Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q88348
Manifeste IIIF
Numérisation :
Numérisation intégrale
Parch., sauf f. 23-31 et 40 en papier moderne et blancs, XIIIe s., I +157 ff. (+f. 108 bis; f. 157-157 v° blancs), 2 col., 345 x 256 mm. Aux f. 41, 79 et 80, initiales jaunes, rouges et vert foncé à rinceaux. Croquis astronomiques ou géométriques illustrant le texte aux f. 1 v° et 64-73.
Source des données : Heidelberger historische Bestände – digital
Langue(s) des textes dans le manuscrit : latin
Titre(s) : 1r-20r - Honorius Augustodunensis: Imago mundi20r-20v - Notitia prouinciarum20v-21r - Notitia Galliarum21r-22r - "Divisio orbis terrarum"22r-22v - "Ciutates transmarinarum regionum"32r-39v - Iordanes: Getica41r-52r - Ps.-Beda Venerabilis: De mundi coelestis terrestrisque constitutione liber53r-79r - Guillelmus de Conchis: De philosophia mundi79r-123r - Solinus: Collectanea rerum memorabilium123r-125r - Ps.-Aethicus: Cosmosgraphia125r-131r - Ps.-Alexander Magnus: Epistula ad Aristotelem de itinere suo et de situ Indiae131r-134r - Iulius Valerius: Res gestae Alxandri Magni134r-134v - Epistula134v-137r - Paulus Orosius: Historia aduersus paganos137r-138r - Dimensuratio prouinciarum138r-148v - Isidorus Hispalensis: Etymologiae148v-151v - Iulius Hornorius: Cosmographia151v-152v - Versus de Asia et de universi mundi rota152v-154r - De Sweuis154r-156v - Ps.-Methodius Patarensis: Reuelationes
Source des données : Persée - DER-IRHT, XXI
~ f. 1-20: ‹Honorivs Avgvstodvnensis›, Imago mundi (incomplet).
f. 20-20 v°: Notitia prouinciarum.
titre: «INCIPIVNT Nomina XI regionum continentium infra se prouincias C.XIII Italia, Gallia, ... Britania».
inc.: «IN Italia prouintie sunt nunc XVII. Campania in qua...».
expl.: «...Flauia Maxima Valentina. Item nomina prouintiarum uel ciuitatum in prouinciis que ciuitates sunt » (éd. A. Riese, op. cit. infra, p. 130-132; T. Mommsen, op . cit. infra, p. 535-542).
f. 20 v°-21: Notitia Galliarum.
titre: «INcipiunt nomina ciuitatum prouintiarum Gallie ».
inc.: «Prouincia Lugdunensis .I. habet ciuitates numero IIII. Metropol. ciuit. Lugdunensium... ».
expl.: «... ciuitas Vinsiciensium id est Ventio » (éd. A. Riese, op. cit. infra, p. 141-144; T. Mommsen, op. cit. infra, p. 584-612 -d’après T. Mommsen, ce manuscrit est une copie du ms. Reg. lat. 1896, f. 2v°-3).
~ f. 21-22: «DIVISIO ORBIS TERRARVM ».
inc.: «Orbis diuiditur tribus nominibus EVROPA ASIA LYBIA VEL AFFRICA... ».
~ f. 22-22 v°: «Ciuitates transmarinarum regionum ».
inc.: «Ciuitates Egypti Alexandria, Alphigratiana Cinensis... ».
~ f. 32-39 v°: ‹Iordanes, Getica› (texte remanié? - fragment).
~ f. 41-52: ‹Ps. Beda Venerabilis, De mundi coelestis terrestrisque constitutione liber › (incomplet).
suivi f. 52-53 d’un passage non identifié:
inc.: «Attendendum est quia rerum alie habent necessitatem absolutam...».
expl.: «... falsum est, antequam enim parcialitas forma affuit que partes fecit etiam partibus caruit ».
~ f. 53-79: ‹Gvillelmvs de Conchis›, De philosophia mundi.
f. 79-123: Solinvs, Collectanea rerum memorabilium.
titre: «COMMENTA Iulii Solini siue gramatici polyhistor ab ipso editus et recognitus De situ orbis terrarum et de singulis mirabilibus que in mundo habentur. SOLINVS ADVENTO ».
texte précédé du prologue: «‹Q›VONIAM QVIDAM [sic] IMPACIENCIVS... » (éd. T. Mommsen, C. Iulii Solini collectanea..., p. 217) et, f. 79-80, d’une table des Capitula.
~ f. 123-125: Ps. Aethicvs, Cosmographia (extraits).
f. 125-131: Ps. Alexander Magnvs, Epistula ad Aristotelem de itinere suo et de situ Indiae.
titre: «Incipit epistula Alexandri regis magni // f. 125 v° // Macedonis ad magistrum suum Aristotilem de situ Indie et eiusdem uastitate ».
inc. f. 125 v°: «Semper memor tui...» (éd. crit. W. W. Boer, Epistula Alexandri ad Aristotelem ad codicum fidem edita, La Haye, 1953, p. 1-60).
f. 131-134: Ivlivs Valerivs, Res gestae Alexandri Magni (extraits - ms. V de Ross).
1) f. 131-133 v°, titre: «Item eiusdem Alexandri ad eundem Alexandrem (corr. margin. «Aristotelem ») magistrum suum ».
inc.: «Opere precium est mi magister... ».
expl. : «... amicum fuit que re de te uale. Explicit epistola ad Aristotilem magistrum suum » (III, 17, 14-27 - éd. B. Kuebler, Iuli Valeri Alexandri Polemi res gestae Alexandri Macedonis..., Leipzig, p. 123 l. 18 -135 l. 17).
2) f. 133 v°-134, titre: «Item Alexandri ad Olimpiadem matrem suam epistola ».
inc.: «Super his quidem que in principiis...».
expl.: «... fidem censeo pretermittenda. Nunc uale » (III, 27, 49-53 - éd. B. Kuebler, op. cit. supra, p. 157 l. 11 -161 l. 27).
~ f. 134-134 v°: ‹Epistula›.
inc.: «Fama refert quod reges Parthorum nemo potest salutare sine munere. Tibi autem mi domine dicere scilicet... » (même incipit dans les mss. Einsiedeln, Stiftsbibl. 262 (XIe s.), p. 65; Wolfenbuttel, Herzog August Bibl., Gud. lat. 335 (XIe s.), f. 65-66; Bâle, Oeffentl. Bibl. der Univ., B.V. 18 (XIVe s.), f. 110).
~ f. 134 v°-137: Pavlvs Orosivs, Historia aduersus paganos (extrait: I, 2).
~ f. 137-138: Dimensuratio prouinciarum.
inc.: «India ulterior finitur ab oriente Oceano Eoo...».
~ f. 138-148 v°: Isidorvs Hispalensis, (Etymologiae [extrait: liv. XII]).
~ f. 148v°-151v°: Ivlivs Honorivs, Cosmographia (recensio B: extraits).
~ f. 151 v°-152 v°: ‹Versus de Asia et de uniuersi mundi rota›.
inc.: «Asya ab oriente uocata... » (cf. H. Walther, Initia carminum, n° 1569).
~ f. 152 v°-154: ‹De Sweuis›.
titre: «Qualiter Sweui terram que nunc incolunt primum obtinuissent ».
inc.: «In plaga septentrionali quedam prouincia adiacet mari...».
expl.: «...et terras ipsas circumquaque in suum dominium contraxerunt».
~ f. 154-156 v°: Ps. Methodivs Patarensis, Reuelationes (transl. lat. -recensio breuis, incomplète?).
Origine: allemande (Allemagne du Sud, d’après Ross, op. cit. infra), diverses écritures gothiques régulières assez allongées et de gros module.
Possesseurs: Achille Gassar; Ulrich Fugger; bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 1 cote ancienne: 1362, et cote du transfert: C. 101/1148).
Source des données : Biblissima
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF