...-...qui nundum volunt in Christum credere. Explicit liber tertius." F. 54v-57 : "Incipit prologus quarti libri. Maximus error versatur in cordibus Judeorum...-...et hic metam finitus suscipiat. Explicit prologus." F. 57-70 : "Incipit liber quartus. Domitianus igitur frater Tyti junior...-... Repperit quoque dalmatice usum. Explicit liber quartus." F. 70-71v: "Incipit prologus libri quinti in quo continetur Gallie situs. Precedenti libro Spiritus Sancti suffragio...-...His ita decursis, ad historicam revertar amenitatem. Explicit prologus libri quinti." F. 71v-116v : "Incipit liber quintus. Constantinus igitur Magnus...-...primus ex Grecorum gente Romano potitus est imperio. Explicit liber quintus." F. 116v-118 : "Incipit prologus libri sexti. Ecce dum immensum pelagus historiarum cupio perstringere...-...Qui te milibus sanctorum consociet in secula seculorum. Explicit prologus." F. 118-152v : "Incipit liber sextus. Mauritius igitur genere Cappadocus Romanum imperium assecutus...-...Karolus vero pius Franciam, Burgundiam et Aquitaniam obtinuit solus." F. 152v-159v : Historia Francorum Senonensis, incomplet au début. (cf. éd. Waitz, MGH, SS, IX, 363-369 ; PL, 163, col. 855-864) "Qui cum secunda profectione Romam peteret...-... Hujus tertio anno, hoc est anno Domini 1034, urbs Parisii flagravit incendio."
F. 161-171. Copies du XIIe s. des principales chartes de Saint-Magloire. F. 161-163 : Diplôme de Lothaire et Louis V, datable du 8 juin 979 au 2 mars 986, mais sans doute faux (pour L. Halphen, Recueil des actes de Lothaire et de Louis V, Paris, 1908, p. 154-158) "In nomine ... Hlotharius et Hludovicus...Cum petitionibus Hugonis Francie ducis...pre monasterio Sanctorum Bartholomei Apostoli et Maglorii ... contulit...-...eorum quoque qui futuris temporibus daturi sunt premia Deum quiete liceat exorare." F. 163-163v : acte d’Eudes de Chartres (968 - 1004) datable entre 987 et 996 (sous Hugues Capet) (le sommaire paginé au f.1 mentionne la forme Guidonius) "[Ego O]do... Carnotensis episcopus...in monasterio Sancti Maglorii... concedo... quatuor altaria...altare de Sancte Leodegario...per deprecationem ...Hugonis...Francorum regis...eiusque filii Roberti... -... Signum Hugonis prepositi, Brandus notarius...Odonis recognovit." F. 163v-164: diplôme de Robert le Pieux, daté de 989 (par Pfister, Bibliothèque de l’Ecole des Hautes Etudes, 64, 1885, p 62) "Ego in Dei nomine Robertus... rex, notum volo... congregationem Sanctorum Bartholomei atque Maglorii concedimus quandam villam sitam in loco Petrosivadeli...-...Actum Parisius, regnante Roberto rege adolescentulo in anno secundo...Signum Hugonis Mellitensis." F. 164v-165v. Diplôme d’Henri Ier (datable de 1031 à 1060, pour F. Soehnee, Catalogue des actes d’Henri Ier, Paris, 1907, p.28) : "In nomine Sancte ...Henricus... rex. Si sanctorum locis...Noverit...quandam ecclesiam illius villae que Buxoria vocatur concederemus...aut centum libras auri regibus...persolvat aut de vita componat. Ego Balduinus cancellarius relegendo subscripsi." F. 166-167. Diplôme de Robert le Pieux, vers 1016 : "In nomine Sancte... Quoniam omnipotens Deus... Deo et Sancto Maglorio concedimus omnia scilicet que usque nunc in villa que nuncupatur Cadorona...-... Actum Parisius palatio nostro, kalendas Januarii, anno XX∞ regni nostri, indictione Va." F. 167-167v. Diplôme d’Henri Ier, de 1059: "In nomine...Dum bonorum virorum...Sed sit eorum terra que Villaris dicitur...-...Actum publice Miliduni, anno incarnati Verbi MLVIIII∞, indictione XII∞, regnique nostri XXVIIII∞.Ego Balduinus...subscripsi." F. 167v-169. Diplôme de Philippe Ier, daté de 1072, après le 23 mai (selon M. Prou, Recueil des actes de Philippe Ier, Paris, 1908, p.163) : "In nomine... Philippus ...Notum ...quod quidam miles de castro qui Monsfortis vocatur, Symon nomine...postulans quatinus ecclesias Sanctorum Petri...-...Actum publice Parisius in aula regis, anno...MLXXII∞, indictione Xa, regnique Philippi regis XIII∞... Ego Gauzfridus...subscripsi." F. 169v-170. Notice d’un acte de Garin de Bailleul, sous Guillaume, Comte de Normandie (1035-1066) : "Temporibus Willelmi Normannie comitis filii Roberti, dedit Warinus de Baiolo Sancto Maglorio abbatique Aufrido...monasterium Sancti Cirici ...-...et Wilelmum episcopum de Ebroicas atque Johannem...". F. 170-171. Lettre d’exemption de Pascal II, de 1116 : "Paschalis episcopus...Gineboldo abbati...beati Maglorii Parisiensis ...Francorum rex Lovvicus...nos devocione pulsavit ut ... beati Maglorii monasterium ...sub tutelam ejusdem apostolice sedis exciperemus...-...Datum apud Transtiberium... idas novembris, indictione Xa, ...anno MCXVI∞, pontificatus...Paschalis secundi pape anno XVIII∞." F. 171v. Dévotion consacrée aux 12 apôtres, établie par le pape Clément, consistant à les honorer 12 vendredis, répartis précisément dans l’année liturgique, en jeûnant au pain et à l’eau, en échange de la promesse du paradis : "Isti sunt dies veneris XII...-... duodecimo [die veneris]in natale Domini." Addition contemporaine.
Ce manuscrit a appartenu à l' Abbaye de Saint-Magloire comme l'attestent les ex-libris aux f. 1 et 171v (du XIIe au XVIIIe siècle, inscrits par différentes mains : « Iste liber est sanctii Maglorii », «Hic est liber Sancti Maglorii Parisiensis», «olim S. Maglorii»). Le manuscrit aurait appartenu par la suite à la famille de Harlay selon la cote sur le feuillet de garde, avant d'entrer dans les collections de la bibliothèque de l'Abbaye de Saint-Germain des Prés (cf. L. Delisle, Cab. mss., II, 100-103, 258 et 407).
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF